Os negocios de Luis Castro Valdivia: Ecoener, outra empresa enerxética baixo sospeita

Ecoener pretende cubrir hoxe na bolsa unha ampliación de capital por 100 millóns de euros. A oferta pública significa unha rebaixa a respecto das aspiracións iniciais de 82 millóns de euros e procura coa mesma financiar parte da construción e desenvolvemento de 1.669 megawatts: 462,3 na eólica, 472,1 na hidráulica e 714,1 na solar. A formalización da proposta prodúcese tras recoñecer a empresa coruñesa unha débeda de 182 millóns de euros e nun momento en que outras compañías preparan as súas saídas ao mercado. A fichaxe para o consello de administración da compañía dos antigos ministros do Partido Popular Eduardo Serra e Ana Palacio non lle supuxo á empresa os resultados previstos nesta primeira fase do proceso. Societé Generale, a entidade bancaria que dirixe a saída á bolsa, ten recoñecido as particulares dificultades desta operación, mais descarga as responsabilidades nas dúbidas dos mercados sobre o futuro das enerxías verdes. 141,2 megawatts de potencia instalada A enerxética galega conta actualmente cunha potencia instalada de 141,2 megawatts. Á cabeza sitúase a produción eólica, con 72,6 megawatts en parques localizados maiormente nas Illas Canarias pero tamén en Guatemala e na Galiza. A continuación atópase a enerxía hidráulica, con 52,4 megawatts en funcionamento, a maioría dos cales están na Galiza, excepto unha instalación en Guatemala. A xeración solar fecha a carteira de activos da compañía con 16,2 megawatts nunha planta en Llanos del Sur, nas proximidades da cidade de Choluteca, en Honduras. As dúbidas pairan sobre Ecoener, propiedade de Luis Castro Valdivia, quen foi investigado pola Fiscalía, acusado de trato de favor pola Xunta da Galiza, nos últimos anos da etapa de Manuel Fraga á fronte do Goberno galego, coincidindo coa presenza na Dirección Xeral de Industria, Enerxía e Minas do seu cuñado, Ramón Ordás Badía. Segundo recolleu o ministerio público nunha instrución de 2007, na etapa de Ordás na Xunta, entre 1999 e 2005, Castro Valdivia obtivo autorizacións para construír nove centrais hidroeléctricas e sete parques eólicos. Porén, a causa foi sobresida. A Fiscalía recoñeceu que a actividade empresarial de Castro Valdivia “recibe un forte impulso” a partir do nomeamento do seu cuñado como director xeral de Industria A fundación de Ecoener remóntanse a 1988 mais non é até a etapa de Ordás na Xunta da Galiza cando a compañía comeza a gañar peso no sector enerxético galego. A este respecto, a propia Fiscalía ten recoñecido que a actividade empresarial de Castro Valdivia “recibe un forte impulso” a partir de 1999, ano do nomeamento do seu cuñado como director xeral de Industria, Enerxía e Minas. En 1999 Castro só está vinculado a tres sociedades enerxéticas e en 2005, ano do cese de Ordás, a un mínimo de 45. Ordás, tamén investigado pola Fiscalía, foi nomeado máximo responsábel de Endesa en Portugal tras abandonar o Goberno galego, ocupando posteriormente importantes responsabilidades no conglomerado empresarial de Juan Miguel Villar Mir. Castro Valdivia e o PP As conexións políticas de Castro Valdivia co PP remóntanse a comezos dos 80. Fillo dun funcionario da delegación luguesa do Ministerio de Industria, que tentou disputar o control de Alianza Popular a Francisco Cacharro Pardo, fixo parte do grupo de Novas Xeracións na cidade, desprazándose posteriormente á Coruña, onde foi introducido na patronal da construción polo seu dirixente, Antonio Fontenla. Segundo fontes do sector consultadas por Nós Diario, os seus contactos na formación conservadora servíronlle non só para abrir as portas da Administración galega senón tamén en moitos concellos, sinalándose o caso de Ourol, un dos puntos quentes do negocio do vento na Galiza. Castro Valdivia partillou negocios no ámbito das renovábeis con persoas de relevo da vida política e económica da Galiza. Así, canda o antigo presidente da patronal galega, Antonio Fontenla, e Iglevaz, unha sociedade propiedade da familia do ex alcalde da Coruña, Francisco Vázquez, constituíu en 1998 a mercantil Hidroeléctricas del Arnoya, titular dunha central hidráulica no río Corzán, en Negreira, cunha capacidade de xeración de 3,6 megawatts; dunha concesión hidroeléctrica no río Xallas, entre Negreira e a Serra de Outes, con 2,3 megawatts, e dun parque eólico en Ourol, de 8 megawatts, autorizado polo Goberno de Manuel Fraga en funcións. A saída do PP da Xunta da Galiza en 2005 e os problemas coa xustiza levaron Luís Castro a trasladar os seus negocios fóra da Galiza. Así, a un tempo desprazou parte da súa actividade ás Illas Canarias, fundamentalmente a xeración eólica, e abriuse a novos proxectos en Honduras e Guatemala. A día de hoxe, Ecoener declara activos hidráulicos en Guatemala, onde explota unha central de 14,2 megawatts en Bocacosta, e en Honduras, cun parque solar en funcionamento en Llanos del Sur de 16,22 megawatts. Ao tempo, afirma estar presente no Panamá e na República Dominicana. O asasinato dun líder social en Guatemala A experiencia americana de Castro Valdivia non está exenta de polémica. O desembarco en 2009 da filial de Ecoener, Hidralia, na localidade guatemalteca de Santa Cruz de Barillas para erguer unha central hidroeléctrica de 4,96 megawatts no río Cambalán deu lugar a un forte conflito social entre a empresa, apoiada polo Goberno, e as comunidades indíxenas, que segundo a ONG Alianza pola Solidariedade provocou “altas cotas de vulneración de dereitos humanos” así como “asasinatos, secuestros, ameazas, agresións a mulleres, encarceramento de líderes comunitarios e unha grave deterioración do tecido social”. O 1 de maio de 2012 dous traballadores do servizo de seguridade de Ecoener-Hidralia asasinaron Andrés Pedro Miguel, un dos dirixentes do movemento opositor ao proxecto. A reacción popular non tardou en deixarse notar, levando o Goberno de Guatemala a decretar o estado de sitio en Santa Cruz de Barillas e procedendo á detención de varios líderes populares. Á volta de 2015, 20.000 veciñas e veciños da zona remitiron unha carta ao embaixador español en Guatemala exixindo a saída do país de Ecoener-Hidralia. Os empregados de Castro Valdivia sinalados como responsábeis da morte de Andrés Pedro Miguel, Ricardo Arturo García López e Óscar Ortiz Solares resultaron absoltos en xaneiro de 2021. De Luis Castro a Luis de Valdivia A finais da década dos 90, Luis de Valdivia non era máis que a denominación dunha das moitas sociedades de Luis Castro Valdivia. Mais hoxe é nome polo que se fai chamar o fundador e máximo accionista de Ecoener. Para uns, o cambio débese ao interese de agochar o seu pasado nun momento onde prepara un salto adiante no ámbito empresarial. Para outros, a mudanza é de tipo máis doméstica e está ligada aos gustos persoais deste directivo enerxético que chega á vida empresarial desde as Novas Xeracións de Alianza Popular de Lugo e está considerado no sector como “unha persoa do capital coruñés”, como testemuñan as súas relacións empresariais con Paco Vázquez e Antonio Fontenla. De Valdivia non é unha excepción entre as persoas favorecidas polas concesións enerxéticas de Manuel Fraga. Así, o presidente galego autorizou, entre 1995 e 2005, 4.557 megawatts, dos que realmente só se instalaron 2.500 megawatts, aparecendo como beneficiarios xornalistas, fisioterapeutas, familiares de conselleiras e directores xerais e parentes de alcaldes. Algunhas destas foron persoas de relevo público que se limitaron a negociar coas concesións administrativas, até o punto de que a revenda de dereitos eólicos moveu nese período máis de 1.200 millóns de euros na Galiza. O empresario enfróntase hoxe ao mercado. Hai quen di que os seus contactos coa Administración galega non pasan polos mellores momentos e que Ecoener non é a empresa de renovábeis preferida da Xunta, mais a presenza de antigos membros do Goberno galego nos consellos de administración dos operadores eólicos ou de ex ministros de Aznar na dirección de determinadas compañías apuntan que o modelo de Fraga continúa.