Ten razón o xornalista David Segarra cando di que cada palestino é un libro que camiña. Imaxinemos por un momento o que nos podería contar un home ou unha muller dun pobo que leva sufrindo dende o ano 1948 unha ocupación violenta do seu territorio. Despois de máis de 60 anos de apropiación de terras palestinas por parte do Israel sionista e máis de 50 anos de ocupación militar —todo un exercicio de “limpeza étnica”—, calquera cidadán palestino é un libro aberto con múltiples páxinas escritas onde se mostra a dor, a morte e a resistencia. Abonda cun dato que nos lembra Noam Chomsky: nos últimos 14 anos cúmprese a estatística de seren asasinados dous nenos palestinos cada semana por forzas militares ou policiais israelís. ¿E as nenas e nenos de Gaza? Todos os informes serios e obxectivos ao respecto falan de desnutrición, anemia (72,8% nos maiores de dous anos) e outros problemas aparellados (baixa altura física e baixo peso, por exemplo), todo iso debido ao bloqueo israelí e á ocupación criminal dos territorios palestinos, o cal pon ao Estado de Israel —outrosí Chomsky— “nunha violación flagrante do dereito internacional e resolucións explícitas do Consello de Seguridade de Nacións Unidas, por non falar dunha mínima decencia humana”.
Así vai o “mundo” en Palestina, iso que Wittgenstein define como o “conxunto de feitos que acontecen”. E a viaxe realizada a esta terra dura e entrañábel non deixou de establecer en ningún momento —por aí andan Platón e Nietzsche unidos— un nexo entre a experiencia e o pensar.
A lectura poética en Palestina foi un exercicio plural, digámolo así, de resonancia (“resonare fibris”)
![Publicidade 195634]()
Houbo dous acontecementos de gran transcendencia nesta viaxe de escritores convidados pola Autoridade Nacional Palestina ou, dende xaneiro de 2013, xa Estado de Palestina. O primeiro foi o gran recital poético que a delegación do Estado español ofreceu en Ramala. Alí estaban Pilar González España, Ángeles Fernangómez, María Victoria Caro Bernal, Pau Vadell, Samir Delgado, Abdul Hadi Sadoun, Pepa Nieto, Sara Moreno Valcárcel e este cronista. Tamén viaxaba con nós o fotógrafo e cineasta sevillano Manu Trillo, unha autoridade internacional no formato videográfico. A lectura poética en Palestina foi un exercicio plural, digámolo así, de resonancia (“resonare fibris”). Porque os poemas, como convén Alicia Genovese, son como pequenas caixas de resonancia para a subxectividade. ¿E acaso Jacques Lacan non afirmou que a poesía é a resonancia do corpo? A lectura de poemas foi unha homenaxe aos “soños transparentes das linguas” (Antonio Domínguez Rey) e á terra de Palestina. A poesía de lingua castelá resoou en si mesma e admirabelmente traducida ao árabe —excepcional sempre Abdul Hadi Sadoun. O poeta canario Samir Delgado chegou a pronunciar frases en idioma guanche (derivado da lingua bérber). O poeta mallorquino Pau Vadell leu os seus poemas en perfecto catalán. E eu mesmo, permítanme dicilo, quixen que o noso milenario idioma galego resoara e ecoara tamén na vella cidade de Ramala, que en árabe significa, por certo, “Monte de Alá”.
E o segundo acontecemento de gran transcendencia para este viaxeiro e cronista —entre tantos outros experimentados: ocuparía moito espazo dar conta de todos eles aquí— foi a presenza entre nós de Uri Davis. Case toda a familia do profesor Uri Davis, nacido en Xerusalén e fillo de pais xudeus orixinarios de Inglaterra e Checoslovaquia, foi exterminada polos nazis no campo de concentración de Auschwitz, e só a súa nai conseguiu fuxir do tren que a levaba ás cámaras de gas. Uri Davis, que foi profesor nas universidades británicas de Bradford, Exeter e Durham, é autor, entre outros moitos libros, dunha obra fundamental: “Israel, un Estado de Apartheid” (1987), na cal explica a existencia en Israel dunha estrutura político-xudicial que usa medios legais e parlamentares para obxectivos racistas. As palabras do xudeu antisionista Uri Davis —quen visitou Santiago de Compostela no ano 2012 e que é membro do Consello de Al Fatah— foron certeiras entre nós como un bisturí que se adentrase na conciencia e no pensamento: “Israel está a cometer un crime contra a humanidade”.
Aquel silencio era unha acción, un elemento fáctico, un “silencio dialéctico”
E produciuse un grande silencio. Nós xa sabíamos que iso era así. Mais aquel silencio debíamos entendelo como un “signo”. Porque aquel silencio era unha acción, un elemento fáctico, un “silencio dialéctico”. Mais eu non puiden evitar lembrar, ao fío da intervención de Uri Davis, as palabras pronunciadas no seu día polo que fora Fiscal Xeral de Israel e membro da súa Corte Suprema, Michael Ben Yair: “Temos elixido con entusiasmo converternos nunha sociedade colonial, ignorando os tratados internacionais, expropiando terras, transferindo colonos dende Israel a territorio ocupado, roubando e xustificando todas as nosas actividades. Ao desexar con paixón ficar nós cos territorios ocupados temos desenvolvido dous sistemas xudiciais, un progresista e liberal para Israel e outro cruel e inxusto para o territorio ocupado. Temos establecido de facto un réxime de Apartheid nos Territorios Ocupados”. ¿Pódese falar máis claro, co cerebro e coa boca, e con decencia, dende Israel?
Ficaban xa poucas horas de estancia en Palestina. Non houbo espazo aquí para falarmos da visita que realizamos ao Mausoleo/Monumento a Yasser Arafat, onde realizamos unha ofrenda de carácter político; nin tampouco houbo tempo para amentar a emocionante visita á Tumba de Mahmud Darwish (“A miña nación é só linguaxe”). Fican moitas cousas, si, por contar. Borges dixo algunha vez que calquera destino, por longo e complicado que este for, consta en realidade dun só momento: o momento no que o ser humano sabe para sempre quen é. Palestina vencerá.
