san xoán

O que a música e a letra podem dar

Os servizos de emerxencias atenderon na noite e a madrugada de San Xoán un total de 476 de incidencias relacionadas, principalmente, con consumo de alcol e drogas, pelexas, queimaduras e algunha cacharela que escapou de control, pero sen que ningún suceso revestise especial gravidade.

A noite de San Xoán na Galiza, coas súas tradicións, volveu marcar outro ano máis o inicio do verán. Desde a costa até o interior numerosas localidades acolleron as cacharelas propias desta data.

Autor de 'San Xoán: coñecemento do medio cultural galego', editado por Baía Edicións en 1996, o arqueólogo e museólogo Felipe-Senén, que vén de ser recoñecido co Premio Lois Peña Novo pola súa traxectoria investigadora e divulgadora das tradicións e da cultura da Galiza, afonda nas raíces do San Xoán e nos seus rituais, con especial atención no que respecta aos catro elementos: terra, lume, auga e vento.

A reedición e edicións inéditas da obra completa de Manuel García Barros, 'Ken Keirades', e unha entrevista ao xornalista e profesor Luís Álvarez Pousa sobre a repartición de axudas públicas á prensa e a autocensura dos medios completan, alén da oferta musical, cinematográfica e literaria, o novo número do semanario, á venda esta fin de semana.

A noite de San Xoán na Coruña, a primeira sen restricións despois da pandemia da Covid-19, finalizou coa detención de catro persoas, dúas delas por presuntos abusos sexuais -supostamente tocamentos-, un deles a menores, na praia de Orzán e na avenida Barrié da Maza

As principais vilas e cidades da Galiza volcáronse para celebrar un San Xoán moi especial, onde lume e sardiñas xuntáronse coas ganas de moitos e moitas de recuperar a normalidade anterior á pandemia.

Galiza, este Cabo do Mundo,  seguirá  a cualificarse de “máxica” e serao sempre  por descoñecida. E iso da maxia, das meigas e dos magos, como Merlín, atrae, ben o sabía Risco, Cunqueiro e todos os seguidores do realismo máxico , como os  estudosos do panceltismo. País que emproa, encrucillada aberta a moitos portos e camiños, a que soubo dar e recibir para ser labirinto, enguedello de aportes orientais, celtas, romanos, xermanos, do alén dos mares... e sobre todo fondamente cristianizada, a que fixo da relixión lábaro e imperio fronte a eses seus “outros” que foi o islam. Todo o que alimenta a fogueira da orixe, 
da orixinalidade. 

Antes da caída do sol deste 23 de xuño, véspera de San Xoán, a tradición chama a percorrer o monte e as beiras dos camiños para facerse cun atado de herbas máxicas, fragrantes e medicinais, que deixaremos toda a noite en auga, ao resío, e lavar a cara ao día seguinte.

O día 23 de xuño é costume saír recoller as plantas para facer a auga de San Xoán. Métense nunha talla con auga e déixanse ao orballo durante toda a noite para, á mañá seguinte, lavar a cara con elas. Normalmente utilízanse sete especies diferentes, porén dependendo do territorio no que nos atopemos, esta cantidade e o tipo de herbas poden variar. 

Na noite do día 23 e na madrugada do día 24 de xuño celébrase o San Xoán, unha festividade pagá que "procede do Neolítico e festexa os catro elementos", explica o arqueólogo e museólogo Felipe-Senén López. Pola súa banda, a bióloga Silvia Domínguez vén de publicar un libro no que afonda sobre os compoñentes dun dos rituais máis tradicionais do festexo, as herbas para facer o cacho.

A asociación ecoloxista tamén participará na marcha de protesta contra Ence e a política forestal derivada das súas necesidades que organiza a Asociación pola Defensa da Ría de Pontevedra. A acción reivindicativa terá lugar o próximo 4 de xullo.

Moitos concellos da Galiza aínda non se pronunciaron, mais tamén hai os que -seguindo a liña marcada en localidades como Alicante- alertan de que haberá sardiñadas pero non cacharelas nin acceso ás praias.

O Concello da Coruña analiza "as medidas e servizos que se porán en marcha de cara ao inminente inicio do desconfinamento" na cidade. 

O lume é elemento central da festa de San Xoán, cuxas orixes, pagás, remóntanse ao solsticio de verán. Milleiros de fogueiras arderán no país nunha festa en que a auga, as sardiñas, a música e a queimada tamén son benvidas. Resgatamos os consellos de ADEGA para un San Xoán máis ecolóxico.

O día 23 de xuño é costume saír recoller as plantas para facer a auga de San Xoán. Métense nunha talla con auga e déixanse ao orballo durante toda a noite para, á mañá seguinte, lavar a cara con elas. Normalmente utilízanse sete especies diferentes, porén dependendo do territorio no que nos atopemos, esta cantidade e o tipo de herbas poden variar.