Polo Miño con Manuel María (II): o Miño encorado

O río entre a desembocadura do río Neira e o encoro das Frieiras. Un longo tramo, duns 150 km, no que o Miño deixa de ser río -unha corrente de auga doce, libre, de caudal permanente, con variacións estacionais, que vai cara ao mar- para converterse no Miño desnaturalizado, sacrificado para ser produtor de enerxía eléctrica. O Miño privado da súa identidade, de parte da súa vida, e que privou de vida a súa contorna. O Miño atrapado nunha sucesión de atrancos que reteñen grandes masas de auga que son manexadas a vontade das exixencias dos produtores de electricidade, uns atrancos que separan a xente, ocultan as identidades, a historia, os feitos e os traballos -que só asoman nos seus restos cando as grandes secas baleiran en parte os encoros -Castro Candaz, o vello Portomarín, atrancos, muíños, pesqueiras, socalcos...- e poñen ao descuberto a importancia e o valor que o río tiña para as xentes da súa contorna. Encoros que levaron por diante numerosos valores naturais, patrimoniais e etnográficos (especies, tradicións, oficios e aparellos) e nos que se crearon artificios que nalgúns casos deron lugar a novos aproveitamentos (maiormente actividades de lecer e deportivas). Só algún curto tramo, entre a presa dun encoro e o comezo do encoro seguinte, conserva, só nas beiras, un aspecto case natural, como nos Peares, onde se xuntan o Miño e un Sil de caudais minguados, e na contorna da cidade de Ourense, entre a presa de Velle e o arranque do encoro de Castrelo do Miño, que grazas á proximidade ao río do núcleo urbano, e aos afloramentos termais da beira, conserva un bo aspecto aínda que sometido a variacións imprevisíbeis do caudal. Os encoros privaron o río dunha gran parte da súa riqueza natural ao destruír, por asolagamento, numerosos hábitats e impedir o remonte das especies que suben polas correntes para facer a desova e das que baixan polo río para ir desovar ao mar. Os encoros deixaron o Miño augas arriba sen anguías, sen lampreas, sen sábalos e sen salmóns; privaron dunha fonte de ingresos as xentes da contorna e fixeron desaparecer o seu saber e as artes que empregaban para facer a pesca (estacadas, redes, chumbeiras, nasas, palangres...). Percorrer este longo tramo non é doado, o relevo e o río encaixado non axudan e, na primeira parte, as localidades, e as estradas que as comunican, atópanse bastante lonxe do río a non ser nas antigas zonas de paso onde hai algúns achegamentos puntuais. A partir de Chantada temos estradas locais e camiños que permiten facer percorridos preto da beira e tramos acondicionados na contorna de Ourense, A Peroxa, Cenlle, Ribadavia, A Arnoia...