Pedro Pardo de Cela

O proxecto é premiado pola Deputación da Coruña

É un dos itinerarios culturais máis veteranos da Galiza. Fundado en 1971 polo divulgador e escritor focego Suso Fernández, resiste sen amparo oficial desde hai máis de 50 anos. Eis a Ruta Pardo de Cela, un percorrido polo patrimonio, a arte, a natureza e a historia do Reino da Galiza.

Constanza de Castro, Catarina de Santiso e María Paz protagonizan as palestras.

Mesmo cos ingredientes que permiten outorgarlle o cualificativo de mito ou lenda á figura do mariscal Pardo de Cela, aínda así a máis rigorosa investigación actual recoñece que o relato tradicional, pertinazmente vivo na área en que se desenvolveron os feitos, non pode ser obviado á hora de reconstruír unha historia na que abondan baleiros e incertezas.

Desde os seus inicios, a nova  dinastía real castelá axiña se mostrou fortemente belixerante contra o reino de Galiza; último bastión dos leais a Pedro I e á casa de Borgoña. A súa aversión, e especialmente o seu desdén polos asuntos galegos, acabou por ser transmitida quer aos círculos cortesáns quer ao propio vulgo castelán, conformando os primeiros estadios da galaicofobia.

O galego atinxiu un grande esplendor literario nos séculos XIII e XIV a través das cantigas trobadorescas. Mais a unidade lingüístico-cultural que reflicten hai que a pór en relación directa coa identidade política 'galega' dos reinos da Galiza e de Portugal, cuxo idioma chegou a se converter en lingua lírica de todos os reinos cristiáns da península, coa excepción de Cataluña.

Cunhas orixes que se remontan á Alta Idade Media, os mosteiros femininos bieitos -que asumiran a Regra moi entrado o século XII- chegaban ás portas do Renacemento revestidos de románico, con sólidos patrimonios monásticos, poderosos abadengos femininos - con dereitos patrimoniais sobre igrexas e mosteiros, e o que é máis, sobre a terra- e convertidos, moitos deles, en grandes factorías cun importante poder económico. 

Tema recorrente nestes traballos é o referido ao clima de inestabilidade social que recorre boa parte do século XV, provocado polos enfrontamentos entre a nobreza galega e os abusos contra os vasalos, labregos e artesáns de toda condición. Coinciden os distintos autores en sinalar a nobreza como directamente responsable da fractura endémica da orde social fronte ao carácter protector que o pobo reserva á figura do rei. 

A  partir de 1373 (expulsión de Portugal de Fernando de Castro e os seus seguidores, exiliados alí, obrigada polo Tratado de Santarém con Castela), o reino de Galiza entrou nun proceso de desorientación. Notouse a falta dunha clase dirixente cohesa cunha estratexia política propia.

O asasinato de Pedro Pardo de Cela en 1483 a mans dos exércitos  dos Reis Católicos non significou a derrota definitiva da rebelión galega contra Castela. As fillas do mariscal e de Isabel de Castro, netas por parte de nai de Pedro Álvarez de Osorio, conde Lemos, continuaron a loita do seu pai, non ficando atrás en perseveranza e valor.

A portada da publicación é da autoría de Anxo Varela, un novo ilustrador gráfico galego, impulsor de Pruden Tattoo

Un coloquio que serviu como presentación do número monográfico do semanario Sermos Galiza que acompañará o xornal o vindeiro sábado 10 de decembro e que levará por título Pardo de Cela na Galiza do século XV.

O centro sociocultural do Ensanche de Santiago de Compostela acolle o 1 de decembro ás 20.30 horas [foi adiado media hora para falicitar a asistencia á concentración contra o asasinato da muller luguesa de 42 anos] unha palestra arredor do tempo histórico e a figura de Pardo de Cela. No debate, organizado pola Agrupación Cultural O Galo, van intervir recoñecidas e recoñecidos especialistas na figura do mariscal e na Galiza do século XV.

O movemento das irmandades foi unha ben organizada mobilización contra a aristocracia rebelde, lexitimada pola autorización do rei.

O fracaso da revolta irmandiña e particularmente a derrota da rebelión galega, na que acadaron o papel de símbolos Pardo de Cela, Pedro Madruga ou o Conde de Lemos, deixa Galiza fanada, frustrada, inerme ante a expansión de Castela e presa na roda colonial.

María Gómez de Soutomaior foi outra mártir da rebelión galega contra Castela do século XV. Irmá de Sueiro Gómez de Soutomaior e curmá de Pedro Madruga, exemplifica aquela nobreza que apostou por unha Galiza de seu, arredada de Castela, unida a Portugal e virada cara aos pobos do Atlántico.

Non esquezas procurar o semanario que estará nos puntos de venda habituais o sábado e que analiza os segredos arredor da figura de Pardo de Cela, inclúe unha entrevista con Sés, debulla o estado do galego en Tik Tok e moito máis! 

Foi un dos tres grandes Pedros da revolta galega contra Castela das décadas finais do século XV. Mentres Pardo de Cela ergueu o norte galego até morrer decapitado en Mondoñedo en 1483 e o conde Lemos bateu o ferro no centro até deixar o relevo o seu fillo-neto Rodrigo, Madruga pelexaba no sur contra as tropas dos Reis Católicos. Os tres a un tempo, como cabezas dun movemento nacional e popular, defenderon unha Galiza non subordinada a Castela, mais ningún como Pedro Álvarez de Soutomaior, alcumado Pedro Madruga, estivo tan perto da vitoria.

Foi un dos tres grandes Pedros á fronte dunha Galiza rebelde que tentou virar a súa sorte nas décadas finais do século XV. Unha derrota que puxo fin a unha historia de seu e que abriu a porta a un tempo onde aínda está o país.