memoria

‘En San Xoán, a sardiña molla o pan’ é un dos principais refráns vinculados coa data. (Foto: S. G.)
star
Reportaxes

Cultura e aculturación no San Xoán

Autor de 'San Xoán: coñecemento do medio cultural galego', editado por Baía Edicións en 1996, o arqueólogo e museólogo Felipe-Senén, que vén de ser recoñecido co Premio Lois Peña Novo pola súa traxectoria investigadora e divulgadora das tradicións e da cultura da Galiza, afonda nas raíces do San Xoán e nos seus rituais, con especial atención no que respecta aos catro elementos: terra, lume, auga e vento.
Manuel García Barros, nunha foto de fins do século XIX. (Foto: Cedida)
star
Reportaxes

García Barros volta á vida

Manuel García Barros, 'Ken Keirades' (Berres, A Estrada, 1876-Callobre, A Estrada, 1972), persoeiro que tivo que convivir, loitar e demostrar o seu compromiso con Galiza en todas as frontes e nas máis variadas etapas ao longo do seu case século de vida estaría mesmamente feliz e realizado coa reedición das súas dúas ultimas alfaias literarias ('Enredos' e 'Dos meus recordos') que veñen culminar aquel proxecto encetado en 2019 da reedición e edicións inéditas da súa obra completa e que foron presentadas a pasada quinta feira no concello da Estrada.

Dereita absolutista

Visitantes nos xardíns do pazo de Meirás. (Foto: Concello de Sada).
Agora

Suspendidas as visitas ao pazo de Meirás mentres os Franco retiran os bens autorizados polo xulgado

As visitas ao pazo de Meirás quedan suspendidas desde esta quinta feira, día 15, e até novo aviso debido ás dilixencias xudiciais polas que a familia Franco poderá retirar a partir do 26 de xuño os bens autorizados polo xulgado. Vén de notificalo o Concello de Sada, que é o encargado de xestionar as visitas despois de que a propiedade pasase, de maneira provisional, ao Estado. Recibirán un aviso as persoas que xa tiñan feita a reserva e o Concello pide desculpas por esta situación. O Xulgado de Primeira Instancia número 1 da Coruña fixou o 26 de xuño como a data a partir da cal os Franco poderán retirar os bens autorizados, alén daqueles sobre os que non estivo en discusión a propiedade ou que non se reclamaron.
Entrada ao Valle de Cuelgamuros (Comunidade de Madrid), esta segunda feira. (Foto:  Gustavo Valiente / Europa Press)
Agora

Inician os traballos forenses para exhumar 128 vítimas da Guerra Civil española

Esta segunda feira comezaron no Valle de Cuelgamuros, en Madrid, os traballos de exhumación de 128 vítimas da Guerra Civil española, a maioría asasinadas polas forzas franquistas, reclamadas polas súas familias, despois de que o 13 de marzo o Tribunal Supremo rexeitara un recurso da extrema dereita e avalara os traballos forenses. Estas exhumacións estaban contempladas na Lei de Memoria Democrática de 2022.
A deputada en funcións de Memoria Histórica de Pontevedra, María Ortega, nunha imaxe da campaña 'E se fose hoxe?' (Foto: Alba Díaz).
star
Análise

Non deixemos para mañá o que debemos facer hoxe

Manuel Monge é sociólogo e vítima do franquismo.
Moncho Valcarce. (Foto: Irmandade Moncho Valcarce)
star
Análise

Moncho Valcarce: Trinta anos

Victorino Pérez Prieto é escritor.
Lourenzo Fernández Prieto accede á tribuna para dar o seu discurso de entrada na RAG (Foto: RAG).
CULTURA

Lourenzo Fernández Prieto ingresa na Real Academia Galega reivindicando a memoria silenciada

“Recuperar aspectos agochados ou desapercibidos permítenos construír un relato máis plural e democrático do noso pasado”, salientou o catedrático de Historia Contemporánea no seu discurso de entrada na RAG.

Ser pronome posesivo universal, ser memoria colectiva e individual

Estatua de Ramón Berenguer III en Barcelona, obra de Josep Llimona. (Foto: Andreas J.)
star
Análise

Un país sen estatuas de seu

Alexandre Peres Vigo é profesor na Universidade da Coruña.
Helena Pousa no monumento erguido pola comisión en lembranza dos fusilados en Portecelo (O Rosal). [Foto: Nós Diario]
Contracultura

Helena Pousa: "Non era unha represión individual, pretendía acabar coa idea da semente a través das familias"

Helena Pousa, presidenta da Comisión pola Memoria Histórica do Baixo Miño, é unha das impulsoras da publicación Mulleres represaliadas no cárcere de Tui (1936-1939) xunto co apoio do Concello de Tui.
Protesta en decembro para pedir a devolución da Casa Cornide. (Foto: M. Dylan / Europa Press)
MEMORIA E HISTORIA

A Casa Cornide xa é BIC: os Franco deberán abrila ao público

A declaración do edificio como ben de interese cultural, recollida no DOG desta sexta feira, obriga os herdeiros do ditador, posuidores do inmóbel, a abrilo, cando menos, catro días ao mes durante catro horas por día.
Presentación do Libro esta cuarte feira (Foto: Deputación de Pontevedra).
CULTURA

Novos estudos afondan na 'moderna' Galiza anterior a 1936

O Departamento de Memoria da Deputación presentou hoxe ‘O Pasado Por Vir 2. Un tempo posible’, un libro que pretende “dar pulo” a novas investigacións sobre a sociedade e as liberdades anteriores ao golpe

O deber da memoria

Un persoa olla un álbum de fotos (Foto: Europa Press).
SOCIAL

Como forma o noso cerebro os recordos duradeiros?

Necesítanse proteínas para estabilizar as conexións sinápticas de longa duración necesarias para os recordos a longo prazo. Os planos desas proteínas son moléculas de ARN mensaxeiro (ARNm) que, á súa vez, transcríbense (copian) a partir de xenes asociados á memoria, explican as persoas autoras de estudo.
Suso Vaamonde.
CULTURA

A SCD do Condado celebra 50 anos de resistencia cultural

A Sociedade homenaxea a Suso Vaamonde.
Entrada dos vehículos fúnebres ao Val de Cuelgamuros, a primeira hora desta segunda feira. (Foto: Alejandro Martínez Vélez / Europa Press)
MEMORIA E HISTORIA

Comeza a porta fechada a exhumación de Primo de Rivera

O noutrora denominado Val dos Caídos camiña cara a súa reconversión en cemiterio civil coa saída tamén, após a retirada dos restos de Franco, do fundador da Falanxe, considerado legalmente "vítima" da guerra civil, un status cuestionado polas persoas expertas polo seu papel no golpe de Estado de 1936.
Retirada da cruz franquista de Callosa de Segura, en 2018, un caso sobre o que o Supremo sentará xurisprudencia. (Foto: RTVE)
MEMORIA E HISTORIA

O futuro das cruces que enxalzan os "caídos" das tropas franquistas, en mans do Supremo

A do Castro de Vigo foi unha das cruces que máis polémica suscitou nos últimos anos, chegando o asunto ao Tribunal Constitucional. Agora será o Supremo o encargado de sentar xurisprudencia no caso dun municipio alacantino do que se retirou un símbolo de características semellantes.
Ana Corbal, María Ortega e Antón Mascato, nas xornadas de arte e memoria dedicadas a Conde Corbal. (Foto: Deputación de Pontevedra)
MEMORIA E HISTORIA

Conde Corbal protagoniza en Pontevedra as Xornadas Arte e Memoria

Segundo a responsábel de Memoria da Deputación de Pontevedra, María Ortega, espallar a obra e pensamento de Conde Corbal era “unha obriga” e “un desexo”.
'Caballero mutilado' de Conde Corbal (Foto: Cedida).
star
Reportaxes

Conde Corbal: A memoria gráfica

No Centenario do artista Xosé Conde Corbal, Memoria Histórica da Deputación de Pontevedra dedícalle as “Xornadas Arte e Memoria”. Alén das palestras ficará a edición do seu traballo O fardel da Memoria de Conde Corbal que se publica con noventa textos de autorías diferentes para contextualizar as imaxes; xunto cunha exposición antolóxica. Ben acaído, xa que foi Corbal un artista marcado polo desprezo dunha burguesía que se viu retratada na súa complicidade cos responsables do terror.