Opinión

Sen ofuscacións metafísicas

Intento sempre razoar sen elas. Neste caso, será máis necesario facelo para rebater as, en boa parte, infundadas queixas ou reticencias dun meu anónimo lector. Reprocha con frecuencia que o nacionalismo galego, coa súa análise marxista do mundo, rompeu, segundo el, coa traxectoria representada polo Partido Galeguista, e moi en particular co pensamento de Castelao, en prexuízo de Galiza. Intentarei inserir o tema dentro dun contexto internacional cargado de interrogantes e sombras sobre o futuro, á vez que ficarán subliñadas as virtudes analíticas e a perspectiva visionaria dun home como Castelao, metido a político por mor das circunstancias da nación negada en que naceu. A súa preocupación por as clases traballadoras do país, os labregos e tamén o proletariado, se incorporaren ao movemento nacionalista era nel obsesiva. E desta preocupación veulle tamén a conciencia de a liberdade das nacións, en particular de Galiza, afectar ao proletariado tanto ou máis que á burguesía, segundo expresión literal súa. Era unha forma de convencer os comunistas que a mellora das condicións de vida do pobo traballador dependía do desenvolvemento das potencialidades económicas da nación oprimida conforme aos seus intereses colectivos.

A dignificación da conciencia colectiva, o pleno desenvolvemento da capacidade creativa, non podían producirse sen a normalidade da lingua propia e da cultura nacional. Cumpría tamén unha mudanza de mentalidade sobre a propia realidade, liberándoa das deformacións da opresión nacional. Precisamente os nacionalistas galegos como Castelao, entón non comunistas, e tampouco nada anti-comunistas, acreditaban en que o federalismo internacionalista só se podería construír sobre “a ruína dos Estados imperialistas e coa previa abolición do sistema capitalista actual” (1937). O PG era na realidade un partido plural ideoloxicamente; nel cabía tamén o marxismo. E a súa práctica foi a dun partido que, por ser nacionalista galego, situouse con naturalidade práctica na esquerda, como afirmaba Carvalho Calero en 1934. Coa mesma naturalidade para a UPG a vinculación marxismo-nacionalismo , na década do sesenta do século pasado, resultou ser unha esixencia ditada polo papel de Galiza no contexto do capitalismo imperialista, e un empeño por defender na práctica os intereses dun pobo, o galego, sen burguesía nacional, sometido a un deseño estatal opresivo, colonial. 

En todo caso, o BNG, en parte unha creación da UPG, non representa unha alternativa comunista, porén nela os comunistas que asumen o nacionalismo como algo fundamental atopan a súa casa natural. É unha alternativa nacionalista galega, e por iso antiimperialista, defensora do dereito de autodeterminación para Galiza, dos intereses da maioría social, incluída a pequena e mediana empresa, para alén do federalismo internacionalista, o pacifismo, o laicismo e a igualdade de sexos. Intenta actuar con alternativas tácticas de curto prazo tamén. Con todas as deficiencias ou críticas que se poden e deben facer, resulta claro que representa a continuidade, adaptándoa ao noso mundo e ás súas circunstancias, do que o PG simbolizou. O mellor da UPG foi e é a súa inquebrantábel vontade de defensa de Galiza como nación, patria e pobo que ten dereito á existencia. Sen esta convicción nada tería perdurado. Que o sistema capitalista actual debe ser substituído por un modelo económico e social que coloque o interese público e colectivo por enriba da apropiación privada da plusvalía e do roubo do excedente nacional, é estar en consonancia coa necesidade imperiosa do noso tempo. 

Comentarios