O futuro de Viñetas desde o Atlántico, a debate

O pasado 29 de marzo, o debuxante Miguelanxo Prado facía pública a súa renuncia como director do festival Viñetas desde o Atlántico, quizais a maior referencia da banda deseñada galega. Prado, que exerceu o seu cargo durante os vinte e cinco anos de vida do festival, ofreceu unha rolda de prensa para explicar as causas da súa dimisión, sinalando como o inicio dun "cambio substancial" no tratamento que o Concello da Coruña lle dispensaba ao festival o acceso do PP ao Goberno local en 2011. Segundo o xa ex director de Viñetas, foi naquel momento cando se lle ofreceu privatizar o festival. A partir daquel ano, declarou, o orzamento conxelouse e as mudanzas motivadas pola nova Lei de Réxime Local contribuíron a crear novas pexas para un funcionamento áxil do encontro. "Non é un problema persoal, é un problema estrutural, non estou canso, nin desilusionado, pero coas regras de xogo que se nos poñen na mesa o modelo non é viábel", engadiu o debuxante para quen "se pode facer outro festival" pero non o que el concibiu cunha "aposta diferenciada". Mais a cuestión que se formula agora é en que consistiría ese "outro festival", cal é o futuro de Viñetas desde o Atlántico. Miguelanxo Prado renuncia á dirección de Viñetas desde o Atlántico após 25 anos Pasado e futuro Manuel Barreiro, crítico de banda deseñada de Sermos Galiza, opina que "o labor feito por Miguelanxo Prado durante todos estes anos é impagábel, ten un mérito tremendo. Mais unha vez recoñecido iso, e mirando cara ao futuro, hai que dicir que ninguén é imprescindíbel e que hai xente suficiente na Galiza para tomar o relevo de forma que Viñetas desde o Atlántico non morra con esta dimisión. Agora a pelota está no tellado do Concello: é certo que facerse cargo do festival é un labor titánico para calquera que asuma o reto, pero todo depende do que se lle ofreza á nova dirección como estímulo", explica en conversa con este diario. Kiko da Silva, coñecido autor de banda deseñada e director da escola O Garaxe Hermético insiste na enorme importancia que tivo Viñetas desde o Atlántico para o cómic galego. "Creo que a BD galega non tería o pretixio que ten agora sen Viñetas. Se o analizamos con atención, vemos que o cómic galego foi profesionalizándose co festival, que foi este o que propiciou o auxe dun xénero artístico que apenas existía cando a miña xeración comezou a traballar nel, a editar fanzines, a fundar editoriais... E Viñetas servía de soporte do noso traballo", declara a Nós Diario. Neves Rodríguez, divulgadora do xénero, cre que o importante agora é asegurar a continuidade. "Creo que Viñetas xa se converteu nunha plataforma coñecida dentro e fóra do país e non podemos pertirnos o luxo de botar ao lixo un traballo de vinte e cinco anos", declara. "A perda do festival sería unha traxedia non só para o mundo da banda deseñada, senón para a cultura galega en xeral". Miguelanxo Prado, sobre Viñetas desde o Atlántico: "Con estas regras de xogo, o modelo non é viábel" Pola súa parte, Manel Cráneo, un dos autores de cómic de máis prestixio na Galiza e director, ademais, de Demo, unha editorial especializada no xénero, cre que "o que suceda agora é absolutamente impredicíbel. Supoño que o anuncio colleu por sorpresa ao Concello, e ademais nun ano electoral, pero confío en que esta pequena crise sexa unha oportunidade para que todos, desde o Concello e desde o sector, fagamos unha reflexión sobre cal debe ser o futuro", di en conversa con Nós Diario. Actualizarse ou morrer Mais o sector da banda deseñada xa non é o mesmo que hai vinte e cinco anos e actualizarse esixirá ter en conta os cambios producidos. "Agora mesmo temos un sector moi fortalecido", explica Cráneo. "Dentro do Estado, por exemplo, somos punteiros en librarías especializadas; xurdiron novas feiras como Fun Fun Fun en Compostela, BDra Gráfica en Pontevedra, Banda á Feira en Vigo ou Autoban na Coruña; só na Coruña hai máis de cen profesionais relacionados coa banda deseñada... Se o Concello é intelixente, saberá facer unha lectura construtiva e aproveitará para darlle unha volta a Viñetas, para actualizala e que sirva de ferramenta de apoio a un sector cultural que está demostrando unha gran vitalidade". Barreiro tamén incide na necesidade de actualizar algúns aspectos do salón: "Poderíase indagar nas relacións entre banda deseñada e cine de animación. Viñetas puido ser unha boa plataforma para crear un festival de animación que agora naceu de maneira independente da man de Alberto Vázquez", comenta en referencia ao festival Imaxinaria, que comezará o vindeiro día 10 de abril. Da mesma opinión é Neves Rodríguez. "Miguelanxo Prado fixo o seu traballo dunha maneira excelente", di, "pero agora cumpriría aproveitar esta circunstancia para avanzar un pouco máis e, sobre todo, implicar á xente moza, que está aparecendo no panorama da BD galega desde a autoedición e o mundo dos fanzines cun gran talento e moita ambición. Hai xéneros como o anime que atraen moito á mocidade, e cumpriría prestarlles máis atención". "A fórmula de exposicións de orixinais funciona moi ben para persoas dunha certa xeración", apostila Cráneo, "pero a xente moza móvese moito no mundo dixital, e no futuro habería que ter en conta este campo se queremos animar os novos talentos". Da Silva, móstrase máis radical e pensa que "Viñetas, sen a figura de Miguelanxo Prado, está morta. Creo que o Concello, sexa o que sexa o que queira facer, debería cambiarlle o nome ao festival que xurda, porque non vai ser o mesmo e as comparacións van aparecer. Mesmo para que o público non se chame a engano, debería asumir unha nova identidade". As preocupacións de Da Silva, porén, céntranse na resposta do Concello. "Agora mesmo non sabemos nada. O Concello di que a continuidade do festival está garantida, pero non sabemos de que maneira, nin con que dirección, nin con que contidos. E hai que ter en conta que veñen unhas eleccións municipais e que, por exemplo, a nivel de contratación, as cousas teñen os seus prazos. Sen contar con que, se cadra, cambia o equipo de goberno municipal. Que sucederá entón?". Un cuarto de século de banda deseñada Un festival amábel e popular, feito para a xente Todas as persoas consultadas coinciden en eloxiar, coas súas luces e as súas sombras á fronte de Viñetas, a figura de Miguelanxo Prado. Un autor de enorme proxección internacional, con premios tan relevantes como o Eisner, os dos salóns do cómic de Angoulême e Barcelona ou Premio Nacional de Cómic do Ministerio de Cultura, tiña que deixar pegada nun festival que, desde o comezo, foi vista como un espazo de reflexión e encontro amigábel. Neves Rodríguez cre que "un dos grandes atractivos de Viñetas desde o Atlántico foi, precisamente, crear un festival relaxado, no que o goce está por riba dos encontros comerciais que se dan noutros salóns". "Outros festivais teñen unha compoñente mercantil moi marcada", asegura Barreiro, "o que os distancia da sociedade, converténdoos máis nun ghetto profesional. Viñetas, ao no prestar tanta atención a esa vertente comercial, intégrase mellor: a xente préstase máis a un intercambio amábel, sen as presións comerciais doutros eventos deste tipo". Da Silva coincide en que Viñetas consolidouse como "un festival para a xente, un referente para toda a Galiza que tiña unha proxección internacional precisamente por ese carácter. Sería moi complicado crear un encontro profesional en pleno agosto. Porén, público e profesionais si veñen a gozar sen máis preocupacións da banda deseñada". Cráneo coincide só parcialmente con este diágnóstico. "É certo que Viñetas é un festival cun grande atractivo para o público xeral, pero talvez sería bo para o sector que houbese máis oportunidades de intercambio, de aproveitar sinerxías para apoiar os profesionais da banda deseñada galega".