No meu primeiro verán no instituto enfermei de tristura, desa tristura pegañenta que se fai sólida no peito e á que non lle atopas unha orixe certa. O meu pai preguntábase qué podería atormentar a unha rapaza desa idade, con boas notas e sen problemas, e eu non sabía contestar. Á miña nai preocupáballe máis darme respostas, botarme unha man nesa caída libre que tanto me asustaba así que empezaron a buscar consultas nun solpor dos oitenta no que case ninguén facía terapia. Foi un momento duro, quizais provocado pola vertixe do salto á vida adulta, non sei, pero aí foi onde, por vez primeira, atopei un bálsamo nos libros.
Era domingo pola tarde. O piche pegañento que me nubraba por dentro debeu asomar aos ollos e a miña tía quixo despexalo: “Eu teño algo para subir ese ánimo” dixo, e sacou a chave da libraría. Xa o contei moitas veces. Para min a Celta non é importante por editar o Cómaros Verdes, primeiro título publicado en galego tras o golpe de Estado, para min é importante por ser un dos escenarios vitais da miña infancia. Crecín entre os seus andeis, e desde que teño uso de razón non houbo festa de aniversario, santo ou Nadal, que non incluíse un conto, un cómic o un libro entre os agasallos. Mais, naquela tarde de domingo, pasei por vez primeira ao andel dos títulos para maiores, como nunha metáfora das cousas boas que podía traer aquel transo. A miña tía guioume na escolla e eu decanteime por La herencia Landower, un libro romántico de Victoria Holt que probabelmente agora desbotase por sexista, pero que nunca vou esquecer porque me fixo sentir, por vez primeira, que máis alá do ocio, os libros podían fornecer tamén de acubillo nas malas rachas.
E así foi para sempre.
A segunda fochanca chegou vinte anos despois, desta empurrada por tristuras reais de desamor e paro. Quizais por iso non foi tan fonda. Sempre é máis fácil gañar a batalla cando sabes con qué loitas e desta avancei xa co caxato dos libros, non só lendo, senón tamén facendo. Escribir Matriarcas axudoume a fuxir presta das sombras e logo, con Invisibles, entendín que o proceso de contar historias reais non só era bo para min, senón tamén para quen contaba.
Por iso afastei as dúbidas e aceptei, que inconsciente!, a proposta de dirixir un taller sobre literatura do cotián que a Asociación de Escritoras en Lingua Galega me fixo a principios deste ano: porque penso que pode ser unha sorte de terapia colectiva, sobre todo agora que o mundo enteiro parece estar á beira dun abismo. Di a actriz, guionista e directora teatral Marián Bañobre que á do virus omnipresente non lle debemos chamar crise senón oportunidade, e eu quixen ver como tal a obriga de adiar a actividade, prevista para marzo, ata finais de setembro. Pode que entón, morno o sentimento polo sol do verán, poidamos converter en arte esas brisas noutrora imperceptíbeis polas que levamos días devecendo.
Esa é a idea da actividade, patrocinada polo Concello de Pontevedra. Transformar o cotián en literatura, como arma de empoderamento e sororidade que nos convenza de que a vida de cada unha de nós, coas súas cimas e as súas simas, é unha historia única que paga a pena vivir e contar de vagar. Que cada pequeno detalle é un poema.
Tres décadas despois daquel achegamento ao andel dos exemplares da vida adulta, teño claro que un libro sempre é unha boa menciña e préstame a reunión con outras meigas. Coas que xa se inscribiron no enderezo [email protected], coas que aínda o vaian facer, e tamén coa escritora Inma López Silva e a actriz Sheila Fariña. Sempre cómplices nas miñas andainas, Sheila e Inma dirixirán dúas das sesións do taller, que vai ter lugar no Pazo de Cultura de Pontevedra nas mañás de oito sábados: do 26 de setembro ao 14 de novembro.
A idea é poñer nas vosas mans, cal terapia herdada, aquela chave da libraría, e percorrer entre todas o camiño ata o andel na procura do acubillo dunha páxina na que, desta volta, nós decidimos o futuro dunha historia da que somos protagonistas.
Agardámoste.
