Opinión

Non "ri", que chora

O outro día lin no Sermos un artigo de opinión moi interesante de Benet Salellas, onde detallaba, con coñecemento de causa, as iniquidades dun proceso agudamente inquisitorial que se desenvolve nun tribunal especial da capital de España contra un cidadán galego, Carlos Calvo, pola suposta tenencia dun artefacto explosivo.

O outro día lin no Sermos un artigo de opinión moi interesante de Benet Salellas, onde detallaba, con coñecemento de causa, as iniquidades dun proceso agudamente inquisitorial que se desenvolve nun tribunal especial da capital de España contra un cidadán galego, Carlos Calvo, pola suposta tenencia dun artefacto explosivo. No seu relato, o avogado lanzaba esta pregunta ao vento: "Por que un mozo galego acaba con catorce anos ao lombo quando o Código Penal castiga con seis anos unha agresión sexual ou con dez un homicidio?". Ao mesmo tempo que o Benet, o vento, a familia e os amigos de Carlos, alén dalgunha pouca xentiña máis deste país, escaso de conciencia e sen goberno de seu, se preguntan isto, sucede que na auto-gobernada, auto-consciente Australia acaban de chamar a consultas ao embaixador indonesio pola execución dun cidadán australiano, apresado en Indonesia por tráfico de drogas. Mais claro, iso está nas antípodas.
Ese mesmo día leo nun xornal presuntamente galego, La Región, un artigo que soa a brincadeira. Un “tío”, poñéndose na pel de Heidi, racha coa pana do xornalismo de investigación co seu titular e subtítulo: “Las mejores frases de los abuelos gallegos - “'Polo pan baila o can', 'Marcho que teño que marchar', 'Outra vaca no millo' y otras expresiones que resumen la filosofía de nuestros sabios”.

"Aínda ten máis mérito abstraerse tanto no papel de narrador que chegue a parecer que falas dunha señora dos Grisóns suízos que fala a lingua romanche".

Unha graza. Porén, que son, senón humor intelixente, todas estas manifestacións de complexo inconsciente dos desnaturalizados, asimilados ou putos -que se deitan con todas- da sociedade galega? Pois si, o autor, un “tío” sen complexos chamado Javier Rey, debeu acordar ese día e dicir como aquel Superman de debuxos da galega: “Arriba, e alá imos”.

Hai que recoñecer que ten moito mérito ser galego, escribir nun xornal galego sobre a lingua galega, falar de túa avoa galega, e todo isto, dirixíndose a un público exclusivamente galego... e facelo en español. Mais aínda ten máis mérito abstraerse tanto no papel de narrador que chegue a parecer que falas dunha señora dos Grisóns suízos que fala a lingua romanche.

O primeiro parágrafo non ten desperdicio e, sen dúbida, causará o deleite das mencionadas persoas que gustan do humor intelixente:

“En cada aldea o pueblo de Galicia, generaciones enteras de sabios han ido conformando su particular libro de estilo. Un compendio de frases, sentencias y expresiones clarividentes y con gancho, perfectas para que los jóvenes, en la sobremesa de la comida del domingo, nos demos cuenta de que los abuelos gallegos son nuestros mejores coaches. ‘Homeclaro’”

"Son palabras que morrerán cando morran os últimos falantes desta lingua indíxena. Se polo menos estivésemos de verdade nos Grisóns, onde a xente aínda fala a lingua da nai que a pariu..."

Como vedes, Javier Rey domina tamén o inglés. A partir de aí, e como se precisamente de un tesauro inglés-español se tratase, o autor vai citando frases absolutamente inintelixíbeis para os que non dominamos idiomas explicándonos de seguido, e entre parénteses, o seu significado, tal que así: “de hoxe nun ano” (“Los brindis de los abuelos gallegos”); “Xa é moita hora” (“Porque los abuelos gallegos, cuando quieren irse a su casa o a echar la siesta, se van”); “Mentras (sic) falas non comes” (“Con la comida no se juega”), etc.

O seu artigo acadou a repercusión que merece nun medio que, se se chama La Región, non é senón porque os seus comerciais pensaron a tempo que chamarlle a Galiza La Última Mierda podería estar no límite de ser considerado denigración do Cliente (por iso, entre La Región ou La Periferia, optouse pola primeira cabeceira).

Hai, con todo, algunha lagoa dentro do texto. Así fican sen a súa correspondente explicación entre parénteses frases tan escuras como  “chegar e encher” ;agora xa foi” ou “non sexas cantamañanas”. E é que, nun idioma tan milenario e complexo como o que falan estes abuelitos, é comprensíbel que existan expresións que nen o máis douto lingüista poida entender. Obviamente, tampouco o vai facer un xornalista de categoría rexional. Son, polo demais, palabras que morrerán cando morran os últimos falantes desta lingua indíxena. Se polo menos estivésemos de verdade nos Grisóns, onde a xente aínda fala a lingua da nai que a pariu...

Mais iso a min tanto me ten, Javier; ti segues sendo o meu ídolo.

* Feijóo, para entender o título deste artigo, tes que repasar "Poemas Gallegos", da túa escritora favorita.

Comentarios