Mil anos tardou en morrer, comezaba aquela adiviña que remataba en canción. Aínda están aí, sentencia Kiko Neves e a súa advertencia entrou no Cartafol Poético para Alexandre Bóveda (2006). Nunca marcharon e aquí seguen. Este día debería ser un pouco máis feliz, a familia Franco devolve as chaves de Meirás e van para o estado. Que lle queren, dáme por pensar en todo o que a familia debe ter que non lle pertence. Non penso en bens que se poden inventariar, tampouco nos que alguén puido ver algún día e que se perderon por vieiros borrados, en mans dalgún anticuario francés.
Quen era Caudillo pola graza de deus, sentíase dono de vidas, terras e bens, como os donos dos pazos e a súa muller, podía telo todo, só era sinalar co dedo e nin abrir a boca. Quen lle ía chistar! Quen era da súa familia, tamén o podía ter todo, até onte, sen vergoña ningunha; personaxes da opereta madrileña nas fotografías e reportaxes das revistas de todos os salóns de peiteado, opinadores, bailarinas e bufóns en programas de televisión, sen vergoña ningunha; sen a necesidade de mudaren o apelido, lévano con orgullo, con garbo, con catolicismo español e até nos títulos de nobreza. Eu pensaba en todo o que non vai aparecer en listaxe ningunha. Cóntame a miña amiga Susana que disque en Madrid seica había un seguro comunal de todas as xoiarías para facerse cargo dos estragos do furacán Carmén Polo, que cando entraba nun destes establecementos, facía tremer os orzamentos e as ganancias do mes xa non o eran tanto: colar que lle gustaba, colar que levaba.
Non sei se habería seguro para pagar tanto espolio pola cidade da Coruña. Case con toda seguridade non debía de habelo na miña cidade de infancia, Tui. Nesa cidade gris que expulsaba das casas húmidas un cheiro a naftalina, que se mesturaba co do incienso das igrexas, co da cera das velas nas procesións, nesa cidade en que tiña que vivir, por forza, Mi querida señorita, o arrecendo das flores das laranxeiras espirraba o demo, mais non sempre a libraba de todo o mal, había un comercio que se chamaba Rogelio, no lugar distinguido do paseo que se convertía nun espectáculo ao ver entrar moitas damas, case todas portuguesas, tan elegantes como Amalia Rodríguez, que seica tamén foi clienta, e velas saír acompañadas do seu chofer ou dun mozo que levaba na man a percha co abrigo de pel adquirido.
Eu nunca a vin, mais disque estivo alí, a Polo, máis dunha vez, xa viña sen avisar, para que Rogelio non fechase por defunción, entraba e sinalaba co dedo e levaba. Poida que non tivese nin que probar diante daquel espello máxico que te convertía en muller alta e delgada. Nisto penso en todos os abrigos de pel que lle roubou a Rogelio, en todos os Rogelios, en todos os abrigos que non entrarán en listado ningún, que poderá vender a parentela en tendas vintage. Á miña amiga Carme, dóelle Moraime, a min tamén, a pía dos bauticeiros e a pía de auga bendita, con tanta historia que contar de San Xián de Moraime, que non son da casa real, son do pobo, da nosa arte, de mans de canteiros. De todas estas afrontas non hai en Meirás listado ningún, non hai inventario posíbel. Sen vergoña, reclaman co apelido. A nós, Non nos moverán.
