Máis da metade das mancomunidades de municipios da Galiza non realizan investimentos reais

Os investimentos reais, aqueles que son dirixidos á adquisición ou creación de novos equipamentos, infraestruturas ou bens, son nulos na maioría das mancomunidades de municipios da Galiza, pois máis de 57% das entidades deste tipo (das que hai datos dispoñíbeis) non realizan ningún tipo de gasto neste apartado. Así se desprende do artigo Algunhas reflexións en materia económica sobre as mancomunidades municipais na Galiza, do doutor en Economía e profesor da Universidade de Vigo (UVigo) Alberto Vaquero, publicado esta terza feira na Revista Galega de Economía. Folga na planta de Lousame Vaquero explica, en conversa con Nós Diario, que "as mancomunidades de municipios son unha alternativa moi interesante para prestar servizos de forma conxunta". Ao respecto, lembra que "a existencia de economías de escala na produción e na prestación, isto é, os custos medios de producir e de prestar calquera servizo público, redúcense cando se agrupan os prestadores e se amplía o número de usuarios, xa que os custos fixos medios cada vez son menores". Moitas entidades supramunicipais dependen das achegas doutras administracións Polo tanto, di, "a potencialidade económica si que a teñen, mais non sempre se opta por este tipo de actuacións, xa que na nosa terra temos un grave problema de minifundismo local, que precisamente vai en contra desta lóxica económica de agrupar esforzos para a prestación conxunta e incluso, de fusionar concellos. En vez de pensar 'o meu é meu', quizais habería que pensar en que o meu pode ser de varios", conclúe. Algo no que coincide a experta en xestión pública e codirectora da Cátedra Bo Goberno Local (UVigo-Xunta), Concepción Campos, que en declaracións a este xornal sinala que "as mancomunidades, como fórmula asociativa de municipios, constitúen unha boa vía para racionalizar os custos de servizos. Diante das resistencias ante fusións, este medio preséntase como unha opción para xerar economías de escala, e sempre adoitan xestionar servizos básicos". Sobre a situación destas entidades na Galiza, explica que "temos algunhas eficaces e outras non tanto, tal e como se pode ver na información do Consello de Contas da Galiza (CCG)". 50% das entidades non renden contas en tempo A porcentaxe de 57% de mancomunidades que non realizan ningún investimento real contempla aquelas das que existen datos económicos, pois tan só 67,6% das mesmas presentaron os seus resultados do ano 2020, o último exercicio sobre o que existe este dato, ao CCG. De feito, atendendo a cantas destas entidades presentaron as súas contas ao CCG dentro do período estabelecido, tan só 50% das mancomunidades cumpriron o seu deber dentro da marxe. A este respecto, o presidente da Federación Galega de Municipios e Provincias (Fegamp), Alberto Varela, en conversa con Nós Diario, sinala que "todas as Administracións temos a obriga [de presentar as contas en tempo]. Somos conscientes de que non todas as mancomunidades están na mesma situación, algunhas pasan por máis altibaixos e outras están funcionando dunha forma máis regular". A Fegamp aposta no modelo das mancomunidades intermunicipais "Hai concellos que indican, aínda que non quero sinalar ningún, que a súa mancomunidade non ten o pulo que debería ter", explica. Porén, di o presidente da Fegamp, "as mancomunidades son o camiño a seguir, pois compartir servizos abaratando custos é o máis eficiente". A respecto da dependencia dos entes supramunicipais das transferencias doutras Administracións, Varela cre que as mancomunidades deberían ter maior autonomía financeira, "mais isto tamén é un problema dos municipios, estamos reivindicando desde hai moito tempo que é precisa unha reforma do financiamento das Administracións locais, pois cada vez aumentan máis as súas competencias pero non teñen máis recursos". Rede Localis pide poder de decisión para os Concellos sobre os Next Generation Sobre a falta de investimentos reais por parte das mancomunidades, o presidente da Fegamp sinala que "a marxe de acción económica é moi limitada, non temos músculo financeiro, pois se xa están xustos os concellos xa podemos imaxinar a situación dunha entidade que depende da achega dos mesmos". "81% das mancomunidades na Galiza dependen en máis de 60% dos seus ingresos das transferencias correntes, isto é, apenas teñen capacidade propia para xerar os seus ingresos", advirte Alberto Vaquero, autor do estudo sobre as mancomunidades. Porén, matiza o economista, "as transferencias que reciben as mancomunidades intermunicipais dos concellos participes pódense entender como unha especie de ingreso propio". Non obstante, engade, "hai catro mancomunidades (das 21 analizadas) cun grao de dependencia financeira doutras Administracións públicas distintas dos concellos superior a 50% dos seus ingresos non financeiros, cinco cun nivel de dependencia entre 41% e 49%, e tres entre 25% e 40%". "Tal e como está configurado o seu funcionamento, é moi difícil que teñan maior autonomía financeira", conclúe o autor do estudo en declaracións a este xornal. As entidades supramunicipais precisan maior persoal técnico A falta de transparencia das mancomunidades non se debe -na maior parte dos casos- a unha mala praxe, senón en carecer ou ter pouco persoal técnico", entende Vaquero, que cre que "sería recomendábel un maior grao de profesionalización na xestión das mancomunidades pois esa falta de persoal é o seu principal atranco". Os Concellos suman 624 millóns de déficit por prestar servizos da Xunta "Os problemas que presentan moitas mancomunidades é que lles falta persoal especializado que permita levar unha xestión eficiente. Non dubido que haxa interese en prestar colectivamente certo tipo de servizos, mais non sempre os procedementos son áxiles. Sería necesario dotar de persoal técnico suficiente formado e que os cargos de xestión foran desenvolvidos por persoas que coñezan o servizo", engade. Unha cuestión que tamén apunta Campos: "É moi importante a xestión profesional para evitar que se convertan nunha segunda instancia política". Investimento real "Non ten por que ser un problema o menor gasto en investimentos reais xa que moitas mancomunidades prestan servizos e os investimentos reais céntranse na realización de infraestruturas. Dito o anterior, resulta recomendábel contar cun orzamento mínimo en materia de investimentos", conclúe Alberto Vaquero.