Opinión

Aplausos

Ao persoal sanitario, antes, durante e despois da pandemia

Durante o confinamento estrito non saín ao balcón a aplaudir. Primeiro, porque non teño balcón (só ventá) segundo, porque non o considerei útil. Non se me confundan os lectores: teño moitas amizades que traballan no Sergas e nos sistemas de saúde doutras partes do Estado (estes, por desgraza para Galiza, non teñen pensado volver) e tamén son usuaria de distintos servizos pola miña discapacidade. Precisamente por iso, porque o coñezo por dentro e por fóra, non aplaudo. 

Sei por experiencia que o que máis agradece un integrante do persoal sanitario é unha mensaxe de “Bo servizo” ao entrar, unha chamada ao rematar a quenda, un Whatsapp de ánimo a media noite cando toca facer 12 horas en Urxencias sen parar porque non van contratar máis colegas para suplir e porque sae máis barato. Unha orella para deixarlle que che conte o seu día, que bote fóra, que chore polo teléfono se o precisa cando o estrés e o esgotamento impide que saian as palabras. Cando vostede, eu e milleiros de cidadáns máis nos metemos na cama, un exército invisible segue aí, día e noite, sen parar, sen durmir. Pedindo EPI que non chegan ou son do talle incorrecto e non protexen como deberan. Sufrindo mareos, vómitos e deshidratación polo exceso de calor e de traballo. Vendo empeorar a súa saúde (porque... eh! tamén enferman e teñen problemas, coma todos), gañando peso por comer ás presas e mal, vivindo nunha rolda eterna que nunca deixa de xirar. “Laura, esquecín ir ao súper e mañá é domingo... como para min todos os días son iguais...” é unha frase que escoito a miúdo desde hai anos.

Ser persoal sanitario implica estar feito doutra pasta. Son profesións que requiren un alto grao de compromiso e de vocacionalidade pola súa propia razón de ser. Pero converter a quen as exerce en heroe o heroína intermitente (só cando convén, cando as cousas van mal) é unha estratexia tramposa e perigosa que ningunha persoa consciente debería alimentar. Os heroes e as heroínas non senten, nin padecen, nin sofren, nin choran, nin cansan, nin se frustran, nin teñen días malos, nin pensan algunhas veces en tirar a toalla antes de volver poñer as calzas e pensar a quen toca socorrer esta vez. Eles e elas son persoas de carne e óso que teñen soños, aspiracións, necesidades e familias que manter. E viven, nunha magoante maioría de casos, na corda frouxa. Se eles e elas, están en precario, nós tamén.

Unha das grandes ensinanzas que nos trouxo a pandemia de Covid-19 é que o noso actual xeito de vida descansa sobre pés ben fráxiles. Coa brutalidade dunha labazada, dun día para outro descubrimos que nada é como criamos: o progreso non é infinito, a seguridade non existe, a inmunidade é unha entelequia, as liberdades conquistadas non están gañadas de por vida (escoitar a militantes de Vox insultando Castelao ben podería servir para espertar). Hoxe máis ca nunca cómpre saír do camiño marcado e ter a mente posta nos que virán. Escribía non hai moito a xornalista arxentina Leila Guerriero que o verdadeiro relato futuro destes meses non será o da enfermidade senón o do medo. Coincido plenamente, por iso resulta tan sinxelo crear rutinas para aliviar a conciencia neste mundo cada vez menos analóxico. Dentro de dez ou vinte anos, eu non quero falarlles aos máis novos das pantomimas de balcón, preferiría dicirlles o que fixemos para evitar o colapso do sistema de benestar e a perda de dereitos e vidas. Polas persoas falecidas de Covid-19, polos enfermos crónicos que o sistema non puido atender, porque non podemos aturar máis recortes nin máis precariedade.

Non se me confundan os lectores: a nosa arma colectiva non son os aplausos, é o noso voto e a organización colectiva. Vímolo no Hospital de Verín, seguímolo vendo en mobilizacións como as lideradas por Enfermeiras en Loita. Pasados os intres más complicados da pandemia, é hora de comprender que a saúde nunca é un gasto, senón unha inversión. A nosa vida, o noso futuro, están en xogo.

Comentarios