Hai un paxaro cantando no peitoril desta fiestra. Sabe que lle dará o sol toda a mañá. Leva horas piando. Afanado e feliz non se me ocorre molestalo levemente. Se o que quere é casar, busca parella en Aldán porque está virado cara o Sanamaro.
É macho. Gravo o canto e envíoo a quen sabe. As femias tamén cantan pero non é o caso.
Mentres traballo e o escoito, lembro a canción de Leonard Cohen que tan magnificamente trouxo ata min, fai uns meses, a sempre luminosa Paz Raña. Foi a causa dunha fotografía subida ao Facebook onde un paxaro sobre o tendido eléctrico ía acompañado dunha frase que dicía algo así como "refúxiate no paxaro que cante". Con ela, procuraba lembrar a importancia de coidar a saúde mental, de manter ou restituír o equilibrio psicolóxico, buscando puntos de apoio. Paz axiña me falou desa canción.
Ás veces escoitamos pero non reparamos na mensaxe. Como cando alguén nos conta unha cousa pero nos quere dicir outra. Cantas confesións hai detrás dun sorriso, dunha leve desviación da conversa a un lugar pouco imaxinado, cantas detrás dun silencio a destempo, dunha nota que desafina. Non se trata de non saber escoitar ou de non manexar os recursos correctos para expresarse con eficiencia, quizais se trate máis dun xeito aprendido a amosarnos ante os demais. Porque o que se aprende, hérdase. Para ben e para mal. Queiramos ou non.
Derrapar. En ocasións, manter o equilibrio só é cuestión de derrapar. Ver como o coche vai perdendo o dominio, como escora ante a forza centrípeta inevitable, como vai caer, vai caer, vai caer… e cae. Logo só queda asumir as consecuencias, tomar decisións, que as tomen por unha, avanzar… pero, polo menos, o coche derrapou, caeu, parou. Mentres, o paxaro segue a cantar.
Os raios entran pola fiestra con intensidade. Esta luz de febreiro agudizada ten dereito a iluminar todos os recantos deste cuarto. Escribo desde o día da Candeloria, da festa da luz, do agromo. Porque sempre hai moito de esperanza na celebración de determinadas datas, porque precisamos o sosego que nos dá saber que hai algo máis agardando por nós, como as árbores rompendo en flor, as mimosas debuxando o camiño, as alerxias con olor a primavera…Porque incluso aquilo que non é de todo bo, tampouco é malo se nos leva pola senda do cotiá, se nos permite recoñecernos en quen fomos nalgún intre, antes de ir sobre un coche a dúas rodas e parece que cae, que vai caer, pero non cae.
El segue cantando e fitando de vez en cando para min. Tamén fai pequenas viaxes ás pólas do carballo. Vai e vén. Canta. Intúo certa soberbia nos seus xestos, sobre todo cando eleva a cabeza. Pero non nos enganemos, ligar toda a vida exixiu autoconfianza e chularía. Outra cousa é pasarse de freada e esquecer que non sempre nos virá ben que o coche derrape. Este paxaro ten actitude, graza e predisposición. Vaino conseguir. Ou non. Depende do que estea agora de moda. Decátome de que non estou tendo en conta todas as variables pero hei de estar aquí sentada toda a mañá para ver que acontece. Atendo a el e penso nas conversas con Ismael. Ver con outros ollos as ás dos anxos. Teño moitas máis cousas que facer pero, unha vez analizados os pros e as contras, mellores non.
Díxome a persoa á que enviei a gravación que lle preocupa o importante descenso na poboación das aves do interior do país. Ademais, fálame da mudanza de costumes de moitas bandadas de paxaros, de cambios no trazado das migracións, nas datas de cría. Por contar, contoume que se están a producir cambios na súa fisionomía, concretamente no tamaño das ás, a causa do cambio climático. De feito, informes recentes advirten da perda de 600 millóns de aves reprodutoras desde 1980 no conxunto da UE e as perigosas consecuencias que isto ten para a biodiversidade.
O paxaro de Cohen, sobre o arame, procuraba ao seu xeito de ser libre. Coma un borracho nun coro de madrugada. Coma un monxe axeonllándose ante un libro. Coma unha lombriga no anzó. Coma o coche que, por fin, derrapa. Deberiamos coidar de quen procura, ao seu xeito, de ser libre. Coma nós, tantas veces.
