As eleccións, comarca a comarca

As comarcas de Vigo e O Baixo Miño supoñen o extremo suroeste da Galiza e comprenden 16 concellos nos que residen 474.648 persoas censadas. Destaca a cidade olívica como motor industrial e económico da Galiza xunto aos concellos da contorna, que aumentan poboación debido, entre outros motivos, ao encarecemento da vivenda na maior urbe do país. Con todo, alén da automoción, do naval e do sector servizos vigués, destaca o patrimonio histórico de ambas as comarcas e actividades económicas como a pesca, ameazada agora por un proxecto de eólica mariña fronte ás costas da Guarda, Oia, O Rosal e Baiona.

Os Ancares, A Fonsagrada e Meira, as comarcas que conforman a área coñecida popularmente como A Montaña, levan máis dun século despoboándose. Un proceso iniciado coa emigración americana das últimas décadas do s. XIX e das primeiras do XX, agudizado coas emigracións europeas da segunda metade do s. XX e acelerado coa reconversión do complexo agrario, após a incorporación do Estado español ao Mercado Común Europeo, antecedente da actual UE. O 28-M, tócalles ás 19.057 veciñas e veciños da zona decidir o camiño a seguir.

Os comicios municipais nunca defraudan a unha beira e outra da ría de Arousa e nesta ocasión non vai ser diferente. Malia afrontar dividido as eleccións nos seus bastións de Meaño, Ribeira e Vilanova de Arousa, o PP non renuncia a nada e aspira a manter a maioría nos partidos xudiciais de Cambados e Noia. Porén, fican lonxe os tempos onde a dereita resultaba claramente hexemónica no plano electoral nas comarcas do Barbanza e do Salnés.

O corazón da Costa da Morte está formado polas comarcas de Bergantiños, Fisterra e Terra de Soneira. Con distinta sorte, segundo sexan da costa ou do interior, os 15 municipios que integran esta área dividen a súa actividade entre o sector mar-industria e a agricultura (en horas baixas na zona), pero fundamentalmente o comercio e o sector servizos están a ser importantes motores económicos nunhas comarcas que miran cara ao turismo como fonte de futuro. O Parador de Muxía, prometido no Plan Galiza do PP logo do 'Prestige', está funcionando 20 anos despois do prometido. Na comarca de Fisterra, con Muxía como zona cero do 'Prestige', levan perdido en 20 anos 20% da poboación.

As comarcas da Coruña e das Mariñas abranguen 19 concellos e 445.057 habitantes. A cidade herculina, cun padrón de 244.700 residentes, é o maior municipio das dúas zonas, mais en ambas localízanse algúns dos concellos máis potentes e puxantes de toda a Galiza, como Arteixo (33.076 habitantes), Oleiros (37.271) ou Culleredo (30.790). A industria, os servizos e o turismo debuxan as distintas economías locais. Aliás, a comarca da Coruña representa máis de 19% do produto interior bruto (PIB) total da Galiza.

As comarcas de Ourense, O Carballiño e O Ribeiro comprenden 31 concellos con máis de 184.000 habitantes. 143.187 viven nos 12 concellos da comarca de Ourense, 26.222 nos nove da do Carballiño e 15.544 residen nos 10 municipios da comarca do Ribeiro. O sector agroalimentario (nomeadamente o vitivinícola), a industria auxiliar, o téxtil e a construción concentran, xunto cos servizos, a actividade industrial desta área. Ourense está ademais a desenvolver un turismo termal que xa deixa a súa pegada nas cifras económicas.

As comarcas de Arzúa, Terra de Melide e Ordes suman 15 concellos cunha poboación de 63.774 habitantes. A de Ordes é a máis poboada, con 36.136 habitantes nos seus sete municipios. En Arzúa son catro localidades e 15.835 residentes e Terra de Melide outros catro concellos e 11.803 habitantes. Melide e Arzúa viven coa ollada posta no Camiño Francés. Os peregrinos e as peregrinas son a maior parte do ano (salvo de novembro a marzo) parte inseparábel das súas paisaxes urbanas e rurais. Os albergues, os servizos e a hostalería teñen medrado en ambas para atender a crecente demanda do Camiño.

As comarcas de Muros, Noia e O Xallas abranguen oito concellos nos que viven un total de 57.947 habitantes. Muros, Noia e Santa Comba son os municipios máis poboados. Os dous primeiros son motores de pesca e acuicultura e, xunto co Barbanza, representan 30% de toda a actividade neste sector, superando mesmo Vigo e O Salnés, segundo os últimos datos analizados polo Instituto Galego de Estatística (IGE) no informe sobre o peso do sector primario na costa galega. A industria, pola contra, supón nestas tres comarcas só 9% da súa economía e emprego.

As comarcas do Condado e A Paradanta concentran nove concellos e 54.146 habitantes. Son moi dinámicas na actividade industrial e as cifras reflicten o aumento exponencial das empresas mercantís que elixen estas comarcas para instalarse. Concellos como Ponteareas, Mondariz ou Salvaterra teñen claro o impulso que isto supón para as súas economías locais, e por iso teñen en marcha medidas para facilitar o acceso empresarial ao solo. A falta de persoal sanitario e de servizos e as humanizacións en Ponteareas son cuestións que centraron a política municipal neste mandato.

As comarcas de Valdeorras, Viana, Verín, Terra de Caldelas e Terra de Trives suman 29 concellos e 62.044 habitantes. Verín e Valdeorras son as máis poboadas e puxantes da zona, no primeiro caso con oito concellos e 24.775 habitantes e en Valdeorras con nove concellos de máis de 25.000 habitantes. As irmás pequenas son a comarca de Caldelas, con catro concellos e 2.754 habitantes, a de Viana con outros catro municipios e 5.471 residentes. Trives ten catro localidades e un padrón de 3.850 persoas. Estamos no extremo sueste da Galiza, onde o rural e a industria extractiva, nomeadamente da lousa, teñen un claro protagonismo.

As comarcas de Compostela, O Sar e A Barcala suman 12 concellos e 196.000 habitantes, 7,5% da poboación galega. Nos seus 1.079 quilómetros cadrados de extensión hai desde un potente sector metalúrxico até unha forte industria láctea, pasando por uns servizos en constante evolución ou unha economía turística con cada vez maior presenza. Hai concellos coa maior proporción de xente nova da Galiza e municipios afectados polo avellentamento e o despoboamento. E todos miran ao 28 de maio.

As comarcas de Pontevedra e O Morrazo asumen nos últimos anos un pulo fundamental para o resto do país ao térense convertido en motores do incremento de poboación e ao certificarse unha alza en cifras millonarias da riqueza económica que xeran os seus sectores produtivos. Ademais dos traballos vencellados co mar, o turismo e a industria representan valores de presente e de futuro que fan desta zona unha das grandes fornecedoras da economía galega. Pontevedra, como cidade desta área, despunta polo seu modelo de mobilidade e sostibilidade ambiental, co reto de recuperar a ría se a xustiza resolve contra a permanencia de Ence en Lourizán.

As comarcas de Ferrol, do Eume e de Ortegal conviven cunha crise estrutural desde hai catro décadas. Un proceso comezado a inicios dos anos oitenta co desmantelamento do complexo naval da ría de Ferrol e que tivo continuación até a actualidade. O seu impacto é doado de seguir nas cicatrices deixadas na realidade social destas comarcas, da que é un exemplo a perda da poboación. Neste contexto, 186.098 persoas prepáranse para decidir o futuro dos seus municipios.

As comarcas de Allariz-Maceda, Terra de Celanova, A Limia e Baixa Limia identifican os pros e os contras dun territorio ao que lle faltan recursos e investimentos. Só as cabeceiras destas comarcas resisten aos sucesivos padróns de habitantes, son moitos os municipios da zona con menos de 1.000 residentes e só tres de 32 superan a barreira das 5.000 habitantes. Allariz e Xinzo tiran pola comarca co seu puxante modelo económico e social, pero ás da Baixa Limia e Celanova cústalles seguir o ritmo.

As comarcas de Chantada, Lemos e Quiroga perderon 22,3% de habitantes en 20 anos.

A Ulloa, Sarria e Lugo demandan servizos para a poboación.

A comarca máis grande da Galiza medra polo rural.

Veciñanza do Deza e de Terra de Montes exixe unha regulación axeitada dos eólicos. 

Os concellos demandan industria, emprego e infraestruturas para medrar.