Beirarrúas por asfalto

Non se pode transformar de súpeto unha cidade pero podemos comezar a cambiala, rúa a rúa, cun obxectivo claro. Ata o de agora, o plan foi máis coches; en diante, será dobrar o espazo peonil. Necesitamos reverter a situación actual para que o 70% do espazo asfaltado se transforme en anchas beirarrúas. Será tamén un cambio de velocidade, do pasar ao pasear; e será sen perigos, da estrada ao bulevar. Pasaremos da cidade baseada na produción/mobilidade, da casa ao traballo, á cidade amable que recuperará, sorprendentemente, a distribución espacial peóns/coches de hai un século anterior á cidade do vehículo privado. Aquí e agora. Como acadalo de forma inmediata, sinxela e económica é o que se propuxo en 2010 o grupo "Next Generation of New Urbanist" co Urbanismo Táctico, "accións a curto prazo para cambios a longo prazo". Urbanismo graffiti, punk ou activista chámano os seus detractores, sen caer en que é máis importante empezar xa que o seu aspecto inicial. Pódese modificar o uso das rúas sen investimento algún, só impedindo o tráfico como xa comprobamos na pandemia. Observamos ademais que, como xa acontecía en cada corte por obras, a cidade reaxústase aos poucos días, demostrando que así podería quedar. Para acelerar o cambio é necesaria vontade política sen agardar grandes orzamentos. Más ambición e menos actuacións inaugurables. As escasas intervencións realizadas, sinxelas pero drásticas, conseguiron algo importante, que se debata sobre a cidade, máis sobre o dereito á cidade e menos sobre dereito a aparcar, inexistente pero esixido. O "baleiro" inicial da rúa non debe desacougar, o éxito é modificar a aberración rodada actual, non é necesario enchela de obstáculos "útiles", o espazo gañado debe ser respectado. Sabemos que con frecuencia "a verdade tardou en ser verdade". Sen esquecer que gañar espazo non pode ser só facerlle sitio as necesarias terrazas. O criterio de intervención ha ser claro, que sexa urxente non quere dicir improvisado ou sen proxecto. O necesario é sempre máis interesante que o vistoso. O espazo debe darnos máis liberdade, con elementos lixeiros para poder equivocarnos e axustable para modificalo ao ir analizando os resultados. A compoñente experimental será fundamental: por que debería ser de usar e tirar?, que probar?, podería ter zonas cubertas?, que chans e plantacións ter?, como podería ser o seu mobiliario e disposición? Un exemplo: poderiámonos recostar –evidencia de máximo confort urbano– onde antes podiamos ser atropelados. Cun proxecto sen zonificacións, o espazo autocelebraría esta conquista como "campo da festa": bailes, comidas ou mercados. E en paralelo a estas intervencións, a fórmula de éxito coñecida para a mobilidade, chamada sostible: máis camiñar, bicicleta e bus ou tranvía. Mentres, tanto este urbanismo táctico, como o acougado de tráfico a 30 km/h, os pasos peonís elevados ou a accesibilidade sen resalte algún serán medidas "transitorias". Para poder chegar finalmente á chamada "cidade dos coidados", atenta aos máis débiles e que debería permitir, ademais, que unha nena ou neno de seis anos poida ir andando ao colexio como xa acontece en Tokyo. E é que na cidade, como en todas partes, sabemos que o que é bo para máis xente é sempre mellor.