Opinión

Luz de gas

Ingrid Bergman observa con inquedanza como a intensidade da luz da vella casa, alimentada con gas, varía inexplicablemente. Cando o comenta co seu esposo, este dille que non nota nada. Este é un dos moitos enganos que emprega o protagonista do filme Luz de gas, de George Cukor, para facer que a súa muller dubide das súas propias percepcións e pense que está a perder o xuízo. A raíz deste filme é o termo que se emprega para todas as estratexias que pretenden que a vítima dubide do seu xuízo da realidade e das súas percepcións. É un xeito de violencia psicolóxica que vemos con moita frecuencia en casos de violencia machista, pero tamén pode formar parte, por exemplo, do acoso laboral.

Nos últimos meses comezou a falarse moito nas redes deste tipo de dinámicas, tanto por parte de vítimas como de profesionais. Non sabería dicir por que acontece xusto neste momento, pero si penso que probablemente as redes funcionan como un xeito de romper o illamento e a soidade que xeralmente presentan as persoas que sofren este tipo de situacións. Outra estratexia da violencia machista é precisamente inducir un progresivo illamento social, polo que en moitos casos é difícil que se cheguen a comunicar este tipo de experiencias. Ademais, pola propia natureza da estratexia de manipulación, a vítima moitas veces non sabe que contar. Poden parecer feitos banais, como interpretar de forma diferente unha conversa ou unha situación, pero se de xeito constante se lle di a unha persoa que as cousas non aconteceron como ela lembra, ou que directamente non ocorreron, o resultado é que chega a dubidar da súa percepción e da súa memoria. Isto aumenta cada vez máis a dependencia co maltratador, porque a vítima séntese progresivamente máis insegura das súas capacidades e do seu xuízo, e tamén lle será máis difícil comunicarse e pedir axuda. Como imos contar algo que nin sequera sabemos se aconteceu? Este tipo de estratexias poden exercerse de forma consciente e como parte dun plan estruturado e premeditado, ou ben formar parte das estratexias de comunicación manipulativa dos maltratadores.

As redes sociais poden ter innumerables riscos, pero tamén constitúen unha ferramenta moi poderosa para visibilizar dinámicas que se dan na intimidade e que moitas persoas padecen crendo que son as únicas e que o que elas viven non lle pasa a ninguén máis. Poñerlle nome e falar delas é o único xeito de combatelas.

Comentarios