A comezos de ano vía luz este título de Baldo Ramos na editorial Galaxia. Ao que lle habería que engadir a publicación, uns meses despois, dunha edición artesanal homónima de cen exemplares numerados.
Anxo Rodríguez foi o ilustrador do primeiro volume referido. A confección das láminas que aparecen no segundo é autoría dos fillos do poeta, Aldara e Mateo. Rapazada destinataria das creacións poéticas e responsábel da súa inspiración. É mester citar tamén a Susa Blanco, fotógrafa dos autores no volume artesán —amais de compañeira e nai—, a quen vai agasallada esta creación.
Un completo produto familiar que se fundamenta na ledicia do ben querer. Como enuncian os versos de “Alianza circular”: “Porque pensan que os que xiran son eles / cando están subidos á nora deste tesouro da vida / que dá voltas para obrigarnos a estar moi xuntos”.
Este poema, xunto con “Fidelidade” e “Declaración de inocencia”, enriquece o libro artesanal, que conta asemade con algúns característicos trazos gráficos do propio creador celanovés.
Ao reparar no índice e na distribución —variábel— dos textos é doado decatarse de que é o razoamento afectivo o que alenta as composicións. Ao que se incide nun texto biográfico no peche: “Naceu para dar razón do moito que quere un pai os seus fillos”.
Se ben é a chave poética a que esclarece as fírgoas polas que penetra a iluminación: “Porque te quero / entender / coas razóns que non se entenden” —expresan os versos do poema que lle dá título ao libro—. Igual ca estoutros: “Porque te quero, / xa sabes, / como queren os poetas”.
“Escribir é sempre un xeito / de agradecer que nos queiran” e nesta obra hai moito de declaración verdadeira —“Antes sentía vergoña de traer aos meus poemas / a palabra amor”, no texto “Que saibades, fillos”—. Pero tamén da expresión do auténtico —“As metáforas non sempre medran / nos invernadoiros”, en “Renuncia”—.
E a “Fidelidade”, dende Sorga, co reloxo propio da memoria: “Se me esquezo de darlle corda, / el sempre mo reprocha / con ese silencio mecánico / de precisión pautada / que me fai sentir que eu son / tan responsable do seu futuro / como el o é do meu presente”.
De aí que para o círculo das preguntas, posto a funcionar polos cativos coa máquina das palabras, “A vida é como unha gominola: / dura e branda ao mesmo tempo. // Non debe comerse a bocados. // Debe chuparse para que amoleza. // E saboreala aos poucos”.
O xogo da vida, recoñecíbel na roda do sarillo interxeracional, na lembranza da avoa Modesta, que “Coleccionaba xoaniñas en caixas de mistos / traídas de Portugal”. Que se espella, con precisión, na “Declaración de inocencia”: “Quixen medrar para chegar nunha alancada / ao país dos avós que se foron para sempre / e poder falarlles ao oído / aínda que xa non me escoitaran. / Cando conseguín facelo, / comprendín que ser neno é como darlle a volta / a un reloxo de area que non se acaba, / e que sería mellor deixar de medrar”.
