Lanzar unha pedra é, ás veces, non só unha acción política igual de lexítima que unha concentración pacífica, senón mesmo unha obriga en defensa da non-violencia. Acontecía hai uns días en Sestao, Biscaia; nun mitin de Vox na vía pública que provocou na veciñanza unha concentración en repulsa de que se puidera asociar o nome de Sestao ao da benvida do discurso contra as persoas migrantes, trans, homosexuais ou feministas. Nun momento dado, a deputada Rocío de Meer terma da cella da que está sangrando e a imaxe viralízase nas redes sociais: dende o perfil de Twitter de Vox acompáñase a foto afirmando que as manifestantes lles lanzaran pedras e que unha lograra ferir á súa deputada, e inmediatamente, reprodúcese a versión como noticia contrastada na prensa e resto de medios.
Chaman dende logo a atención varios detalles “curiosos” da ferida, mais sobre todo que pese á masiva presenza de cámaras gravando e fotografando o acto, non teñamos imaxes do momento do impacto ou sequera de pedras lanzadas á comitiva fascista. Si en troques da cara de dous mozos da veciñanza sinalados por Vox como responsables para que a Xustiza actúe en consecuencia. A comparación co caso de Altsasu é inevitable, e cómpre pormos os nosos esforzos solidarios en que estes dous rapaces non sexan xulgados con base no relato fascista dunha pedrada da que non existen probas (e aínda se existiran!). No que non debemos caer de ningún xeito, é en condenar o que demanda Vox por xusto que semelle de entrada. As cousas non son nunca tan evidentes e de consenso.
O problema de fondo con este tipo de condena moral é que contribúe a asentar a mistificación do principio liberal (“a violencia non é nunca a resposta nunha democracia”) sobre as relacións humanas reais/efectivas nesa sociedade. Independentemente dos valores morais nos que unha crea, a cuestión será sempre de orde práctica; e xa que logo, sáltanos aquí a pregunta evidente: “É certo iso de que non ten cabida a violencia política nesta sociedade?”. A política de non-violencia bate entón co conflito de xénero, de raza, de nación ou de clase; coas guerras do mundo e as que morren de fame. Facetas violentas dunha mesma realidade que predica o contrario para a disidente.
O cambio social —e sobre todo canto máis profundo é— non se logra con unicamente concentracións pacíficas: cada táctica política ten o seu momento e lugar, e a ameaza de violencia e a violencia mesma adoitan ser o contexto que posibilita e enmarca a eficacia das tácticas máis moderadas ou o pacto. Tanto a manifestante que se limita a berrar, como a que lanza unha pedra, forman parte da mesma protesta política contra o enaltecemento do machismo e a xenofobia. A diferenza está en que cando a primeira agarda convencer de que ese discurso non é ben recibido no seu barrio (convencer nun sentido amplo, mesmo ás fascistas ou ao partido no poder para que actúe e poña fin ao amparo do Estado dese discurso), a segunda elimina o intermediario e pon fin inmediatamente ao mitin. E hai un valor innegable nisto.
Á outra beira do Atlántico, os disturbios nos EUA tralo asasinato de George Floyd deixaban hai unhas semanas na cidade de Minnesota unha imaxe poderosa que deseguido percorreu o mundo. Na fachada vermella dun hipermercado saqueado, relucía en branco unha pintada: “When our turn comes we will make no excuses for the terror”. Tratábase dun histórico peche editorial de Karl Marx no derradeiro número (impreso vermello sobre branco, por certo) da Nova Gaceta Renana en 1849, que advertía así os seus inimigos: “Non temos compaixón e non pedimos compaixón ningunha. Cando chegue a nosa vez, non inventaremos pretextos para o terror”. Bo lembrete nunha situación na que, houber ou non pedrada, está xa en marcha un proceso xudicial contra a asociación Sare Antifaxista e as veciñas identificadas polas FCSE en Sestao. A lección que nos deixan Vox e o Estado parece clara: “Habíavos ser a mesma cousa se vos xuntarades as presentes e apedrásedes con xeito os fascistas!”.
—E habíanos!
