Aldea de Queixeliña

A aldea abandonada de Queixeliña atópase nun estreito val que mira ao norte no medio das serras que conforman o Macizo Central, a máis grande área montañosa da Galiza. Accédese dende a zona de Chandrexa, pero os núcleos de poboación dos arredores son poucos e pequenos. Adentrándonos nos montes hai enormes extensións de áreas deshabitadas, como en poucos lugares é posíbel atopar na nosa terra. Iso si, a pegada humana no territorio é grande, malia que nos últimos tempos a paisaxe está a perder o rastro de persoas e gando que dominou as serras durante milenios. Paraxe: Macizo Central / Concello: Chandrexa de Queixa / Percorrido: 7 kms ida e volta até Queixeliña (15, percurso circular polo alto da serra) / Dificultade: Baixa a Queixeliña (Alta se a volta é pola serra) Rodeando o encoro dende Celeiros, onde está a casa do concello de Chandrexa de Queixa, atopamos á esquerda unha sinalización do inicio da ruta, que remonta o regato de Queixeliña no medio dunha gran carballeira. O tradicional camiño de carro empedrado ascende suavemente entre pequenos e costaneiros prados, sebes de pedra e bosques que rexeneran, con grandes exemplares de pradairos, bidos, salgueiros, carballos, freixos e abelairas. Conforme avanzamos, o camiño vaise diluíndo e achégase ao regato, polo que de levar moito caudal dificultaría o avance, sobre todo nos puntos onde conflúen as corgas que baixan dos montes e nos puntos onde o camiño é ao tempo dasaugadoiro dos prados, leito de río e zona de paso. Como a vexetación é moi vizosa, case sen nos decatar, chegaremos ao feixe de casas da aldea, comestas das silvas e xa sen teito, aos dous muíños e a unha casa grande dun andar, que aínda se utiliza para gardar vacas nas cortes. Por riba da aldea, seguindo o regato central dos tres que conflúen en Queixeliña por camiños de outrora xa perdidos, mantidos só polo gando e a fauna, poderemos ascender con dificultade ao Acevral. As pendentes, a vexetación e falla de camiños para orientarse non aconsellan continuar a ascensión, pero o lugar é incríbel, podendo enxergar como debeu ser este pequeno bosque de acivros, seguramente refuxio do gando e subministrador de madeira para a aldea. Nós, aproveitando que a ladeira oeste ardera hai un par de anos, agatuñamos até chegar ao pico Xistral e o Alto da Pá, a máis de 1.500 metros, e con fabulosas vistas do val de Queixeliña e as sucesións de montes e vales de arredor: S. Mamede, Queixa, altos do Simeón, Fial das Corzas, O Invernadoiro,... Montes tapizados do verde de piornos, carqueixas, carrascos, arandeiras, con bosques nas ladeiras dos vales e coas enormes vetas de afloramentos minerais a atravesar paralelas de oeste a leste. O descenso do Alto da Pá faise por intuición, seguindo a referencia dalgún estante, tentando chegar ás pistas e devasas que veñen do norte, e que nos devolverán logo de varios quilómetros á carballeira que hai perto da Espasa, dende onde empatamos pola estrada cara ao inicio da ruta.