Mans á terra

O refraneiro popular guiou durante o mes de abril un curso completo de horta na casa deseñado por Eva Cameán. Mans á terra conquistou os lectores e lectoras de Nós Diario, que xa contan cos recursos necesarios para cultivar e recoller a súa propia colleita. O curso de iniciación á horta que acompañou Nós Diario durante o mes de abril cativou o público lector. Este xornal estrea novo coleccionábel o próximo día 4: Aí ven o maio!

Cando chega o outono e remata a tempada de colleitas segue a haber moito traballo na horta para deixala preparada de cara á seguinte tempada. Aínda que non hai moitos cultivos que poidamos sementar nos meses de outono si que podemos ir facendo labores de preparación e mantemento do terreo, que nos axudará a que a seguinte tempada sexa moito máis proveitosa.

En breve chegará o verán e con el a máxima época de produción da horta, despois de meses e semanas de moito traballo, a terra comeza a agasallarnos os froitos de todo o sementado. O problema é que non fai unha regulación natural de cultivos, senón que adoitan nacer todos xuntos salvo que fixeramos unha planificación excelente que nos permita obter escalonadamente a cantidade xusta e precisa dos alimentos que somos quen de consumir. No caso de non ser así, o habitual é que nesta época nos encontremos cunha gran cantidade de vexetais e hortalizas que precisan un oco no noso fogar.

Se algo esperamos con ansia despois de meses de traballo e esforzo é o momento da colleita. Lograr por fin ver os nosos produtos medrados e sans é das cousas máis satisfactorias de plantar un horto ao igual que o momento de preparalos, cociñalos e consumilos. Pero para recoller debemos ter diversas cuestións en conta, xa que poderemos estragar o traballo de tantos meses se realizamos mal o apañado ou conservado, podendo perder a colleita.

Aínda que nas leccións anteriores vimos que non hai herba mala e que a maioría de plantas, mesmo as silvestres, proporcionan infinidade de propiedades beneficiosas na horta, o certo é que non por iso debemos descoidarnos e deixar que estas medren en calquera parte. Para que os cultivos crezan fortes deben ter espazo para desenvolverse e contar cun substrato aireado e brando. É por isto que as herbas silvestres que medren polo medio dos cultivos poden ser transmisoras de pragas e enfermidades, competir cos nosos cultivos sacándolles nutrientes e humidade, ademais de compactar o terreo restándolles osíxeno e espazo, dificultando que os cultivos se desenvolvan de modo óptimo.

Na lección pasada vimos algúns exemplos de herbas medicinais que son sinxelas de plantar e cultivar, mais tamén vimos plantas e herbas, como por exemplo a menta ou o dente de león, que nacen silvestres en moitos lugares. Hai moitas máis plantas que as tratadas anteriormente con innúmeras propiedades e que son grandes aliadas na cociña e para a saúde, e os meses de primavera e verán son perfectos para abastecer a nosa caixa de urxencias natural e ter herbas para todo o ano. Para isto debemos informarnos correctamente de que plantas queremos obter e asegurarnos ben da súa identificación

As plantas silvestres empréganse na alimentación e na medicina desde tempos inmemoriais, debido ás súas propiedades, en moitos casos xa coñecidas e recoñecidas pola maioría da sociedade (como, por exemplo, a macela ou o té), pero abranguen máis do que imaxinamos. Na antigüidade xa se coñecían as propiedades de moitas plantas para mellorar a saúde e para o seu uso como condimentos perfectos na cociña. Mais as plantas medicinais non só poden medrar e apañarse de forma silvestre, senón que tamén as podemos cultivar no noso horto, dispondo, desta maneira, de gran variedade de plantas e beneficios a un paso.

Nunca faltan entre as preocupacións na horta as enfermidades e pragas que adoitan afectar os cultivos e que, no caso de non sermos quen de diagnosticalas a tempo, poden provocar que perdamos a colleita ou unha determinada planta. As enfermidades e pragas acostuman provocar un crecemento anormal da planta, ou interferencias no seu correcto desenvolvemento, podendo chegar a causar a súa morte.

Unha das cuestións que máis nos adoitan preocupar cando temos plantas ou cultivos ao noso cargo é cantas veces temos que regar e a cantidade de auga que cómpre proporcionar, xa que a auga é imprescindíbel e esencial para a vida, mais de excedérmonos, podemos encharcar os cultivos e favorecer que contraian enfermidades como fungos. A resposta é moi sinxela: débese regar as plantas e cultivos cando o precisaren. Mais a isto cómpre engadir matices que veremos ao longo desta lección. 

Comezamos a cultivar a nosa horta e é moi importante planificala e estabelecer o lugar, distancias e capacidade dos espazos onde vaiamos situar os cultivos xa que, dependendo da especie, esta precisará duns coidados ou doutros, unhas distancias maiores ou menores, máis capacidade ou menos etc. Outra cuestión a ter en conta é a asociación de cultivos, é dicir, que plantas se poden situar perto entre si ou mesturadas con outras para que ambas se beneficien.

O mes de abril é un dos máis importantes na horta, xa que nel xúntase gran cantidade de traballos, desde colleitar a sementar ou transplantar. Neste mes adoitamos sufrir menos descensos térmicos e menos xeadas que poidan estragar os cultivos, mais aínda así nunca podemos estar seguros de non sufrilas polo que haberá cultivos que deberemos protexer se os plantamos no exterior. Ademais, este mes é perfecto para plantar algunhas flores comestíbeis e menciñeiras como a caléndula, a capuchiña ou os pensamentos. Servirán de aderezo e tamén como control de pragas.

A  compostaxe caseira é unha das prácticas que máis forza está gañando na actualidade, grazas a iniciativas promovidas por algunhas asociacións e institucións que a dan a coñecer. O certo é que na compostaxe son todo vantaxes: con pouco tempo, esforzo e espazo conseguimos un fertilizante espectacular para a horta, e todo isto con moi poucos problemas e sen ningún cheiro!

Gostarías de crear un horto? Podes aprender a facelo co novo coleccionábel que desde hoxe acompaña Nós Diario: Mans á terra. Son 17 entregas en que se achegan as nocións básicas para poder cultivar desde cero, partindo da agricultura ecolóxica. E se non tes terreo no exterior nin unha terraza ou balcón, tamén che ofrecemos alternativas.

Este 1 de abril Nós Diario achega o primeiro fascículo do coleccionábel: Mans á terra, formado por 17 entregas que compoñen un completo curso de horta na casa. Este novo suplemento achega as nocións básicas para poder comezar a cultivar desde cero e poderá poñelas en práctica calquera persoa que o desexar, tanto se ten un terreo no exterior como se vive nun piso interior.

As entregas do curso de horta na casa 'Mans á Terra' arrancan mañá.

Eva Cameán (Carballo, 1994) é a autora do novo coleccionábel que desde esta quinta feira, 1 de abril, acompañará Nós Diario. Trátase de Mans á Terra, un completo curso de horta na casa composto de 17 fascículos. Cameán é monitora na escola ambiental da Senda Nova e impulsora da horta comunitaria Sementando no Espazo, en Carballo. 

A partir do 1 de abril Nós Diario achega un novo coleccionábel: Mans á terra, formado por 17 fascículos pensados como un completo curso de horta na casa con nocións básicas para poder comezar a cultivar desde cero, e que poderá pór en práctica calquera persoa que o desexar, tanto se ten un terreo no exterior como se vive nun piso.