Nacín na Casa de Xacobo. En Pousadoiro. Unha aldea do Concello de Ribeira de Piquín, na comarca das Terras de Burón. A práctica totalidade da miña veciñanza e a miña familia é labrega. A meirande parte dedicadas á produción de leite. Veño do rural. Da montaña. O gando é en lugares coma este tan importante coma calquera veciña. Non son un negocio, senón un estilo de vida, mantido durante décadas en relevo xeracional e con el, os costumes, tradicións, saber-facer e métodos de traballo vinculados ao agro.
Após décadas de despoboamento rural, fomos indo a menos. As vacas e as persoas. Aldeas enteiras quedaron baleiras e con elas fóronse perdendo estilos de vida que, pouco a pouco, foron absorbidos por unha cultura globalizada, importada a golpe de televisor e adaptada aos modos e ritmos das urbes.
Semella que o rural, o sector lácteo e as explotacións gandeiras; os costumes, labores, tradicións e estilos de vida rurais; o agro, teñen agora un novo inimigo. A cidade
Pousadoiro, a Ribeira de Piquín e as Terras de Burón fican lonxe --a uns 45 km.-- da cidade máis próxima, Lugo. Non acontece así noutros espazos rurais que, aos poucos, foron converténdose en apéndices das cidades. Eis o caso da Sionlla. Tanto é así que moitas das persoas que moraban en Compostela foron desprazándose cara ao rural. Moitas na procura dun estilo de vida máis sosegado e saudábel. Afastadas do tránsito, a celeridade da urbe, o ruído e a contaminación.
Con elas trouxeron outro xeito de concibir o espazo. Colonizaron un outro territorio mesmo chegadas duns poucos quilómetros máis lonxe. Colonizaron o rural porque non quixeron --nen souberon-- adaptarse a el. A respectar o que contén e o que representa.
As bostas das vacas disque molestan a veciñanza do arredor. Persoas chegadas das cidades que non comprenden que unha vaca -si, un animal que en grupo constitúe o que a lei chama "gando solto"- caga. Así de simple. Un ser vivo que, no marco do seu proceso dixestivo, excreta. Ensuxa e cheira. As vacas teñen dous estómagos. Quizais a veciñanza urbana da Sionlla non o saiba, mais regurxitan o alimento e volven mastigar para logo devolvelo a un segundo estómago.
Que animais tan pouco considerados coas vidas humanas, que non se adaptan aos nosos hábitos (!). Mais como gostamos de lles bebermos o leite pola mañá! Ben quente, para sacarmos a friaxe de enriba
Após iso, dixiren o alimento e, ao igual que as persoas, expulsan aquilo que en termos dixestivos non é útil. Que paradoxo, non poden pórselles caixiñas de area nunha esquina e acostumalas a defecaren nelas. Nen tampouco domesticalas para que fagan as súas necesidades --vitais, por certo-- somentes cando as sacamos a pasear a primeira hora da mañá ou á volta do traballo. Que animais tan pouco considerados coas vidas humanas, que non se adaptan aos nosos hábitos (!). Mais como gostamos de lles bebermos o leite pola mañá! Ben quente, para sacarmos a friaxe de enriba.
A veciñanza urbana da Sionlla tampouco sabe que as vacas só dan leite após pariren. A instauración de modelos produtivos industriais fai que os seres humanos controlemos os niveis de produción, os ritmos e tempos en que lles extraer o leite. Tamén cando pasalas a seco. Mais estou certa de que a veciñanza urbana da Sionlla descoñece este termo, que toma parte do sistema de manexo do gando. Vacún e de leite. As vaquiñas que teñen manchas brancas e negras, para persoas despistadas. As outras, as marróns, esas son as do país. Producen carne. Non leite.
Meu bis-avó. Teogildo, trouxo a primeira frisona --as das manchas-- á Ribeira de Piquín. Foi un troco do estraperlo como chegou aquela vaca á casa de Xacobo. Quen diría que aquela casualidade --podemos dicir-- se tornaría nun sector estratéxico para o país, agora en quebra. Abafado pola incompetencia dun goberno da Xunta tamén urbano e pola usura e actitude mafiosa dunha industria --a máis foránea-- que procura o lucro, para si, independentemente das persoas. Porén, e ao abeiro do acontecido con Jorge, semella que o rural, o sector lácteo e as explotacións gandeiras; os costumes, labores, tradicións e estilos de vida rurais; o agro, teñen agora un novo inimigo. A cidade. A urbe. A mentalidade urbana que por descoñcecemento ou a máis pura ignorancia --en termos de catetismo-- quer facer do rural o seu parque temático. E nel, nen as persoas nen as vacas --moito menos as bostas-- que (con)viviron, (con)vivimos, sempre alí, temos espazo.