Galiza e Irlanda

Hoxe está de patrón o veciño do norte. Cada 17 de marzo o apóstolo de Irlanda é festexado en rúas e pubs de toda a illa. E non só. Pois como acontece con Galiza, Irlanda é terra de emigración. Galiza e a República de Irlanda son dous países integrados na periferia da Europa atlántica. Ambas as rexións camiñaron, ao longo da súa historia, de modos moi parellos. Paga a pena analizar cal foi a evolución demográfica, económica, política e social de ambas as dúas nacións, nos últimos oitenta anos. As taxas de emigración neta, en Irlanda e en Galiza, son comparábeis. En Irlanda, sete millóns de persoas, dunha poboación de oito, saían para territorios de ultramar entre 1820 e 1920. En Galiza, dunha poboación próxima aos dous millóns en 1900, 1,7 millóns emigraban para as Américas entre 1850 e a década de 1930. Ambas as dúas, crearon tecidos asociativos fortes nas localidades de destino cos que fornecer a súa capacidade como grupo de presión. Tanto Irlanda coma Galiza son bos exemplos dun imaxinario nacional moldeado na diáspora: "Sea-Divided Gael", din os irlandeses, como aquí falamos da "Galiza alén do mar". Para os dous países as colectividades emigradas conformaban o ideal de vida cotiá, social e política, dunha nación futuramente próspera. A emigración puña o acento no atraso agrario como causa e efecto do éxodo. Para os irlandeses, a Gran Bretaña pasou a ser o sobranceiro culpábel do seu atraso económico, nunha forma de opresión pseudocolonial que tomaba e daba como mellor lle conviña. Os galegos, pola contra, nunca lle atribuíron unanimemente a súa precaria situación ao Goberno estatal. 36% das galegas e galegos viven en menos do 1% do territorio; e 44,7% do PIB do país concéntrase en sete cidades O feito de que Irlanda pasase a formar parte da Unión Europea en 1973 serviu para impulsar a industrialización do sector agrogandeiro. Galiza non asistiu á súa entrada ata 1986 e, ademais, fíxoo como parte de dezasete intereses distintos. Migración e emprego O desemprego, que provocou a emigración de millóns de persoas en Irlanda, hoxe é residual. Actualmente, a irlandesa represéntase coma unha sociedade avanzada, receptora de capitais multinacionais, vinculados ás novas tecnoloxías, cun capital humano cualificado e políticas fiscais vantaxosas para a atracción do empresariado foráneo. A presenza de entidades estranxeiras en comarcas rurais soubo evitar a concentración da actividade económica na capital do país e repartila pola periferia. Así, o desenvolvemento económico irlandés foi sinónimo de desenvolvemento rexional. A industrialización rural permitiu un crecemento económico territorialmente equilibrado e hoxe Irlanda é un dos maiores exportadores de software. Galiza, pola súa banda, precisa da implantación de novas estruturas territoriais que lideren o seu desenvolvemento. As comarcas, e a cooperación entre elas, parece a solución máis natural. Mentres Irlanda aproveitaba a fenda fiscal europea para favorecer a chegada de empresas ao país, Galiza non ten nin tiña capacidade para xestionar os seus propios intereses e necesidades. Comparativamente, desde 1900 Galiza incrementou tan só en 624.539 habitantes o seu saldo demográfico. Por sectores, en 2018 o sector primario achegaba 4,7% do PIB, o secundario un 23,6% e o sector servizos o 62,3%. Galiza vese ensombrecida por políticas exóxenas que a obrigan a abandonar sectores competitivos que constituían o seu motor socioeconómico: gandaría, agroindustria, pesca, construción naval, industria láctea, conserveira... Moito por facer Igual que sucedía nos albores do século XX a xente nova e mellor preparada escolle emigrar por falta de oportunidades. A Estratexia Galicia Retorna busca recuperar, en 2026, 30.000 galegos que hoxe viven no estranxeiro. Respecto á distribución equitativa da renda e a demografía, sabiamente solucionado polo Goberno irlandés, en Galiza o 36% das galegas e galegos viven en menos do 1% do territorio; e 44,7% do PIB do país concéntrase en sete cidades. Un PIB per cápita, o galego, que representa o undécimo lugar no panorama español. Os acordos logrados non viñeron solucionar o atraso económico de Galiza, nin a fornecela perante a globalización, a competitividade exterior, o mercado laboral, ou a voracidade do capital. As infraestruturas non aproveitan a capacidade industrial do nodo económico-cultural Galiza-Norte de Portugal. A mocidade galega ten dificultades para acceder ao mercado laboral no territorio. E o capital humano que formamos non acaba de trasladar o seu coñecemento á mellora do sistema produtivo no país. Hoxe, os irlandeses celebran San Patricio co traballo feito. Aquí aínda queda labor por facer.