Fervenza e área fluvial de Castriz

En Castriz, a pouco máis de un quilómetro da localidade e nunha agradábel contorna, atópase o conxunto formado pola fervenza e a área fluvial, un punto de interese ao que podemos achegarnos cun vehículo ou facendo unha camiñada que pode ser un paseo, por un terreo chan e de bo firme, para coñecer e gozar deste espazo acondicionado no que se conxuga etnografía, natureza e lecer. Paraxe: Xallas / Concello: Santa Comba / Percorrido: 2,5 km (ida e volta) / Dificultade: Baixa Para chegarmos a Castriz saímos de Santa Comba en dirección a Baio e ás poboacións da Costa da Morte e, xa antes de deixar a localidade, collemos o primeiro desvío á dereita, sinalizado a Coristanco, debaixo do que hai outro sinal de información turística, co fondo escuro, coa indicación "Fervenza de Castriz". Despois de percorrer uns sete quilómetros por unha estrada en moi boas condicións, chegamos a Castriz. No centro do lugar desviámonos á dereita, onde nos indica a sinalización e, na mesma entrada, temos á esquerda un cruceiro que chama a atención pola sinxeleza e inxenuidade das súas figuras, sobre todo a do crucificado e o seu amplo sorriso. Despois duns trescentos metros de asfalto temos que continuar dereito por unha pista de terra e, aproximadamente un quilómetro adiante, seguindo os indicadores artesanais de "Fervenza e área fluvial" ou collendo, no caso de non velas, sempre os desvíos á esquerda, imos desembocar a unha zona aberta, onde o monte só ten mato, por enriba dunha pequena área case chá e arborada. Ao fondo desta área, o río de Mira -que ten as súas fontes na lagoa de Alcaián e nas brañas que hai ao pé do monte Castelo- cae nunha fermosa fervenza duns oito metros de altura, de fronte ampla, aberta, na que o branco da escuma contrasta coa cor escura das rochas da contorna, (gabros) unhas rochas duras, semellantes ao granito, pero sen cuarzo, de aí a súa cor. Á beira dereita da fervenza atópanse tres dos cinco muíños que hai na área, reparados, ao pé dos que se atopan paneis coa correspondente información sobre os mesmos -imaxes, nomes e vocabulario-; o espazo complementa a súa oferta de lecer cunha zona de descanso á sombra de árbores de ribeira -case todos salgueiros e algún bidueiro- e de monte -maiormente cerquiños e pereiras bravas- sobre os que tamén hai información, camiños, pasarelas seguras, ramplas e escaleiras para achegarse a todos os puntos de interese. Tamén existe un pequeno valado de contención que encora o caudal do río para ofrecer, nos días de calor, unha ampla zona de baño coa fervenza como pano de fondo. Na área fluvial remata unha das rutas do programa "Coñece o teu concello". A que comeza en Bazar, e despois de pasar polas fontes do Xallas e o monte Castelo, remata ao pé da fervenza. Un percorrido lineal duns 14 km.