Haberá recesión en Galicia?

A día de hoxe ninguén dubida de que a alza de prezos e a perda de poder adquisitivo non só é o síntoma actual da conxuntura económica pretérita, senón que podería augurar un escenario de dificultades. Mais está fundado este temor? Tras a repunta da economía logo da crise pandémica –acompañado do incremento da débeda e dunha notable inflación– a economía global está entrando nun período de desaceleración, segundo o último informe de Perspectivas económicas mundiais do Banco Mundial. A partir do informe formúlanse dous escenarios. Un primeiro con maior estabilidade financeira, no cal agárdase que as economías avanzadas experimenten unha desaceleración do crecemento especialmente pronunciada, de arredor do 1,3%. E un segundo escenario alternativo, caracterizado por un maior estrés financeiro, no que o crecemento mundial reduciríase por volta do 2,5% en 2023. Mais en ambos os dous casos os principais padecementos serían para as economías emerxentes (-4%) e as vulnerables e en conflitos (-7,5%). Pero a economía mundial virá marcada en gran medida polo que aconteza nos EEUU. Para USA a recesión económica está practicamente descartada durante o primeiro semestre deste ano. O PIB estadounidense creceu un 0,3% no primeiro trimestre respecto ao trimestre anterior (+ 0,6% no cuarto trimestre de 2022). Non obstante expertos como os analistas de ITR, a consultora privada máis antiga do país norteamericano, albiscan unha posible recesión ou, como mínimo, unha aterraxe suave con inicio entre novembro e decembro deste ano e que se estendería ata 2024. Para isto baséanse fundamentalmente en tres factores: 1) a continuidade do conflito entre Rusia e Ucraína, que seguirá a afectar á dispoñibilidade de enerxía e gas ruso, 2) a retardación do crecemento económico chinés e, 3) a persistencia da inflación. Algunhas dúbidas O gasto dos fogares podería verse abocado a unha maior incerteza por causa da desaceleración do emprego Para o caso de Galicia, o último informe do BBVA sobre a situación económica autonómica observou un menor dinamismo no segundo semestre do exercicio 2022, que viña precedido dun crecemento que se situaba no 4,1% (e no 5,3% en España). Este contexto anticiparía unha desaceleración do incremento do PIB galego, prevista nun 0,7% para 2023. A explicación do menor avance económico galego viría dada por un sector industrial que presenta maior debilidade á hora de dar saída aos bens intermedios (os que se empregan para fabricar outros produtos). Esta fraqueza nacería da maior sensibilidade destes bens á variación da demanda europea –da que existe unha gran dependencia– e do aumento dos custos da guerra. Pero ademais, a entrada en recesión da Eurozona presentaría tamén outras posibles consecuencias, como o freo de sectores coma o turismo. Dentro desta lóxica o gasto dos fogares, xa afectado polo aumento dos prezos e dos tipos de xuro, podería verse abocado a unha maior incerteza por causa da desaceleración do emprego. Mais é neste punto no que a actividade económica podería gañar pulo grazas a instrumentos coma os Fondos Next Generation EU (NGEU). Para isto precisaríase avanzar na execución destes recursos, de forma que se poidan ir disipando esas posibles incertezas que afectan ás familias e empresas. De feito, o propio informe do BBVA estima que o crecemento do PIB galego podería estar influído ata nun 3,4% por este recursos NGEU, cos que se poderían crear incluso ata dezasete mil empregos. Aforro e gasto O tempo dirá se as previsións son moi optimistas. Pero… e se isto non é así e hai recesión? Canto tempo estariamos nela? Que facer entón? En caso de recesión, o primeiro que cómpre facer é non perder a calma. Tras unha recesión adoita vir unha fase de recuperación e crecemento económico. De feito, a duración media das recesións estudadas desde mediados do século XIX é de dezasete meses. Durante os períodos de recesión, as habituais taxas de xuro máis altas ofrecen vantaxes aos aforradores. Por outra parte, ao saír dunha posible recesión as taxas de xuro máis baixas convidan ao investimento. Así, algunhas recomendacións habituais para períodos de recesión poderían ser: aumentar o coeficiente de aforro respecto dos ingresos e crear un fondo de emerxencia, pagar as débedas con xuros altos, realizar investimentos a longo prazo e con estabilidade, diversificar os ingresos ou controlar os gastos. A mellora da capacidade de xestión e coordinación entre administracións en programas como NGEU e a mellora da súa execución, unida ao emprego contracíclico destes programas configuraranse como aspectos clave durante este bienio.