Castiñeiros senlleiros de Ríos

Por todo o territorio abondan os bosques de frondosas (carballos, bidueiros...), e os soutos nos que medra, como especie de cultivo, a árbore máis representativa destas terras, o castiñeiro, que tamén forma parte do escudo do concello. Paraxe: Comarca de Verín / Concello: Ríos/ Percorrido: 6 quilómetros / Dificultade: Baixa Por todo o territorio abondan os bosques de frondosas (carballos, bidueiros...), e os soutos nos que medra, como especie de cultivo, a árbore máis representativa destas terras, o castiñeiro, que tamén forma parte do escudo do concello. Hai varios motivos para achegarse a Riós, como gozar dos amplos espazos da serra da Urdiñeira, onde hai varias formacións rochosas de interese (Cova das Choias) e unha lobeira ou foxo do lobo; dos estreitos vales dos ríos Mente e Arzoá, onde se mesturan especies atlánticas e mediterráneas; achegarse a coñecer as fervenzas do lugar de Cortegada (O Pisón); acudir á festa da castaña e os cogomelos, ou deixarnos ir polas estradas que nos levan ás distintas localidades para coñecer os soutos que se atopan na súa contorna, case todos conservados e que acollen exemplares de castiñeiros monumentais. Arredor de cada poboación de Riós hai un souto e cada época do ano é boa para velos. Aínda que no verán pasan máis inadvertidos entre os outros verdes, coa chegada do outono cárganse de ourizos e as cores amarelas dominan a paisaxe e, no inverno, ao que caen todas as follas, destaca a presenza impoñente dos toros e os detalles da súa estrutura modelada pola natureza e polas mans das persoas en centos de anos de cultivo e aproveitamento, porque a castaña foi un alimento fundamental na Galiza antes da aparicición da pataca, pois acompañaba a maioría das comidas, e hoxe é un recurso importante para os habitantes das montañas. Arredor do seu cultivo e aproveitamento hai toda unha cultura etnográfica que se expresa en costumes, como os magostos, ou nos diferentes aparellos e utensilios que se crearon para realizar os labores e a colleita. O Concello do Riós dálle un tratamento especial a este froito: fai parte da "Ruta Europea da Castaña", que ten un amplo percorrido polo territorio. Presenta, en Trasestrada, o Centro de Interpretación da Castaña, e, desde hai case trinta anos, festexa, no mes de novembro, a "Festa da castaña e do cogomelo" co gallo de pór en valor os produtos gastronómicos da zona. Para coñecer algúns dos mellores exemplares de castiñeiro podemos achegarnos a Riós, que ten o souto arredor da igrexa, e ir despois a Progo, rodeada tamén polo seu souto, no que atoparemos os castiñeiros máis destacados.