A Xunta adxudicou 1.800 millóns en 2022 e 2021 sen concurso nin publicidade

Catro de cada dez contratos da Xunta foron en 2022 adxudicados mediante negociados sen publicidade ou ben como contratos menores. O primeiro é un procedemento de contratación pública no que "por unha serie de condicións especiais" permítese omitir o período de publicidade e convidar directamente as empresas que se considere para estabelecer as condicións de contratación. Os segundos son aqueles que, teñen un valor inferior a 40.000 euros cando sexan contratos de obras, e inferior a 15.000 cando se trate de contratos de subministración ou de servizos. A adxudicación destes contratos menores non se realiza a través de licitación, senón cun expediente e debe de ser só para procedementos "extraordinarios". Así pois, ambas as súas son ferramentas que permiten á Administración facer adxudicacións sen concursos abertos, limitando a concorrencia das empresas. E ambas son ferramentas previstas na lei mais que a lexislación pide recorrer a elas non como modo de contratación habitual. En 2022 a Xunta realizou 45% da súa contratación a través dalgunhas destas vías, o que supuxo a adxudicación de ao redor de 950 millóns de euros. Algo menos da metade dos máis de 2.100 millóns de euros que a Administración galega —os datos tamén inclúen os entres instrumentais e o Sergas, principal responsábel desta factura— licitou durante o ano pasado. “Catro de cada 10 contratos da Xunta son concedidos a dedo” En aumento Estas cifras indican un aumento do recurso ás contratacións "a dedo" por parte da Administración galega a respecto do ano anterior, 2021. Naquel exercicio a porcentaxe de contratacións a través de negociados sen publicidade ou contratos menores representara ao redor de 37% do total, supoñendo algo máis de 900 millóns de euros. Así pois, o incremento dun exercicio ao outro foi de 20% no que respecta ao volume de contratacións nos que se suprime ou limita a concorrencia; e de 5% no diñeiro adxudicado. Ese 45% de contratacións de 2022 por estas vías ou de 37% en 2021 fican, porén, por baixo do 56% de contratos de obras, subministracións e servizos da Administración galega, sen contar o Sergas, que foron adxudicados "a dedo" en 2012, ano de finalización do primeiro mandato de Alberto Núñez Feixoo. Sanidade adxudicou 600 millóns de euros en contratos sen concurso nin publicidade Porén, esa porcentaxe de contratacións da Xunta nestes anos está moi por riba do recurso a estas vías que fan outras Administracións, como ten denunciado no Parlamento galego o deputado do PSdeG Pablo Arangüena: "Esta porcentaxe cae a 6,5% no Estado, nas deputacións supón 13,7 e nas entidades locais 10,56%". Abuso O avogado Xoán Antón Pérez Lema ten un coñecemento de primeira man da xestión na Administración galega. Foi xefe de Gabinete da Consellería da Presidencia e Administración Pública da Xunta entre 1987 e 1990 e ex secretario xeral de Relacións Institucionais do Goberno galego de 2007 a 2009. Defende en conversa con Nós Diario a existencia destes modelos de contratación —"todos os que tivemos un cargo público o fixemos"— mais advirte do "abuso" dos mesmos. Para el, un volume de contratación por estas vías tan "amplo" por parte da Xunta mostra "unha vontade de agochar a xestión". Pola súa parte, Fernando de Abel, profesor titular de Dereito Administrativo da Universidade de Santiago (USC), afirma a este diario que "se unha Administración ten esas cifras de contratacións 'a dedo' é que algo non está a facer ben". Contas cuestiona o modelo de contratación de Sanidade De Abel lembra que o Consello de Contas ten realizado en diversas ocasións "recomendacións" ao Goberno galego para que o seu modelo de contratación non abuse do recurso a este tipo de procedementos extraordinarios. Unha recomendación que ano tras ano realiza o órgano fiscalizador e que, ano tras ano, é ignorada polo Goberno galego. O conselleiro maior do Consello de Contas, José Antonio Redondo, compareceu a inicios de marzo no Parlamento galego para dar conta da memoria de 2021 deste órgano, así como dos correspondentes informes de fiscalización do sector público da Galiza, como o relativo ao Sergas. Redondo, a este respecto, recoñeceu que un ano máis continúa "pendente" de atender por parte da Xunta a recomendación de que "debe cesar na utilización da figura da autorización de uso como forma contractual e suxeitar ao marco legal os gastos que se veñen detectando pola vía do contrato menor e que non se axustan a regulación". Contas mira ao Sergas, pois entende que "está a utilizar a autorización de uso temporal como unha forma ordinaria de contratación, de forma directa, sen concorrencia, publicidade e igualdade de trato, de servizos sanitarios non concertados". O pasado mes de outubro Nós Diario desvelaba que o Servizo Galego de Saúde adxudicou de maneira directa e sen concorrencia nin publicidade 600 millóns de euros entre 2012 e 2019. "Fracciónanse contratos, igual que proxectos eólicos" Para Pérez Lema hai exemplos do actuar da Xunta en adxudicacións que son "máis preocupantes", como é o fraccionamento de contratos, converténdoos en contratos menores e así poder adxudicalas sen pasar por licitación. "Como cos proxectos eólicos, que fraccionan un en varios máis pequenos", apunta o ex alto cargo da Xunta da Galiza. Nova advertencia do Consello de Contas ao Sergas por mor dos contratos coa privada Fernando de Abel Vilela entende que ten que haber unha maior "contundencia" ante o abuso por parte da Administración galega de adxudicacións directas ou negociados sen publicidade, nomeadamente na sanidade, "que é onde está o negocio. Sabíao Alberto Núñez Feixoo cando meteu a xestión a través de fundacións sanitarias para fuxir de controis", afirma o profesor da USC. Esta semana a comisión de Administración Xeral da Xunta acolleu un debate sobre a necesidade de mellorar a defensa a competencia na Galiza e no que as contratacións da Xunta tamén tiveron protagonismo nas intervencións. "A Xunta ten contratos de prestación de servizos con empresas incursas en causas de prohibición de contratar coa Administración", afirmou Iago Tabarés (BNG). "O goberno galego outorga a dedo case cinco de cada dez euros que contrata cada ano", afirmou o socialista Pablo Arangüena.