O meu avó Feliciano do Xordo contoume moitas historias dos tempos de antes e unha non me sae da cabeza. Un home que dispuña da casa en que vivía e determinaba os labores e obras destinadas a todos os membros da familia, atopou un día co deber que lle tocaba: levar ao monte o seu pai vello, que xa non podía traballar nin se valer por el. De mañá cedo púxoo no carro de bois e alá marcharon até onde chegaba a corredoura, entón botou o pai ás costas e cargou con el monte arriba. Subiu e subiu e o carreiro rematou e o home quedou sen folgos, tirou co pai ao chan e rompeu a andar con el a rastro. O corpo rozando o chan cheo de fentos e toxos ía facendo camiño. Ao chegaren a unha altura o pai falou: Para, meu fillo, que até aquí, ao pé da Pedra Cabalaria, arrastrei, eu, o meu pai. Meu avó ollou para min e dixo: O fillo deuse conta que había que cortar a cadea, para que o que el facía non llo fixesen a el e así remataron os tempos de antes. Eu pregunteille onde estaba o monte e a pedra, díxome que de montes e pedras estaba o mundo cheo, mais os do conto xa non existían e non facían máis falta. Pasados os anos, descubrín o filme A balada do Narayama, pensei na historia do meu avó na súa sabedoría, en todo o que me legou. Cando vivía en Tréveris nunha libraría atopei coa obra de Shico Fukazawa que fora levada ao cine, merqueina coa seguridade de que tardaría moito tempo en lela, aínda non dominaba a lingua á que estaba traducida. A personaxe da historia, Orin, lembrábame tanto á miña avoa Benedicta, miúda e chea de vida, e devolvíame sempre as palabras do meu avó. En chegando á casa unha chamada comunicoume que a miña avoa morrera pola mañá, cando eu andaba na libraría. A miña avoa Benedicta falecera na súa cama e na súa casa, rodeada das fillas. Non deixo de pensar en como regresan as historias dos tempos de antes e como esa esperanza de vida que no estado español supera con moito os oitenta anos, coa chegada da Covid-19 mudou. Sei que as maldicións non serven para nada, mais os rituais a min axúdanme a levar moitas veces a vida, maldigo ritualmente e acougo. Dóeme terribelmente como as persoas maiores que construíron as nosas vidas, que nos deron tanto, son convertidas en mercadoría, en carne que ocupa un espazo, sen mente, sen independencia, desposuídas de toda a súa dignidade. Dóeme que non sexan atendidas nun hospital pola súa idade, dóeme esta ancianofobia, este senecticidio. Non falo das médicas, das enfermeiras, das coidadoras. Falo de quen impide que cheguen ao hospital, de quen obriga, a esa lei de vida non escrita, semellante á de “as criaturas e as mulleres primeiro”, a ter que elixir entre atender a quen ten máis posibilidades, máis anos por diante. A Covid-19 evidencia todo o espellismo da calidade de vida que a cidadanía media cría posuír, evidencia que o estado de benestar en que vivimos deixou morrer, non prestou auxilio, abandonou ás súas maiores. Non esquezo e maldigo. O monte e Pedra Cabalaria, reaparecen na historia, volven os tempos de antes. Vexo Ayuso silente sentada na pedra e o Presidente da Xunta levando a rastro a esperanza desestimada e maldigo.
