Para que Rosalía de Castro nos mande unha mensaxe desde o Alén non é preciso apañar ningún tabuleiro ouixa; xa ten bastante con lle indicar, uns días antes ou despois do seu aniversario, quen vai ser A Nosa Señora das Letras, que debe celebrar o colectivo A Sega. Para saber que nos di a literata de-xenarada de Follas novas, só hai que lela e poñela a dialogar co noso presente. As cousas non mudaron tanto.
Se deixamos de lado os avances da tecnoloxía que nos evitan, por exemplo, ter que engadir anaquiños de papel sobre o xa escrito cando quixesemos mudar palabras, frases ou oracións, por non telas pensado mellor ou andar cunha letra a cabalo doutra. Se hoxe tivesemos acceso á relación epistolar entre Nicanora e Eduarda, que durante todos estes anos se seguiu mantendo, aínda que non se fixese pública, constataríamos que non só tratarían o tema das literatas, daríanlle a todos os paus. Imaxino a Nicanora escribíndolle a Eduarda ou ao revés, que xa as dúas tiveron tempo de aprender, unha sen a outra para se toparen na Alameda de Compostela e escacharen coa risa co último e máis actual sainete que se nos publicita desde a guía de espectáculos da capital, ese todo pirolos, diría unha, esa pisallada, diría a outra, para se referiren ás cabezas pensantes que por se lle conceder esta graza do innat, nunca cumpren anos, nin teñen idade, e sempre se lle admite o seu atrevemento por moi dislate que este sexa, por moito que a fotografía solte un cheiro a naftalina e as palabras se lles adiviñen ben rancias; porque o almorzo entre Feijoo e Casado, un ano despois para catar como anda a saúde do máis mozo, ou todos os encontros entre Abascal e Tamames, son iso, comidiñas. Por que onde se van comparar co Banquete de Conxo? Até no vestiario imitan o xeito oitocentista.
E se pensarmos na aparición en Madrid do misterioso e xenial Duque de La Gloria, o cabaleiro das botas azuis, non serían escarmentadas moitas das mans que escriben co desexo de repinicar e andar na procesión ao mesmo tempo, ou o que é o mesmo querer bailar en dúas vodas ao mesmo tempo, e dotaren coa súa intelixencia e dominio literario a literatura española, mais declarárense membros por nacenza doutro territorio. Moitas gargalladas ceibou o cabaleiro no escenario elixido, capital da oferta e da demanda de todo ben sendo o mesmo, aínda que pensemos que é desigual.
E se unha vez máis nos deixamos levar pola meniña gaiteira, polas súas ocorrencias, os seus bailes e dicires, a ela ninguén lle vai chistar hoxe, nin á toleirona mocidade, que canta a alborada, atravesan o século coas lectoras e nenas listas de verdade. Coitado Roald Dahl, aínda van facer que lle caia enriba o San Antonio a Matilda e que cando chegue ao chan lle devolva o santo un mozo, un home para un remedio, zambo ou trenco ou do tamaño dun gran de millo.
E que ninguén se poña diante da muller, aldraxada, á que lle matan os fillos de fame, a que ten que morar nas curtiñas, á que deixan sen casa; que ninguén se lle poña diante, que aínda a alumea a lúa para botar man da fouciña.
Libre sen nada que conteña a marcha dos seus pensamentos, Rosalía. A literatura hoxe, estranxeira na súa patria plurilingüe, malia dona Urraca. Velaí, o drama.
