En febreiro de 1917, hai un século, comezaba en Petrogrado (hoxe San Petersburgo) o proceso revolucionario que se estendeu axiña a toda Rusia, e que sería o antecedente fundamental para a realización da Revolución de outubro, e a construción do primeiro estado socialista. Como consecuencia da Revolución de febreiro caía o tsarismo e instaurábase unha República democrática. Tratouse dun estoupido espontáneo das masas, cansas das privacións e dos tres anos de guerra que se botaban sobre as costas das clases populares. Tivo tamén un carácter espontáneo a creación do Soviet (Consello) de deputados obreiros, que contou axiña con 1.500 representantes de obreiros e soldados da cidade. Lembremos que un 41% da clase obreira estaba concentrada en empresas de máis de mil traballadores. Os soviets eran organizacións asemblearias non partidarias que actuaban como a expresión política e social da clase obreira. O antecedente do soviet na Revolución de 1905, na que xogou un papel transcendental, alentou sen dúbida a súa recuperación polas masas. O exemplo de Petrogrado sería seguido por outras cidades e os distritos rurais.
O carácter da Revolución de febreiro propiciou unha dualidade de poder. Por unha banda, un Governo Provisional, sucesor do tsarismo, constituído polos partidos da burguesía, e que foi recoñecido polas potencias estranxeiras. Por outra, os Soviets de Deputados Obreiros e Soldados, cos que aquel tería que convivir. Para as potencias occidentais, o interese pola situación en Rusia derivaba, tanto da necesidade de manter activa a fronte oriental, como do control que exercían sobre o sector industrial, a minería, e mesmo grandes explotacións agrarias. Nomeadamente, os maiores investidores foráneos eran Francia co 32,5%, Inglaterra co 22,5% e Alemaña co 19%. No Soviet de Petrogrado, o control estaba nas mans da fracción menxevique dos socialdemócratas e dos socialistas revolucionarios. No primeiro Congreso dos Soviets de toda Rusia, realizado a principios de xuño, de 822 delegados con dereito a voto 285 eran socialistas revolucionarios (os coñecidos como eseristas), 245 menxeviques e só 105 bolxeviques. Polo tanto, a convivencia entre o Governo Provisional non semellaba estar ameazada, xa que os partidos da esquerda, incluído un sector importante dos bolxeviques, entendían que Rusia non estaba preparada para unha Revolución Socialista. O governo burgués resultaba beneficiado polo apoio crítico, até que non se esgotasen as súas potencialidades.
O carácter da Revolución de febreiro propiciou unha dualidade de poder
![Publicidade 195691]()
Porén, dentro da fracción bolxevique da socialdemocracia existía un debate interno sobre este aspecto, que se intensificou co retorno de Lenin e outros exiliados o 3 de abril de 1917. Foi unha discusión sobre se existían as condicións para a Revolución Socialista (postura defendida por Lenin nas coñecidas como Teses de Abril). Esta idea, aínda sen concretar o momento de poñela en práctica, foise abrindo paso. A oposición a Lenin estaba representada por Kamenev. A conferencia dos bolxeviques de abril valoraba que a instauración do Governo Provisional non mudaba nen podía mudar o carácter imperialista da participación de Rusia na guerra dada a súa composición de clase. Unha postura que estaba na liña das Teses de Abril (As tarefas do proletariado na nosa Revolución) nas que Lenin afirmaba: “O poder do Estado pasou en Rusia a mans dunha nova clase: a clase da burguesía e os terratenentes aburguesados. Nesta medida, a revolución democrático-burguesa terminou en Rusia”. Desta conferencia sairía tamén a consigna de: Todo o poder para os Soviets! O Congreso do Partido bolxevique realizado en xullo, xa con 176.750 afiliados/as nesa data, avalaría esta liña política.
O acerto na caracterización da situación por parte de Lenin foi determinante para a Revolución de Outubro, xa que lle permitiu ao partido bolxevique converterse na forza que recollería as inquedanzas das clases populares. Foi así, porque valorou correctamente o estado de ánimo das masas, as súas preocupacións e arelas, e a correlación de forzas de cada momento. Non mudou esta caracterización cando se incorporou o socialista revolucionario Kerenski no Governo Provisional, nen que en maio este xa fose unha coligazón de partidos burgueses e de socialistas. Tampouco a fracasada insurrección de xullo, que os bolxeviques non promoveran, e a represión posterior, que daría lugar a un Governo con maioría de socialistas colaboracionistas, fixo mudar a posición de Lenin. Malia todo, a mobilización das clases populares non devecía, tanto a nivel obreiro, como dos soldados e mesmo no agro: “As rebelións campesiñas abranguen a 482 distritos, é dicir ao 71% de toda a Gran Rusia, e estaban orientadas cada vez máis á expropiación das posesións señoriais” (La Revolución Rusa, Siglomundo, Centro Editor de América Latina, Arxentina, 1969).
O acerto na caracterización da situación por parte de Lenin foi determinante para a Revolución de Outubro
Óllese que non mudaron as relacións de produción en tan curto período de tempo, aínda que se agravou a situación social por mor da guerra e da falta de produtos básicos, como o pan (entre 1916 e 1917 a produción de trigo reduciuse nun 25 %). O factor determinante foi que o Governo Provisorio pregouse ás esixencias dos aliados e continuou na guerra mundial, que non se tomaron medidas a prol das clases populares, e que as decisións do Soviet tiñan cada vez máis seguimento popular, daquela que os bolxeviques pedisen que exercese un maior control sobre o Governo. A agudización das contradicións entre os partidos da coaligazón governante e as clases populares deulle a razón aos bolxeviques, que ademais non estaban comprometidos cos partidos burgueses, como acontecía cos menxeviques e eseristas. Asemade, tiñan unha actitude clara a respecto de rematar coa guerra, polo que foron gañando a maioría no Soviet, e por suposto, aumentando a súa militancia. En todo isto, xogou un papel moi importante contar con medios de comunicación propios, (principalmente o Pravda) que socializaban a mensaxe do partido. Por suposto, os bolxeviques non agardaron pasivamente a que o vento lles fose favorábel, senón que incidiron decisivamente sobre o nivel de conciencia e o grao de mobilización do povo. Tomaron a iniciativa. “O 25 de outubro -data do calendario ortodoxo- as forzas bolxeviques entraron en acción. Os puntos chave da cidade foron ocupados; os membros do Governo Provisional caeron prisioneiros ou fuxiron, nas primeiras horas do serán Lenin anunciou na reunión do Soviet de Petrogrado o triunfo da revolución obreira e campesiña” (Historia de la Rusia Soviética; E.H. Carr; Alianza Editorial, Madrid, 1973).
Os bolxeviques non agardaron pasivamente a que o vento lles fose favorábel, senón que incidiron decisivamente sobre o nivel de conciencia e o grao de mobilización do povo
Cando comecei a militar en Vanguardia Comunista na Arxentina, durante as ditaduras militares de Onganía, Levingston e Lanusse, nos seminarios previos ao ingreso, un dos temas que se debatía era o das Teses de Abril. Falo de debate porque ademais de ler os textos faciamos logo unha valoración do esencial, e debatíase entre os participantes da célula. Tamén se discutían outros textos de Lenin, concretamente: Que facer?; O Estado e a Revolución; Acerca do infantilismo esquerdista e do espírito pequeno-burgués; O imperialismo, fase superior do capitalismo. Evidentemente, tamén se facía o propio con textos de Marx e Engels, así como de Mao, libros de historia e economía arxentina e mundial. Esta experiencia serviríame despois para poñer a andar ERGA e a UPG no ámbito estudantil, e na parte que me correspondeu no ámbito obreiro. Quero destacar este período da Revolución Rusa, porque as Teses de Abril teñen a virtude de amosar na praxe a importancia de valorar axeitadamente cal é o estado de ánimo das clases populares e a correlación de forzas, así como o carácter da tendencia.
http://manuelmera.blogaliza.org/
