Irmandades da Fala

Asistentes á IV Asemblea das Irmandades da Fala: 1ª fila: Castelao, Arturo Noguerol, Losada Diéguez e, máis afastado, Antonio Sánchez González; 2ª fila: Ánxel Casal, Antón Vilar Ponte, Blanco Torres, Otero Pedraio e Vázquez Monxardín; 3ª fila: Manuel Antonio, coa súa "paipa", Lustres Rivas, Ramón Vilar Ponte e Xosé María Calviño Mariño. / Fundación Otero Pedrayo
star
Reportaxes

Ásemblea Nacionalista de Monforte: cen anos da odisea galeguista

En febreiro de 1922, unha parte moi importante da historia do nacionalismo galego dilucidouse en Monforte de Lemos. Durante tres días, referentes do galeguismo reuníronse para debater e conformar a constitución dun movemento político, cultural e social que aínda hoxe encadra e vertebra o discurso do nacionalismo. Un século despois, a semente do galeguismo segue a agromar da terra co obxectivo que Castelao manifestou: vencer.
IV Asemblea Nacionalista de Monforte (Imaxe: Fundación Otero Pedraio)
MEMORIA E HISTORIA

Cen anos da IV Asemblea Nazonalista de Monforte

Tivo lugar en febreiro de 1922 e a ela acudiron algúns dos máis grandes expoñentes do movemento nacionalista galego da época.
Documento coas conclusións sobre a Asemblea Nacionalista de Lugo.
MEMORIA E HISTORIA

Vía Galega conmemora en Lugo a I Asemblea Nacionalista

O festexo terá lugar este sábado 20 de novembro contra o mediodía
Manuel Gómez Varela, o sexto pola dereita na fila de arriba, canda outros afiliados e simpatizantes do Partido Galeguista de Franza en Mugardos.
star
Reportaxes

Felipe Bello Piñeiro. O galeguista pintor, o pintor galeguista

Sempre intuín que Bello Piñeiro, quen mesmo bébedo seguía sendo don Felipe, non era só un excelente pintor. Hoxe sei que virtudes e defectos de Felipe Bello agacharon a súa personalidade polifacética, inmensa e variada cultura, notábel capacidade organizativa e o que veño tratar aquí, o seu activismo e sentimento galeguista sempre presente, recollendo pictoricamente as paisaxes da Galiza, e nese afán persistiu até a súa morte: "Amando ó meu país escoito a voz da sangre e pinto polo seu mandato. Eu nunca estiven equivocado no meu amor á terra". (Bello Piñeiro, 1951).
No alto do Pico Sacro, a lectura da  'Alba de Groria' de Castelao. (Foto: X. C. Garrido)
Reproducimos o pregón lido na suba ao Pico Sacro por Héitor Picallo

O alento do mundo

Como cada sábado previo ao Día da Patria Galega, desenvolveuse a suba ao Pico Sagro, revivindo así o ascenso que Castelao fixo en 1924 canda outros membros das Irmandades da Fala. A seguir, reproducimos o pregón lido no acto.
Aurora Marco (Foto: Pablo Ces).
Aurora Marco, gañadora do Premio Follas Novas 2021 de ensaio

Aurora Marco: "Fica aínda moito por facer no proceso de visibilizar as mulleres que nos precederon"

A escritora Aurora Marco gañou o Premio Follas Novas do Libro Galego 2021 na categoría de ensaio e investigación polo seu traballo en 'Irmandiñas'. En conversa con 'Nós Diario', Marco explica os descubrimentos que máis lle sorprenderon mentres realizaba este ensaio.
Unha parte da capa de 'Follas Novas'. (Foto: CCG)
CULTURA

O Consello da Cultura afonda na importancia do legado galego alén mar

Oitava entrega de 'Historias de ida e volta'
Un dos temas que vas atopar no caderno desta semana. (Foto: Nós Diario)
MEMORIA E HISTORIA

O caderno 'Coñecer' revela quen era o obreiro das Irmandades

O suplemento, que estará mañá na rúa xunto ao teu 'Nós Diario' e ao 'Sermos Galiza' especial polas Letras Galegas, tamén repara na vida de Joaquín Vaamonde nos textos de Pardo Bazán e investiga sobre as orixes do esperanto no país. Tamén trae novidades sobre a heráldica galega.
IV Asemblea Nacionalista de Monforte (Imaxe: Fundación Otero Pedraio)
star
MEMORIA E HISTORIA

Quen é o da última fila, o da esquerda? O obreiro das Irmandades

Hai unha imaxe icónica no camiñar do galeguismo, tamén por tratarse dun momento convulso. Nas escadas de San Vicente do Pino, en Monforte, un grupo de asistentes á IV asemblea das Irmandades posa con conciencia de posteridade. Era febreiro de 1922. Entre os retratados, seis persoeiros aos que se lles dedicou o día das letras e algún que o ten ben merecido.

irmandades_fala_ccg
CULTURA

Deconstruíndo as Irmandandes da Fala

Unha publicación dixital do Consello da Cultura Galega, con máis de 500 páxinas, contextualiza e revisa o fenómeno deste movemento histórico desde a perspectiva peninsular, europea e da diáspora.

Pleno no Parlamento de Galiza nunha imaxe de arquivo. (Foto: Parlamento)
POLÍTICA

Medalla do Parlamento á Xeración das Irmandades

Foron a "semente da autonomía política de Galiza", sinala o Parlamento.

Medalla do Parlamento da Galiza 2021
MEMORIA E HISTORIA

Recoñecemento parlamentar á Xeración das Irmandades

Catro fundacións que levan o nome de membros da Xeración das Irmandades que impulsaron a revista ‘Nós’ recollerán a Medalla do Parlamento da Galiza. Porén, nada di o comunicado do Parlamento sobre a represión, exilio e asasinatos que sufriu esta xeración a mans dos fascistas.

Iria Estévez (enriba á esquerda), Lucía Durán (enriba á dereita) e Raquel Martínez (segunda pola dereita). (Nós Diario)
LINGUA

Raquel Martínez e Iria Estévez, estudantes: "Hoxe hai famosos, mais non referentes tan chaves e potentes como había nas Irmandades"

No IES Johan Carballeira de Bueu, malia as condicións da pandemia, celebraron en 2020 o centenario da revista Nós. Desde o departamento de galego, que dirixe a profesora Lucía Durán, quixeron recrear nunha obra colectiva entre varios cursos  como sería a portada se se fixese hoxe en día. Dúas alumnas que participaron na experiencia, Raquel Martínez Badea (4º ESO) e Iria Estévez Juncal (1º Bacharelato) explican como se realizou e as conclusións que sacaron.
Xaime Quintanilla na súa etapa como alcalde de Ferrol
star
Escena

Cen anos de 'Alén' de Xaime Quintanilla

Neste 2021 cúmprense 100 anos da publicación de Alén, a segunda –e nunca representada– obra de teatro escrita por Xaime Quintanilla despois da estrea de Donosiña, a súa primeira incursión na literatura dramática –que xerara unha gran polémica por tratar temáticas como o divorcio e o adulterio.
 
De camiño á escavación do Monte das Motas (Lobeira). (Foto: López Cuevillas / Museo Arq. de Ourense)
star
Publicación polo centenario

A arqueoloxía en tempos da revista 'Nós'

O volume 'Arqueoloxía do noroeste peninsular en tempos de Nós' aproveita o centenario da revista homónima impulsada pola Xeración das Irmandades da Fala para debullar as súas achegas ao campo arqueolóxico da Galiza, coas que conseguirían, coa figura de Florentino López Cuevillas á cabeza, sistematizar a disciplina e colocar as bases de estudos posteriores. 
B. A xeración Nós. IV Asemblea Irmandades Fala
star
Reportaxes

A xeración Nós: a máis senlleira das xeracións galegas

A xeración Nós –ou mellor, a época Nós, pois supera os límites dunha xeración– foi a máis senlleira que deu Galiza, o grupo de xente máis cumprida que traballou por esta terra, este pobo e esta cultura. Se Rosalía, Curros e Pondal forman a trindade dos grandes poetas galegos, Castelao é o símbolo máis puro de Galiza, Vicente Risco, o primeiro teórico do nacionalismo galego e Otero Pedrayo, a meirande figura intelectual.
PORTADA
Nos quiosques e puntos de venda

'Nós Diario' agasalla o facsímile do primeiro número da histórica revista 'Nós'

Para celebrar os 100 anos de ‘Nós, Boletín mensual da cultura galega’, ‘Nós Diario’ agasalla as lectoras e lectores cunha reprodución daquel primeiro número da publicación impulsada pola xeración do 16. Unha revista que fixo historia.

A memoria incómoda dunha publicación

Os desaparecidos da revista 'Nós' demandan xustiza

Fican moitas achegas por facer á revista 'Nós'. Unha delas leva a percorrer as cunetas e as fosas da Galiza en busca dos seus colaboradores asasinados pola barbarie fascista. Eis unha parte da memoria incómoda do colectivo da Xeración do 16.

Esta sexta feira, 30 de outubro, cando se fan os cen anos da publicación de 'Nós. Boletín mensual da cultura', acompañará Nós Diario unha edición facsímile do primeiro número completo, coas súas 30 páxinas, e mais cun debuxo a cor de Castelao.

Elvira Varela Bao, retratada xunto ao recuncho favorito do seu fogar, a libraría.
CULTURA

Galiza di adeus a Elvira Varela Bao

Cando o 18 de xullo de 1936, Elvira Varela Bao tiña dez anos. Foron tempos duros para unha cativa que viviu a detención da súa nai, a mestra Elvira Varela Maceiras,  e  a persecución ao seu pai, o capitán da Mariña Bernardino Varela. Onte, aos 94 anos, despediuse deste mundo unha muller que dedicou a súa vida ao traballo memorialístico.
Retrato de Lois Peña Novo
Memoria

Lois Peña Novo, cen anos do "primeiro rexedor nacionalista da nosa patria"

O político foi elixido concelleiro pola Coruña o 8 de febreiro de 1920