guerrilla

O guerrilleiro dezao Miguel Nicolás Esperante “O Corcheiro”. (Foto: Arquivo Alberte Maceira)
MEMORIA E HISTORIA

A memoria rebelde da guerrilla dezá do Corcheiro

Chamábase Miguel Nicolás Esperante pero na memoria da Galiza democrática será sempre “O Corcheiro”. Naceu en Taragoña, no concello de Rianxo, na comarca do Barbanza o 29 de marzo de 1915 e segue a demandar xustiza.

O escritor e xornalista Manuel Veiga (Foto: Antonio Gutiérrez).
star
Entrevistas

Manuel Veiga: Da guerrilla a hoxe

Manuel Veiga Taboada (Monforte de Lemos, 1960) vén de dar ao prelo unha nova novela onde as contrapartidas organizadas polo franquismo para combater a guerrilla son as protagonistas. Un traballo de ficción dun narrador de longa carreira, ensaísta e xornalista, que dirixiu ademais A Nosa Terra nos últimos anos de vida do semanario. Precisamente, a situación dos medios na Galiza, o futuro do papel e a posibilidade dun xornalismo independente ocupan parte da conversa.
HOMENAXE GUERRILLA CABANAS FOTO ARTABRIA
MEMORIA E HISTORIA

Homenaxe en Cabanas á guerrilla antifranquista e ás redes veciñais que a apoiaron

Diferentes colectivos da comarca de Eume participaron na xornada organizada polo BNG municipal e a Fundación Galiza Sempre.

Grupo de guerrilleiros nas Fragas do Eume. (Foto: Arquivo particular)
star
Reportaxes

A prehistoria da guerrilla galega. Fuxidos e combatentes de 1936 a 1940

O mito da "Galicia leal" promovido polo franquismo tivo na suposta ausencia de resistencia ao golpe de 1936 un dos seus piares. A historia da guerrilla antifranquista veu cuestionar este clixé, xunto con diversas investigacións sobre as complexas relacións entre resistencia e consentimento e as variadas formas de disenso. Mais faltaba contar os antecedentes da loita armada dos anos 40 que, segundo revelan nun ensaio Dionisio Pereira e Eliseo Fernández, non se limitaron ás accións defensivas dos fuxidos no monte.
O líder da negociación do ELN, Israel Ramírez Pineda, alias 'Pablo Beltrán', saúda o representante do Goberno colombiano, Otty Patiño (Foto: Jesús Vargas / DPA).
INTERNACIONAL

O Exército de Liberación de Colombia anuncia un cesamento do fogo bilateral

O pacto de non agresión co Executivo de Petro comeza esta quinta feira.
Fotografía da Federación de Guerrillas Antifascistas da Galiza e León tirada do documental 'Ciudad de la Selva', de Miguel Riaño (Foto: Sputnik Labrego).
star
Análise

'Bella ciao' nas Fragas

A profesora de ensino secundario e doutora en Filoloxía, Anxos García Fonte, analiza para 'Nós Diario' a guerrilla antifranquista na Galiza.
Fotografía da Federación de Guerrillas que aparece nun fotograma do documental.
star
Reportaxes

'Ciudad de la Selva'. A guerrilla antifranquista chega á gran pantalla

Casaio (Carballeda de Valdeorras) é un dos lugares nos que conflúen guerrilla, forzas franquistas, falanxistas, espías internacionais e aldeáns. A súa Cidade da Selva será o único lugar no que persiste unha fronte física de batalla até o ano 1946. O traballo arqueolóxico e investigador do colectivo Sputnik Labrego leva desde 2017 escribindo a historia deste enclave. Ese labor e o seu contexto, coas testemuñas aínda vivas dese período, poden verse nun documental dirixido por Miguel Riaño que comezou en setembro de 2022 a súa andaina polas salas do país e percorrerá, ademais, numerosos lugares do Estado español.
O presidente de Colombia, Gustavo Petro. (Foto: Nós Diario).
INTERNACIONAL

Petro suspende o alto ao fogo coa guerrilla colombiana só tres días após asinalo

O presidente colombiano, Gustavo Petro, convocou esta cuarta feira á primeira hora unha reunión de urxencia para examinar o acontecido e, ao termo deste encontro, o ministro do Interior, Alfonso Prada, confirmou ante os medios que o decreto publicado apenas unhas horas antes sobre o cesamento do fogo "non produce ningún efecto xurídico".
Temblas Paz
MEMORIA E HISTORIA

A batalla de Monfero

Hai 73 anos, falamos de 31 de outubro de 1949, morrían nun enfrontamento armado coas forzas da Garda Civil sete guerrilleiros tras ser cercados nunha vivenda no lugar de Pazos en Monfero. A acción represiva foi decisiva para o desmantelamento da oposición armada ao fascismo, nas comarcas de Trasancos e A Coruña, significando un antes e despois na loita antifranquista.

Temblas
MEMORIA E HISTORIA

O sacrificio útil do Lúa

Hai 74 anos, falamos de 10 de outubro de 1948, rexistrábase en Ourol a morte de Benedito Escourido Cobo. Transcorridos máis de sete décadas do seu falecemento recuperamos a súa loita á altura do seu martirio.

 

Arturo López Delgado, cando os seus compañeiros Ovidio González Vázquez “O Pollón”, Ildefonso Fernández Seoane “Coñeira” e Manuel Monteserín “Gerardo após ser asasinados. (Foto: Nós Diario)
MEMORIA E HISTORIA

A guerrilla de Arturín

Hai 80 anos, falamos de 6 de agosto de 1942, eran asasinados pola Garda Civil no Barco de Valdeorras catro resistentes antifascistas integrados na Federación de Guerrillas da Galiza e León. A súa morte representou un duro golpe para a primeira resistencia armada no país.

Vista dos restos óseos dun dos guerrrilleiros soterrados no cemiterio da Igrexa de Paramos (Val do Dubra).
star
Reportaxes

Resistencia guerrilleira. A memoria postergada

No mes de abril deste ano fixéronse 80 anos da fundación da Federación de Guerrillas da Galiza e León. Para a súa conmemoración desenvolveuse un acto en Ferradelo, na comarca do Bierzo, na que se rememorou a relevancia da Federación como a principal manifestación de resistencia antifascista na Galiza e territorios limítrofes. A guerrilla continúa a ser unha lagoa na memoria histórica do país e do conxunto do Estado español, polo que resulta pertinente, aproveitando o aniversario da Federación, lembrar que era e como se organizaba esta resistencia.
San Simón, Aurora Marco
MEMORIA E HISTORIA

A memoria enche San Simón para homenaxear a guerrilla galega

Homenaxe ao 'Gardarríos' no cemiterio de Lourenzá (Imaxe: Nós Diario)
MEMORIA E HISTORIA

A Mariña recupera a loita do ‘Gardarríos’ 74 anos após o seu asasinato

Máis un ano o guerrilleiro antifascista Luis Trigo Chao, alcumado ‘O Gardarríos’, voltou ao presente da man do colectivo Memoria da Mariña en Lourenzá e Mondoñedo.

Carlos Nuevo
Carlos Nuevo Cal, historiador e cronista oficial de Viveiro

“Aínda se mantén vivo o mito do Gardarríos como fiel defensor das clases populares”

O vindeiro sábado 25 de xuño Memoria da Mariña organiza un acto en Mondoñedo e Lourenzá para homenaxear ao guerrilleiro Luís Trigo. O cronista oficial de Viveiro e historiador, Carlos Nuevo Cal, un dos relatores no acto achega a Nós Diario a traxectoria militante do “Gardarríos”.

GAYOSO3-1
MEMORIA E HISTORIA

O apoio dos servizos secretos franceses á loita das guerrillas antifascistas galegas

As relacións dos servizos secretos aliados co nacionalismo galego no contexto da II Guerra Mundial móvense máis no campo das suposicións que das certezas. A confirmación dun operativo da intelixencia francesa en apoio á guerrilla galega bota luz sobre esta realidade.

José Pedreira de la Iglesia (‘Tomás Padilla’).
star
Caderno 'Coñecer'

Reviravoltas da historia: as dúas mortes de Xan de Xenaro e José Pedreira

Novamente en dúbida a verdade impresa na documentación oficial.
Ferradelo 2
MEMORIA E HISTORIA

80 aniversario da fundación da Federación de Guerrillas de Galiza e León

Fai 80 anos, falamos de 24 de abril de 1942 constituíase no Ferradelo, núcleo de Priaranza do Bierzo, a Federación de Guerrillas de Galiza e León, como resultado da agrupación de diversos grupos guerrilleiros que operaban  na área galego portuguesa.

Xosé Ramón Ermida e Dionisio Pereira, esta cuarta feira, no Liceo de Ourense. (Foto: Nós Diario)
MEMORIA E HISTORIA

Analizan a loita da guerrilla antifranquista en Ourense: "Na Galiza comeza en 1936 e segue até os anos 50"

Os historiadores Dionisio Pereira e Xosé Ramón Ermida presentaron nunha palestra organizada pola asociación Amigos da República Ourense o coleccionábel de Nós Diario sobre a guerrilla. No acto realizaron un achegamento á loita que levaron a cabo contra o franquismo.    
Benigno Morillo Vidal (Foto: Arquivo da familia Morillo Martínez).
star
MEMORIA E HISTORIA

Tumbas sen nome en San Pedro de Froián

Unha achega ao asasinato de José Casas, Manuel Rodríguez, Benigno Morillo Domingo Martínez, Manuel Pérez Pérez e Emilio Rodríguez.