Nayib Bukele: o "salvador" de El Salvador

Cun territorio un pouco menor que o noso país e unha poboación que duplica a poboación galega, El Salvador fíxose cos titulares da prensa mundial por tres palabras: Bukele, maras e bitcoin. Das tres palabras, a primeira move os fíos das dúas segundas. Non é novidade o "desembarco" dun "salvador" da patria en momentos de incerteza. Nayib Bukele, ex alcalde de San Salvador pola Fronte Farabundo Martí para la Liberación Nacional (FMLN), foi expulsado do partido en 2017 e fundou un novo ao ano seguinte, Nuevas Ideas, que no seu ideario abrangue tanto a ideoloxía de esquerda como a de dereita: conservadorismo, liberalismo económico e, segundo vemos na súa acción de goberno, un 95% de populismo ao gusto da maioría da poboación salvadoreña e, xa de paso, cunha aceptación máis que notábel en movementos de dereita latinoamericanos. Malia fundar un novo partido, Bukele chega á presidencia con maioría absoluta e racha co bipartidismo salvadoreño co partido de centro dereita Gran Alianza por la Unidad Nacional (GANA) e non con Nuevas Ideas. Reprimir as maras A mara como organización pandilleira é de orixe estadounidense, descoñecida antes do éxodo civil e posterior deportación dos seus membros a Guatemala ou El Salvador. A súa dilatada vida como organización, desapiadada e criminal, hai que buscala na pobreza estrutural e histórica, sobre a que pervive unha cultura de violencia permanente na vida social de El Salvador cos antecedentes da prolongada guerra civil, a impunidade da violencia estatal e dos poderosos e a inexistencia de políticas públicas, que só están centradas na represión e non na inserción ou prevención. A isto deben engadirse as perpetuas diferenzas económicas para a maioría da poboación, que ten como única saída a emigración aos Estados Unidos ou o ingreso nunha mara. O principal valedor dos "dereitos humanos" dos salvadoreños presos no megacárcere construído por Bukele é a Administración Biden Bukele presume de ter un Goberno único e unha política exterior independente na que Estados Unidos non ocupa o lugar principal. Os roces entre ambos os dous Estados son constantes dende o rompemento de relación bilaterais de El Salvador con Taiwán, para facerlle as beiras á China e enfrontarse a Estados Unidos por este achegamento, e o consecuente desembarco de capital e industrias chinesas no país. Paradoxalmente, o principal valedor dos "dereitos humanos" dos salvadoreños presos no megacárcere construído por Bukele é a Administración de Biden. Non porque lle interesen realmente os dereitos humanos senón porque é o punto débil do Goberno salvadoreño. Foi o goberno estadounidense quen denunciou que detrás do exitoso "Plan control territorio de 2020", que diminuíu a taxa de criminalidade nun 52%, existían acordos secretos entre o Goberno e a Mara Salvatrucha. As imaxes dos prisioneiros deshumanizados, descalzos, coa cabeza afeitada e con pantalóns curtos reforza a imaxe, dentro de El Salvador, dun Bukele que xustifica as súas políticas con esas mesmas imaxes. Son máis de 60.000 detidos neste último ano, é dicir, o 1% da poboación salvadoreña, que engrosou as filas dos detidos aproveitando o Estado de excepción no recentemente inaugurado cárcere máis grande de América, tipificando a pobreza e pechando as portas a unha futura paz social. Bitcoin Pero Bukele non só quere quedar como "salvador" no social senón tamén no económico. O 7 de setembro de 2021, El Salvador formalizaba o bitcoin como moeda de curso legal. Case dous anos despois, o resultado desta legalización é arrepiante e deprimente. O principal ingreso en divisas de El Salvador son as remesas dos seus emigrantes. Bukele gastou millóns das súas escasas reservas internacionais na compra de criptomoedas que se depreciaron nun 60%. Despois chegou a creba das criptomoedas e a bancarrota de milleiros de pequenos aforradores en todo o mundo. Aínda así, Bukele teima con que o bitcoin é o futuro. Un dos anuncios máis "rompedores" de Bukele é a súa nova relación co matrimonio Max Keiser e Stacy Herbert, realizadores do programa Keiser Report na canle rusa RT. Keiser creou dúas criptos propias e asesorou o Goberno venezuelano na creación do Petro. O matrimonio é ultradefensor das cripto e, ademais, famoso polas súas campañas internacionais contra a CIA, contra JP Morgan, etc. Refuxio de nichos especulativos, en calquera intre estouparán nas mans dun Bukele que xoga con dinamita tanto no social como no económico nun pequeno país con grandes problemas herdados e de recente creación, pero que dificilmente se solucionarán con máis represión e con experimentos económicos propios dun casino.