Eliseo Fernández

A localidade berciana de Carucedo acolle desde hoxe e até maña un congreso sobre a Federación de guerrillas da Galiza e León. O encontro, promovido pola asociación memorialista Spútnik Labrego e por Edicións Positivas, reúne a máis de 50 participantes interesados recuperar a memoria da primeira guerrilla do Estado no seu 80 aniversario.

Antes da aparición das grandes organizacións aglutinadoras da resistencia guerrilleira, como a Federación de Guerrillas de León-Galicia (1942) e o Ejército Guerrillero de Galicia (1946), existiu no país unha longa historia de resistencia armada entre os anos 1936 e 1940. Ao tempo que se libraba a guerra civil, grupos de fuxidos que sobreviviron mercé ao apoio popular deron tamén a batalla na retagarda franquista, e constituíron a base sobre a que posteriormente apareceron as organizacións guerrilleiras. 

Dionísio Pereira (A Coruña, 1953) é unha referencia obrigada da historiografía galega. Autor de traballos imprescindíbeis sobre os movementos sociais, a represión franquista e a resistencia na Galiza contemporánea, o 3 de novembro achega en parcería con Eliseo Fernández nas páxinas de Nós Diario, unha investigación sobre a primeira guerrilla antifranquista

Eliseo Fernández é un dos investigadores de referencia para todo o referido á memoria democrática galega. Autor de abondosos traballos sobre o movemento obreiro na Galiza anterior a 1936 e de múltiples estudos sobre a represión e a resistencia ao franquismo na Galiza. Agora volve como coordinador de As guerrillas galegas ao descuberto, un coleccionábel de Nós Diario sobre a guerrilla que arranca o 2 de novembro.

Na segunda metade do século XIX coincidiu o renacemento da lingua galega coa aparición a nivel internacional de diversas linguas creadas de xeito artificial. A creación destas linguas respondía ao desexo de facilitar a comunicación internacional, sen reemprazar as linguais nacionais, e foi por iso que recibiron a cualificación de linguas auxiliares. Entre estas estiveron o Volapuk ou o Ido, mais a máis popular e máis difundida delas foi o esperanto, que tamén tivo na Galiza algúns promotores. 

A Garda Civil é un corpo creado en 1844 con funcións de seguridade e orde pública, mais tiña tamén unha compoñente política: a súa creación estivo inicialmente na base do esforzo centralizador do Estado liberal, e posteriormente serviu tamén para o control de movementos populares agrarios ou obreiros. Despois do golpe a Garda Civil exerceu tamén un papel chave na política represiva, con enorme responsabilidade no control das milicias, a persecución da disidencia e a execución da represión extralegal. 

Eliseo Fernández Fernández (Ferrol, 1967) é autor dunha abondosa bibliografía sobre os movementos sociais, a II República e a represión. Conversamos con el en relación co seu traballo sobre o papel da Garda Civil no operativo represivo na Galiza e que se publica no coleccionábel Os nomes do terror. 

En Ferrol, Eume e Ortegal os combates tras o golpe militar remataron co control da zona por parte dos militares sublevados nos últimos días de xullo de 1936. Nesa altura, as novas autoridades estabeleceron un réxime de terror, con poder absoluto sobre a vida das persoas, e despregaron toda unha serie de operacións de represalia dirixidas a suprimir a disidencia, coa utilización combinada de asasinatos, encarceramentos, malleiras, humillacións, violencia sexual e outras formas represivas. 

Eliseo Fernández Fernández (Ferrol, 1967) é autor dunha abondosa bibliografía sobre os movementos sociais, a II República e a represión. Conversamos con el en relación seu traballo sobre o papel de Victoriano Suanzes no operativo represivo en Ferrolterra e que se publica no coleccionábel Os nomes do Terror.

É unha desas pequenas xoias que aparecen de cando en vez. As xeografías da loita de clases, as formas de organización do movemento obreiro, o proceso de toma de conciencia das maiorías sociais, a situación de vida dos sectores subalternos, as relacións de poder e a correlación de forzas na Galiza republicana ou mesmo un exemplo refinado de agit prop empresarial. Estamos diante de Psiquiatría, corrupción e loita de clases: A folga do manicomio de Conxo en 1933.

No lento, asediado e militante proceso de recuperación da memoria histórica de Galiza había unha significativa zona de sombra, a dos nomes dos represores. A primeira tentativa global de deitar luz sobre o particular, Os nomes do terror. Galiza 1936: os verdugos que nunca existiron (Sermos Galiza), vén de esgotar en apenas dous meses a súa primeira edición de 1.800 exemplares.

A primeira investigación exhaustiva sobre os nomes e os enderezos dos criminais do 36 en Galiza preséntase esta sexta feira en Ordes. O historiador Manuel Pazos, autor dun dos 13 ensaios recollidos en Os nomes do terror. Galiza 1936: os verdugos que nunca existiron centrado na represión nesa comarca, fará de anfritión nun acto en que tamén participarán o coordinador do volume Eliseo Fernández e mais o presidente de Sermos Galiza -editora do libro- Xoán Costa.

 

O historiador Eliseo Fernández, referencia no estudo do franquismo en Galiza, é un dos coordinadores de 'Os nomes do terror' (Sermos Galiza), ademais de autor do artigo sobre a comarca de Ferrol, unha zona especialmente castigada pola represión. Fernández tamén estará na presentación desta obra pioneira que terá lugar o 25 de xullo ás 17 horas no Festigal. 

Está a piques de saír do prelo Os nomes do terror. Galiza 1936: os verdugos que nunca existiron, o primeiro achegamento sistemático ao estudo dos represores na Galiza que racha con este tabú nos traballos da memoria histórica e pon en negro sobre branco os nomes, as causas e as metodoloxías usadas polo terror.

Vén de aparecer o primeiro documento que confirma o seguimento que lle fixeron servizos secretos doutros estados ao nacionalismo galego. O investigador Eliseo Fernández descubriu un informe desclasificado polo MI6 no que se fala sobre o galeguismo no exilio, centrando a atención na figura de Castelao. 

Eliseo Fernández (Ferrol, 1967), historiador que ten investigado a Guerra Civil e a II Guerra Mundial en Galiza, fálanos do contexto que explica estes documentos do MI6 sobre o nacionalismo galego que el mesmo deu a coñecer a través de Sermos Galiza.