Desocupar a beirarrúa

Dous terzos do espazo que hai entre os edificios dedícase ao tráfico rodado no reparto desigual das nosas rúas. Nunha de quince metros, dez son para vehículos en movemento ou estacionados. Esta é a parte da rúa máis coidada e despexada, mellor trazada e asfaltada. Os cinco metros que quedan repártense en dúas beirarrúas de dous metros cada unha. E a diferenza da estrada, que non ten obstáculos, nas nosas estreitas beirarrúas deposítase, ademais do que ela precisa, todo o que a estrada desbota. A calzada despéxase para pesadas carrocerías mentres as beirarrúas convértense nun bosque de obxectos contra o feble peón. Cantos obstáculos son de máis? Sen análise é imposible precisalo. A listaxe de cousas chantadas é longa. Unhas son prescindibles: os bancos imposibles, os bolardos perigosos, os valos ou varandas que illan colexios e outros predios; os xogos infantís en sitios improbables. Outras son mellorables: os farois por todos lados no sitio de pendurados nas fachadas como poderían estar tamén os semáforos; as papeleiras "sempre insuficientes" exentas no canto de ancorarse a outro elemento; as xardineiras —incluídas as "antiterroristas"— en lugar dun decidido chan fértil; os estúpidos indicadores cara ao obvio ou calquera negocio privado; os soportes do "imprevisto" cableado aéreo privado; os colectores de lixo —tamén os soterrados tan cochos— que deberan estar dentro dos novos portais; os sinais con rosarios inintelixibles, os cartelóns de propaganda privada ou "mupis" por unha ridícula rendibilidade, etc. Imaxinemos a cidade transparente, sen todo ese mal pegado. Estímase un elemento urbano por habitante cada cinco metros cadrados. A metade, cando menos, sobra. Uns por inútiles ou impracticables; outros por redundantes, mal situados, sen calidade ou fráxiles. Ademais, o espazo despexado máis desexable, as esquinas, é onde se depositan trastes ca maior ferocidade. Ningún concello dispón hoxe dun catálogo urbano, é dicir, dun criterio que estableza as dimensións, modelos e calidades dos elementos ou a interdistancia e doses desexables. Sobran elementos e faltan pautas de intervención. Sen catálogo, o que percibimos é improvisación, desorde e malgasto. Quen son os responsables de encher con tal desgana a rúa? En casos excepcionais, como os conxuntos "escultóricos" ou a cousa ornamental, podemos imaxinar o inicial: e por que non poñemos?. A rúa coma se fose o salón da súa casa. A impresión é que calquera idiota pode facer espichar o que sexa onde lle pete. En contraste a estes estorbos: Que elementos levan servíndonos máis anos como sinal da súa indiscutible pertinencia? En primeiro lugar, o máis respectable, calquera árbore que continúe "mantendo unidos o ceo e a terra". A continuación, todo o patrimonio anónimo inmellorable de bancos, fontes, escaleiras, soportais, beirados, etc. O máis "rendible" é o elemento axeitado. É preciso ampliar e desocupar as nosas beirarrúas para dispoñer sobre elas, ben proxectado, só o imprescindible. Diante dun espazo ocupado nada máis é posible, diante dun despexado, calquera pode imaxinar o inesperado.