Así como as floristerías énchense de exóticas froles a prezo de marfín e as grandes superficies supuran cabazas de plástico, mouras bruxas, arás e vampiros e até carautas de drácula, así tamén os colexios, as asociación veciñais, os centros deportivos e demais vístense de terroríficas promesas para estes días dos mortos ou Samaín céltico ao que adoitan chamar Halloween como nas piores películas de Hollywood.
Dun tempo a esta parte a cousa vai in crescendo dunha banalidade e dunha parvice baleira por completo de contido. Non pretendo que os comerciantes e hosteleiros renuncien ao negocio festeiro mais un pouco de tradición e ilustración non mata a ninguén nin é incompativel coa caixa rexistradora. Cando organizamos festas tradicionais o mínimo a pedir é que teñan algo a ver coa tradición nosa e non co guión barato das películas mercadas a catro pesos para públicos sempre agradecidos. E dende logo, a cultura e o entretemento non teñen por qué estar rifados!
O primeiro que chama a atención é que lle chamen Halloween (palavra introduzida en EEUU dende Escocia) ao que aquí sempre foi o Samaín ou festa dos mortos ou defuntos. Aqueles que coidan que há unha xerarquía de linguas en cuio cumio está o inglés gostan de celebrar o que lles parece que é tradicional há dous días nos EEUU renunciando ao que foi unha tradición ancestral na súa terra. Seica Samaín píntalles demasiado galego para ser chic. Menos mal que por aquí non há moitos escoceses, senón havían de escachar coa risa do noso ridículo complexo de inferioridade.
O primeiro que chama a atención é que lle chamen Halloween (palavra introduzida en EEUU dende Escocia) ao que aquí sempre foi o Samaín ou festa dos mortos ou defuntos
Por outra parte nos últimos tempos abonda a palavra terror e terrorífico asociada a esta celebración. E a min dáme que ha de haver nisto unha mensaxe subliminal. Porque é ridículo chamarlle terror a atopar as rúas cheas de nenos e adultos disfrazados de spiderman, bruxas, esqueletes, zombies e demais como actores secundarios dunha mala película de sobremesa de domingo. Asustar polas teas de ará, vampiros, batman e cabazas nas lúas dos estabrecementos comerciais só é apto para espantapegas e espantarratos, mixiriqueiros aos que lles pon medo calquera cousa ridícula ou insignificante. Cómo podemos chamarlle terrorífico a esta chocallada que máis que abrir as portas para nos comunicar cos devanceiros ou mortos da paróquia do alén semella un convite a un baile de disfraces dun antroido monotemático e repetitivo até a parvicie?
Se queremos fazer do Samaín unha festa do terror non precisamos de arás nin caliveras de luz, abonda con traer aos negros que apañan mazás todo o día nas Asturies por trinta euros semanais. Parécevos pouco terrorífico? Ou convidar a que nos conten das prendas que mercamos para ese filantrópico e caritativo empresario téxtil de Zara, a todas esas mulleres marroquís que nos cosen os traxes de bruxas terroríficas durante 65 horas semanais por uns míseros 178 euros ao mes. Ou eses galegos de Rao que apañan as mazás para a sidra allea por uns vergoñentos céntimos! Terrorífico é traballar sen contrato co soldo estipulado por un escravista chamado empresario ou emprendedor. Ou durmir ao ventimperio por ser un preferentista timado por unha banca resgatada que nos levou os aforros e nos deixou na rúa, desfacéndose incluso do caxeiro para que non poidamos xiquer gorecernos á calor das súas oficinas. Terrorífico é encher os cemiterios con rosas da escravatura africana. E é terrorífico poder estudar para picador de tauromaquia na FP cando non podes aprender de labrego de vacas. Estudar de Actividades domésticas e limpeza de edificios no canto de actividades domóticas e beleza de aquitecturas. Terrorífico é que o ministerio de xustiza rexeite unha queixa da Marcha Mundial das Mulleres por un asasinato de xénero no CHUO por vir escrita en galego ou propor,como Ciudadanos, que o concello de Ferrol elimine o galego como lingua oficial entramentres os nenos dos ricos poden estudar integramente en alemán ou francés todo o ensino en colexios privados do territorio español sen que isto cause pasmo nin se chame inmersión lingüística, concepto satanizado en exclusividade para as mal chamadas linguas españolas que até parece que incluso nas súas respectivas Comunidades Autónomas están por demais. Terrorífico é que haxa persoas que prefiren escrever Corunna por falla de letra ñ nos teclados no canto de empregar o nh de Corunha porque seica lles causa comezón calquera achegamento a Portugal. Namentras enzoufan a lingua propria de anglicismos innecesarios para os que temos vocábulos axeitados. (Non há máis que visitar un ximnasio e ler a oferta de actividades: aquagym, spinning, bodycombat, bodypump...) Terrorífico é vivir con pobreza enerxética a carón dun encoro, unha planta de gas, un parque eólico ou unha central térmica. É terrorífico emigrar en patera e rematar cravuñado no alto dunha concertina cunhas terroríficas coitelas que segundo os ministros non curtan. Ou fuxir dunha cidade en ruinas e que aqueles que a bombardearon ou venderon as armas para o fazer te rexeiten como sospeitoso de terrorismo. E é terrorífica a desigualdade atroz espellada na obscena concentración da riqueza do planeta en cada vez menos mans. Que os ricos sexan cada vez menos pero máis ricos. Que cobre máis un opinador de plató televisivo espallador da ignorancia ca calquera cirurxano, mestre ou investigador. Que poidamos morrer de fame perante os grandes almacéns repletos e ante a frieza dos demais seres, disque humanos. Que unha pinga do noso perfume valla a vida dun meniño chanel na Franza. Iso si que é terrorífico. Incluso espantoso e non só no sentido que nós lle damos de espanto ou pavor, senón tamén no que lle dan os portugueses de extraordinario ou surprendente.
Terrorífico é que haxa persoas que prefiren escrever Corunna por falla de letra ñ nos teclados no canto de empregar o nh de Corunha porque seica lles causa comezón calquera achegamento a Portugal
![Publicidade 195720]()
Mais que ten a ver o terror co Samaín? O comezo do ano celta que é o que vimos de celebrar é a celebración do fin e comezo doutro ciclo vital. Devalamos o outono co devalo do sol e da luz fisterrás. Devala o noso sangue outoniza como a saiva das árvores. Caemos nunha man de vento como esas follas que amarelecen e deixan espidos soutos e carvalleiras dunha beleza roiba e melancólica. E fazémonos por un tempo pedra de ósos e cinzas, humus e terra dunha nova sementeira. Recollémonos na procura do inverno e do punto de inflexión do solsticio do nadal en que agromamos, outravolta, como os abrollos das árvores, remanecidos. Volveremos a suflar coma os ventos. Mais de momento é o tempo da escuridade do día, da celebración da noite e das sombras. Das bucetas dos mortos a navegar o peirao de Curuxeiras na hora contecinia. É tempo do silenzo e o recollimento sagrado do gran e da serpe. De partillar cos mortos o pan e o viño, a castaña que estoupa e os mozos que namoran tralos bardais. A xolda dos vivos a par da lembranza dos que xa embarcaron e moran nas campas e sartegos da paróquia dos mortos. Mais non há nada terrorífico nesta ancestral comunicación. A morte é un correio moi pecho, dizíame unha velliña de Palmeira, e ninguén veu de alá. Cabe a dúvida, certamente cando falamos dos mortos, cabe o medo ou a anguria, cabe o respecto e a lembranza que o fai inmortal, mais o que non cabe é o terror. E menos este terror de deseño e mercadoría.
Non na Galiza, na vedraña terra onde o culto á morte é un distintivo cultural. Non na cultura dos velorios, das encrucilladas e petos de ánimas, da Costa da Morte e da danza do abellón. Onde temos o santuario secular do santo dos mortos, Sanandré de Teixido. A terra dos teixos da resurreción e de nos dar a morte a porfía do mítico Medulio. Na nazón das pedras abaladoiras e das fontes que adiviñan, das fadas encantas cal Xelda e das mouras soterradas nas serras faladoiras. No ricaz mundo lendario povoado de seres míticos de entrada ao Outro Mundo. O maravilloso cavalo das fiañas, as xacias e sereas, a maruxaina, a sociedade do óso, a Compaña e a estadea, o urco e os espiritados, a cabra do aire das terras de Rubín. A patria dos santos viaxeiros ao Alén, Trezenzonio, Amaro e Ero de Armenteira que foi e volveu do Alén engaiolado polo canto dun paxaro, semellante a aquel paxaro laión dos contos de Fole.
Na terra peninsular onde mellor conservamos a cultura dos mortos, que chamou ao estudo de tantos antropógos, si que resulta terrorífico que a desbotemos marfallándoa coa primeira lindura foncha de gringolandia!.
