Opinión

Agosto (1)

Unhas miraban polas outras desde que colleran o tren en Guillarei, xa aí a casa pequena comezaba a posuílas e agrandábase nunha casa de corredores-camiños, de cuartos-montes-e-leiras, casa da familia e da veciñanza. Era sentir o motor e as lágrimas afogábanas. A meta, Fóra: medo e ilusión. Volvían polo verán, entre xullo e agosto, con sorte se cadraban coa a festa da parroquia. Volvían vinte e un días marcados con corazón no almanaque, de Suíza, Alemaña, alguén de Francia. Echían as casas de chocolate, de reloxos, de bolígrafos, de xoguetes, de panos de bulso bordados noutras linguas. Botaban ao clareo esa casa portátil que levaban no corpo, que gardaban e ían agarimando en noites de invernía, de tempo marcado, de linguas ignotas. Esa casiña da boca do estómago, que ventilaran Fóra, un anaco á noitiña nos espazos compartidos ou nos centros en que se xuntaban as fins de semana, respiraba agora por completo ao se instalar xa no seu sitio. Tamén lle volvía ao sitio cada músculo, cada sentido, cada anaco do seu corpo e a lingua lingoreteira. Isto era así sempre, até que comezaban a pertencer a un lado e ao outro, até que xa non as facían nin dun lado nin do outro; como plantas en tarros, dunha casa para outra, que non poden ir á terra, por non saber ou non querer transplantarse. Outra historia. Volvían e a parroquia-casa grande, tiña de que falar, arrombar. Limpaba casas, montes e camiños. Unha alegría! Iso si que era facer o agosto, unha riqueza de encontros. Traballaren todo o ano e subiren o Castro en agosto.

Festa aínda maior se regresaba quen marchara de nena ou quen nacera alá. O Alá era de alén már, que se dicía: Montevieo, Bos Aires, Caracas, Canada, Brasil. Na nosa parroquia, o Alá, segue a ser, sobre todo, O Brasil. “Mosende non é Mosende, que é un segundo Brasil”. Visitábannos e enchían as casas de café, de castanhas-de-caju, de imaxes da baía da Tijuca, do Cristo Redentor, do Estádio do Maracana, da Avenida Paulista, das camisolas do Flamengo, do Botafogo, outros ritmos, un  falar de palabras novas de Alá e vellas que marcharan de Aquí. En 1982 as falas dos camiños tiveron sotaque brasileiro, mais a Canarinha non gañou. Xuntábanse e contaban as enrugas e moitas querían ficar cando o Brasil ía mal.  Foran en barco e a casa tiña tempo de lles ir facendo corpo, agora viñan en avión e a volta ao sitio era unha labazada, moita présa para acomodar músculos e sentidos que atravesaran un océano.

Un día dixeron que Fóra xa non era o mesmo e ficaron, arranxaron casas e lugares, transplantaron fillas e fillos ou botaron man de quen deixaran aquí. As de Alá, regresaron algunhas para morrer moitas veces de frío e soñar con poñer ao clareo a casa, o corpo portátil, naquelas paisaxes de lonxe, cos que atravesaran tamén o Atlántico, a casa de Alá, que lles crecera dentro para choraren na casa de Aquí. Volvían ao mundo coñecido, á súa medida, a ese lugar onde naceran ou onde lle naceran as maiores.  Para procuraren a tribo, era o regreso.

Está a morrer moita xente, o real non vale nada e o Brasil vai mal. Agora non poden volver, disto falan os camiños. Quen pode facer o agosto? Quen pode viaxar a corpo de rei?

Comentarios