Un día destapei unha botella de cervexa cun premio insólito: viaxar por toda América Latina coa selección uruguaia de fútbol durante as eliminatorias do Mundial. Os xornalistas preguntaron a quen pensaba regalarlle o premio, pero eu non tiven dúbida ningunha. Preparei as maletas e uninme á troupe. Avieime para actuar en cada país onde cadraba de xogar, e ata dei contado para os xogadores e oíntes dunha das radios que transmitía o campionato.
Nun encontro na Paz, en Bolivia, unha das tribunas foise enchendo de homes e mulleres con roupa de domingo, medallas… Algo chamou a miña atención: moitos deles levaban muletas, parches nun ollo, mangas baleiras, cicatrices… Non dubidei en achegarme a preguntar. Unha muller sen idade explicoume que eran heroes de guerra, nin ela sabía de cal, e que o premio por un membro perdido era unha entrada vitalicia no campo de fútbol. E seguiu : “¿Asómbraste…? Eu estiven na túa terra, na fábrica dun “gallego”. Fun para facer “platita” e por facer greve, só conseguín un lugar debaixo das tribunas dun estadio. Torturábanos cando había fútbol, os gritos de gol, tapaban os berros de dor”
Acordeime dun estadio chileno onde acalaron para sempre a voz e as mans de Víctor Jara e a de tantos e tantas outros. Entendín a dignidade de Holanda nun estadio de Bos Aires, cando todo o equipo lle negou a man ao ditador arxentino e marchou para os vestiarios sen trofeos na final do Mundial.
Só o silencio da memoria e a inxustiza debería de vivir nun estadio. Para as xogadas brillantes dos pés de barro, aplausos e pouco máis.
