Portugal pon en marcha un ambicioso plan para garantir o dereito á vivenda

En cidades como Porto, é case imposíbel atopar un piso de alugueiro -en calquera condición- por menos de 600 euros, segundo recollía onte o portal inmobiliario Idealista. Unha cifra que contrasta co salario mínimo fixado este exercicio en Portugal, de 760 euros. O barómetro anual da Deco Proteste de 2022, publicado esta semana, revelou que tres cuartas partes das familias portuguesas enfrontaron dificultades financeiras nalgún momento do ano, e a vivenda ten moito que ver após medrar o seu prezo 18,7% nese exercicio, no que se acelerou unha tendencia que proviña de 2013, cando comezou a subir despois da crise económica de 2008. Os datos de Eurostat amosan como entre 2010 e o terceiro trimestre de 2022 o prezo dunha casa en venda en Portugal escalou 80%, mentres que os alugueiros viviron un incremento de 25%, nos dous casos as cifras están por riba da media da Unión Europea. Malia as voces que inciden en que é un problema de falta de vivendas, un estudo da Federación Europea de Organizacións Nacionais que traballan coas persoas sen fogar sostén que unha de cada catro no país está desocupada. A aprobación íntegra do paquete lexislativo Mais Habitação está prevista no Consello de Ministras e Ministros do 30 de marzo Nos últimos anos puxéronse en marcha varias medidas, como a creación do Ministerio correspondente, unha lei básica de vivenda ou un programa nacional, pero que non permitiu nin frear o aumento constante do prezo nin garantir o acceso da cidadanía portuguesa á vivenda, o que levou o Executivo liderado por António Costa, do Partido Socialista, a presentar o paquete lexislativo Mais Habitação, cuxa aprobación íntegra está prevista no Consello de Ministras e Ministros do 30 de marzo grazas á maioría absoluta coa que conta a formación socialista no lexislativo, unha vez que remate o 24 o período de consulta pública e tras a aprobación onte no Gabinete dos aspectos relacionados coas axudas estatais, para evitar que se demore a chegada deste apoio ás familias. A proposta foi rexeitada polas empresas do sector inmobiliario e polas forzas conservadoras, que a consideran unha intervención estatal directa no ámbito, en tanto que Costa insistiu en que o dereito á vivenda é un dos dereitos fundamentais, e que o dereito á propiedade non podía prevalecer sobre el. No que atinxe ás vivendas baleiras, o Estado permitirá aos Concellos ordenar o seu alugueiro forzoso no caso de que estean “en condicións de habitabilidade”, explicou Costa, cando as persoas propietarias destes inmóbeis non respondan a solicitude pública nun prazo máximo de 100 días. De ter que acometer obras, poderán descontarse do aluguer. Pedro Sánchez asegura contar co apoio de Portugal para a Presidencia da Unión Europea A Administración municipal exercerá como mediadora inmobiliaria, e asumirá o pago do alugueiro cando o Balcão Nacional do Arrendamento reciba unha solicitude de despexo aos tres meses de impago. Só avanzarán os procesos daquelas persoas consideradas “morosas profesionais”, incidiu o Executivo. Amais, nestas vivendas o aluguer máximo ficará fixado en 35% dos ingresos da unidade familiar. Á vez, esta porcentaxe aplicarase aos arrendamentos en vigor de persoas en situación de vulnerabilidade, que recibirán unha axuda de até 200 euros para sufragar a diferenza. O Goberno tamén programa outorgar beneficios fiscais para fomentar o aluguer, coa redución do equivalente ao Imposto sobre a Renda da Persoas Físicas de 28% a 25% a nivel xeral, unha cifra que se reduce até 15% en arredamentos entre 5 e 10 anos, a 10% nos contratos entre 10 e 20 anos e a 5% nos acordos que superen as dúas décadas. Outro dos elementos que introduce a norma son os criterios para determinar as subas no aluguer, prohibindo que o prezo supere a suma da renda cobrada á última persoas que alugou o inmóbel e das actualizacións nos coeficientes da Administración, ou 2% máis da renda anterior. A frota portuguesa advirte dos efectos da eólica mariña: "Arredor do parque non fica peixe" Pisos turísticos Ao tempo, a norma actúa sobre o mercado de aluguer turístico, que limita o número de vivendas dispoñíbeis para arrendar. Neste sentido, veta novas licencias agás en zonas rurais nas que poida contribuír a impulsar a economía local. As licencias emitidas até o de agora serán reavaliadas en 2030 e terán que pagar un imposto especial que servirá para financiar políticas de vivenda, e os propietarios de pisos turísticos que se dediquen a aluguer convencional antes da fin de 2024 non terán que pagar IRPF pola vivenda até 2030. Amais de tratar de garantir un aluguer accesíbel, o plan portugués contempla medidas con relación á construción e compra de vivendas. No primeiro apartado, poderanse ceder terreos ou edificacións estatais a cooperativas ou particulares para desenvolver vivendas de interese social, ademais de autorizar a conversión de locais comerciais -ou proxectos de construción comercial- en vivendas sen necesidade de alterar os plans de uso do chan ou as licencias requiridas. Arredor das hipotecas, a proposta obriga os bancos a ofrecer préstamos a tipos fixos para evitar as alzas do Euribor nos últimos meses. As familias vulnerábeis nesta situación poderán reclamar que o Estado asuma 50% dos tipos de xuro das hipotecas até 250.000 euros, unha porcentaxe que se elevará até 75% se o aumento dos xuros foi de máis de 3% do Euribor comparado co nivel no que se atopaba ao asinarse o contrato. Acaban os beneficios para investidores inmobiliarios Unha das medidas máis demandadas a nivel social é a fin das Golden Visa -aprobada en febreiro e incluída na batería lexislativa-. Estes visados permitían adquirir a residencia a persoas investidoras que compraran inmóbeis de máis de 500.000 euros, ou de máis de 350.000 se a vivenda tiña máis de 30 anos ou estaba nunha zona catalogada como de “rexeneración urbana” e orientada á reforma. O programa foi liquidado para combater a “especulación inmobiliaria”, recoñeceu o Goberno. Esta mesma situación é a que levou a países como o Canadá ou Nova Zelandia a restrinxir a venda de vivendas a persoas estranxeiras. Vivenda pública Entre os aspectos que abrangue a proposta gobernamental, os expertos botan en falta o impulso á vivenda pública. Gonçalo Antunes, investigador do Centro Interdisciplinar de Ciências Sociais da Universidade Nova de Lisboa, explica que apenas 2% dos inmóbeis do país corresponden con esta categoría, que chama a reforzar para enfrontar a falta de eficiencia neste sentido do capitalismo. Apenas tres membros da Unión Europea superan 20% de vivenda pública ou aluguer social: Austria, Dinamarca e mailos Países Baixos.