Pola ribeira de Arcade

Esta localización tan especial entre as augas doces do río e as salgadas da ría fan deste punto un lugar curioso, pois malia estar moi lonxe de mar aberto, moi metido terra a dentro, non deixa de ter un contacto marítimo, cun porto e unha vida económica moi vencellada aos recursos deste ecosistema, como son os marisqueiros. Paraxe: Enseada de San Simón / Concello: Soutomaior / Percorrido: 2 quilómetros, máis camiños / Dificultade: Baixa Un paseo acondicionado hai pouco por toda a ribeira desde o porto até Ponte Sampaio vainos permitir realizar un percurso cómodo e breve, lonxe dos vehículos, que podemos complementar coa posterior visita a outros puntos que iremos observando de camiño. Para chegar ao porto de Arcade pasaremos por riba do trazado do camiño de ferro, preto do que foi a fábrica de Carburos, nunha zona de recente e forte urbanización. O porto domina toda a enseada, sendo o último lugar navegábel da mesma. Aquí a fondura é pouca e os grandes contrastes nas mareas descobren extensas chairas intermareais e canles que continúan desaugando o río e regatos máis pequenos. Neste punto a enseada é máis esteiro que ría propiamente. Vese desde Rande e as illas de San Simón e San Antón ao sur, até o monte de Cotorredondo enfronte, e as illas Alvedosas moi achegadas xa á terra na punta Ulló. A carón do peirao de Arcade sobrevive unha pequena e fermosa carballeira con árbores altas e vellas preto do mar, enriba do areal da Muxeira. Este será o punto de partida polo camiño que está na beira da praia de Matilde, nunha zona lamacenta como corresponde a un fondo de ría. Enfronte vemos a fábrica fechada de louza de Pontesa e un pequeno illote, illa do Castelo, cheo de vexetación exótica e que puido acoller no cumio unha fortaleza de control deste paso estratéxico. Xusto despois o paseo xira e pasa por baixo das tres pontes paralelas na mesma desembocadura do Verdugo: a da estrada xeral, a vella ponte de ferro do tren e a máis recente da nova liña, construída máis dun século despois cunha forma moi semellante á que ten a carón. Pasado o estreitamento da desembocadura, o tramo final do río até a ponte de Sampaio, que xa se enxerga, alárgase. Da outra beira aparece unha outra illiña, máis pequena aínda que a anterior, chamada insuela ou illa de Medal, por ter pertencido no século pasado a este artista e que agora pode visitarse. Encaramos xa o último treito da camiñada coa vista posta na ponte medieval á que nos achegamos. Esta, de dez bóvedas apuntadas e 144 metros de longo, une as parroquias de Arcade con Ponte Sampaio, histórico paso norte-sur e lugar da célebre batalla contra o francés, onde as tropas mandadas polo marechal Ney non deron atravesado o río en 1809. De non continuarmos pola beira de Ponte Sampaio, o camiño de volta ao punto de partida debe facerse pola mesma ruta en sentido contrario, pois acurtar o camiño polo medio de Arcade non é tan plácido como acompañar o río e o mar, nunha contorna tranquila e agradábel. Outras opcións son remontar o Verdugo en Ponte Sampaio, cara á praia fluvial da Xunqueira, ou ir en sentido contrario cara á xa citada insuela e logo pasar a fábrica de Pontesa cara a punta Ulló e as saíñas de Vilaboa, das que xa temos falado nesta sección.