A horta de Manola aínda viste de verán. Tomates e pementos collen sol e sal nas plantas e por riba das moas do hórreo que está a metro escaso do mar.
A casa toda mira de fronte á ría, sen medo. Chancéome dela, de que está sen vistas.
-E gratis, di.
Aínda que depois de empezarmos a navegar nos seus recordos recoñéceme que todo o que vexo é froito de moitas horas de arduo traballo. Aquelas mans de dedos desfigurados por mor do frío e o esforzo desde hai anos, sinalan a un lado e outro, debuxando para min un pasado que tan só mora na súa memoria. Esa memoria que igual que tantos e tantas cos que converso “vai moi mal”.
Porén, ao se achegar ao lugar onde traballou desde os nove anos apañando berberechos, ameixas e mesmo area, os seus ollos claros brillan de emoción e iluminan as lembranzas que vai debullando aos poucos.
-Ai, si, meu corazón, moito levamos traballado, que a area viña húmida e había que levala en cestos na cabeza . A paga era escasa, pero sumando íase facendo algo. Non coma agora, que teñen tanto que o andan agachando. Que ben vin na televisión que unha tal Pandora destapou o conto todo.
Rindo expliqueille a historia da famosa caixa… Manola calou un momento.
-Coma sempre, miña rula, os que mandan bótanlle a culpa a outros, e se é muller, mellor aínda, que xa me dirás ti que culpa ten a rapaza. E debes de levar ti razón, que non era caixa o que tiña, que as mulleres somos máis de andar con cestos e con tallas pero sempre hai quen conta mal. E unha calada, que está máis guapa.
Fixo ben en falar, Diolopaghe!
