Hai cincuenta anos, falamos de 1969, a Editorial Galaxia deu ao prelo, en dous volumes, baixo o título da Galiza feudal' unha orixinal interpretación da nosa Idade Media, redactada por Vitoria Armesto, na altura moi ligada aos círculos da editora viguesa.
Hai oitenta e tres anos, falamos do 12 de novembro de 1936, eran asasinados na estrada de Campañó, Poio, dez demócratas ben representativos do crisol ideolóxico comprometido co cambio social, unha sociedade de iguais e unha Galiza libre. Un deles, Benigno Rei Pavón, nunha carta dirixida a súa nai desde a cadea explicaba que “mátannos por ser bos”.
Hai corenta anos, falamos do outono de 1979, Edicións do Cerne editaba 'Do capitalismo colonial'. O tempo transcorrido, a máis de confirmar boa parte das análises formuladas, non lle restou un mínimo de vixencia as teses centrais recollidas no volume.
O seu nome mete medo e aínda o citan en voz baixa cando un veciño e outro recordan os verdugos de Cabral. A súa herdanza, listas de bos sinalados para o martirio, mortos nun verán de inverno, o fin dun soño, a noite fecha e onde hoxe estamos.
Hai setenta anos, falamos do 13 de setembro de 1949, un grupo de gardas civís, que desprazaban detidos a varios enlaces da guerrilla da zona de Chavaga, aplicáronlle a lei de fugas a dous vellos colaboradores da II Agrupación. O seu asasinato exemplifica o carácter da represión franquista e a metodoloxía empregada para rematar coa resistencia ao fascismo.
Cando o vindeiro ano celebremos o centenario da revista Nós lembraremos tamén os seus colaboradores asasinados polo fascismo. E no Serantes ferrolán deixaremos un cravo vermello na foxa común onde ainda protesta Arturo Noguerol Buxán.
O 10 de setembro de 1892, as vendedoras da praza de abastos de Ourense revólvense contra unha nova alza do imposto de consumos, negándose ao pago dos mesmo e sumando , ao pouco, o apoio da veciñanza. O conflito enmárcase na vaga de protestas que percorre ás comarcas galegas ao longo dese ano e rematará coa morte do médico Arturo de la Torre e dous panadeiros, que falecerían días máis tarde a consecuencia das feridas.
Consuelo Rodríguez “Chelo” finou na noite desta cuarta feira a piques de cumprir os cen anos na súa casa de Ile de Ré en Franza, onde residía desde a súa fuxida ao exilio á volta de 1949. Segundo informou a Sermos Galiza o seu compañeiro de loita, o guerrilleiro do Bierzo Francisco Martínez “Quico” trátase "dunha grande perda para todos cantos loitaron pola democracia”.
