Esta non é a primeira carta que che escribo, gardas unha dos nos nosos tempos de mozas, cando a vida se non puña diante como un mar inmenso cheo de misterios. A sorte volveu xuntarnos e sabemos o moito que se nos complicou todo.
Houbo que aprender a levar as nosas inmensas soidades cheas de preguntas, habitarmos no misterio e de portas para adentro nós soas: a nai que repite cada noite que hai que tomar rumbo de vida. Fóra tamén soas. Cantas nais forman parte das fotos bonitas dos catálogos do día da nai? Por feminismo hai que loitar contra a idea do amor romántico e por feminismo tamén hai que loitar contra a idealización da maternidade.
Precísase para ser nai moito máis ca un pan debaixo do brazo. Eu, que son unha nai de familia monoparental á forza, son capaz de comprender a túa soidade de nai dun neno autista que xa vai cumprir dezaoito anos e dunha filla de trinta que é arquitecta. Emocióname ese teu pouquiño de sosego cando ves camiñar o teu fillo e a túa filla co brazo polo lombo. Angústiame a pregunta que non ousas pronunciar: e mañá que? As nais non poden morrer e unhas menos cas outras. Morrer é o único luxo que nunca te poderás permitir. O neno naceu, cóntasme que ao principio era un neno vivo, a partir dos dous anos estaba como desconectado do mundo, non che respondía, enfurecíase se tratabas de conectar con el, non paraba quieto.
O primeiro diagnóstico, Trastorno Xeralizado do Desenvolvemento de tipo autista. As persoas que vos rodeaban vían un neno listo, dicíase que ía derivar ben, o prognóstico era que aprendería a ler e a escribir. Ti tamén pensabas iso. Con sete anos o diagnóstico foi Trastorno do Espectro Autista Severo. Enfrontácheste a todas esas frases que nos cuestionan como nais, as que nos queren culpabilizar, a todas, o neno non paraba quieto, poñía a todo o mundo nervioso. O neno destrozaba o ideal da maternidade. Ti tiñas que ser culpábel: “ti deberías de...”, “eu de ti mostaríame máis dura”. O neno “estaba a monte”, díxocho a profe de infantil. O neno vai á escola pública, ten unha terapeuta que se encarga del dentro da aula ordinaria, ten un grupo e amiguiñas e amiguiños.
Alén do neno a túa vida multiplícase: as cargas do traballo, a túa filla, a túa parella e pai dos teus fillos, a comida ás dúas e media da tarde. Precipítase: divorcio, xuntar coidado de fillo cos pais, atender a nena moza. A vida que non concilia nin coas pastillas que tes que tomar para conciliar o sono. E se dormes de máis, se o sono é profundo de máis, que pasa co neno? Cambiáchelo a un colexio de educación especial, por un tempo de respiro para ti. Mais non fixo grupo, non ten amigos. Xa case é un home e a súa cabeza que vai doutra maneira non conecta coa túa, non conecta coa da irmá, non se conecta no mundo do fogar que conformades vós as dúas e mais el. A vosa frustración está aí, cando a súa frustración o enfurece e chega a violencia e ti,
Carme, mater amatísima, desde o outro lado da porta, atrancada para que non poida entrar, dislle, con esa voz calma e segura, que vaia ao seu cuarto que se tranquilice e que el non é un neno malo. Eu sei que o teu fillo ten a mellor nai que pode ter, a mellor do mundo. Mais o tempo que vén obriga a que viva a súa etapa adulta nun centro especializado de autismo, sen perder os vínculos familiares. Só hai catro centros específicos en toda Galicia, ningún público, a Xunta financia prazas públicas. Quen sabe isto? Por que quen culpabiliza as nais para dicirlles como deberían actuar non se suman para reivindicar, por todas e todos nós, máis centros específicos?
Como di o meu fillo, esas persoas pequenas ás que lles vai a cabeza doutra maneira tamén teñen dereitos. Eu digo, se o feminismo deixa de lado a loita dos coidados, non avanza. Súmome a túa reivindicación e esixo aos gobernos que doten de máis recursos ás familias con necesidades específicas, con persoas con autismo, que abran máis centros. A maternidade non pode ser unha categoría abstracta onde fecharnos cos nosos misterios. Unha sorte que avives a miña conciencia.
[Este artigo foi publicado no número 344 do semanario en papel Sermos Galiza]
