1. Dun traslado nocturno
O enfermo está deitado nunha padiola, no Servizo de Urxencias do Hospital Clínico de Compostela unha noite de febreiro de 2016, á espera de cama desde haberá 30 horas, diagnosticado dunha infección que precisa do seu ingreso. Ás tres e media da mañanciña aparece un condutor de ambulancia. Imos ao provincial (sic), di, sen mais. Recolla as súas cousas, por favor, vou por unha cadeira de rodas.
O condutor de ambulancia aínda lle chama "provincial" ao Hospital de Conxo, que foi construído mal e arrastro nos primeiros anos oitenta do século pasado, en tempos nos que as deputacións estaban a perder competencias. Hai quen di que na Deputación da Coruña había présa por "colocar" a determinadas persoas, mais xa é sabido que entre nós a xente é moi mal pensada.
Chega o condutor de ambulancia coa súa cadeira de rodas, e sorpréndese cando o enfermo, vestido co camisón sexy e livián que fornecen en Urxencias, lle pide que colla unha manta, antes de sentarse na cadeira.
Unha viaxe de mañanciña, con dúas mantas por riba, nun coche frío que cheira a gasóleo, aseméllase a un traslado en branco e negro de tempos de guerra
![Publicidade 195255]()
Teña coidado, di o condutor, ten que levantar a perna dereita, pois á cadeira fáltalle o soporte dese lado. Comeza así o desprazamento cara á saída. O enfermo coa perna dereita ben estirada, mal envolto nunha manta, no colo unha bolsa de plástico grande onde van as súas pertenzas, e outra bolsa de plástico por riba, a do soro que levaba enganchado á vea. Como un personaxe de Doentes, de Vidal Bolaño, esa obra de teatro que, como sabe o lector ou lectora, narra as desventuras de enfermos expulsados do Hospital Real de Compostela, cando nos anos 50 do século pasado decidiran convertelo no actual hotel de luxo.
Non tarda moito o enfermo en sentir a chuvia que lle cae por riba mentres o achegan á ambulancia, que estará a uns trinta metros da porta, e en sentir frío. Por fin entra no coche (teña coidado, non vaia caer, dille o seu transportador), e acomódase nun asento cuxa única postura posible é a reclinada. Espera que a ambulancia arrinque xa, pois segue a ter frío, cando se decata de que o condutor desaparecera. Ve outra manta alí cerca, e decide colocala por riba da outra. Pasa unha media hora ben cumprida.
Bótase a andar, por fin, aquela ambulancia, despois de na parte traseira meter unha padiola con outro paciente. O enfermo decátase de que agora xa non é un personaxe de Doentes. Unha viaxe de mañanciña, con dúas mantas por riba, nun coche frío que cheira a gasóleo, aseméllase a un traslado en branco e negro de tempos de guerra.
Outra espera ás portas do Hospital de Conxo, esta algo máis pequena, mentres acomodan a persoa que viaxou en padiola. Volven a insistirlle ao enfermo en que teña coidado ao baixar, non vaia ser que caia, como cae a chuvia por riba del cando se acomoda na cadeira, coa súa bolsa de plástico, coa súa bolsa de soro, coa súa perna dereita estirada.
O enfermo decátase de que agora xa non é un personaxe de Doentes
-Apure un pouco, por favor, que aínda hei pillar unha neumonía. Chove moito.
-Moito? Isto non é nada, non sabe o que tal choveu hoxe; claro, vostede estivo todo o día ao abrigo.
2. Do persoal sanitario
Outro enfermo, un home encamado de máis de oitenta anos, que perde o control da súa cabeza en ocasións, nunha habitación tripla do Hospital de Conxo. Dúas auxiliares tentan asealo no leito e mudarlle a cama. O home berra, tenta pegarlles. Elas rin, e comezan coa súa terapia improvisada. Eu sonlle moi boa muller, di a persoa que lle agarra as mans, a que é moi mala é a miña compañeira, xa verá como lle rasca todo o corpo coa esponxa. Non hai muller boa, di o enfermo, convencido. A ver, de onde é vostede, pregúntanlle. De Muros, velaivai, de Muros, eu sonlle de Santa Comba e non sabe canto me gustaría vivir en Muros, vou alí sempre que podo. Muros é moi feo, di rindo a muller que o está a lavar. Non escoita o que di a miña compañeira? xa o avisei de que é unha muller mala. Xa escoitei, xa, di o enfermo, esa muller non sabe o que di, non entende nada, mira que dicir que Muros é feo... e así vai transcorrendo con calma a cerimonia do aseo do enfermo. A muller mala transfórmase ao final, pilla a caixiña dos panos da man, e tócaa con habelencia, como se fose unha pandeireta, o enfermo alerta cos ollos ben abertos, toca a improvisada pandeireta a muller e canta con moi boa voz unha muiñada, e despois dunha pausa outras dúas cantigas.
-Un desafío, di, admirado, o home, ao que a terapia improvisada das dúas mulleres, con actuación musical incluída, lle borrou calquera signo de agresividade.
Si. Un desafío urxente é o que temos comunalmente por diante: arredar da Sanidade Pública as mans recortadoras e insensibles que a gobernan, e ofrecer un servizo cidadán decente, que faga xogo coa competencia profesional do persoal que o mantén en pé.
