Opinión

O sector mineiro galego, está a cavar a súa tumba en Corcoesto?

Esta reflexión é unha carta aberta para os actores do noso sector mineiro que se están a posicionar a prol do proxecto de explotación aurífera de Corcoesto: Dirección Xeral de Industria Enerxía e Minas, Cámara Oficial Mineira de Galicia, e persoal ligado á Enxeñaría de Minas.

Esta reflexión é unha carta aberta para os actores do noso sector mineiro que se están a posicionar a prol do proxecto de explotación aurífera de Corcoesto: Dirección Xeral de Industria Enerxía e Minas, Cámara Oficial Mineira de Galicia, e persoal ligado á Enxeñaría de Minas.

É un feito que as transnacionais de bandeira canadense como Edgewater Exploration Ltd, a través da súa filial Mineira de Corcoesto SL, perseguen o máximo lucro mediante a interpretación máis laxa posible da normativa ambiental, aquí como en Honduras, son as mesmas. A proposta inicial xa tivo que ser modificada neste senso1 e é posible que se volva facer, como en Salave, onde a Comisión para Asuntos Ambientais de Asturias non aceptou os lodos cianurados nin que a explotación fose a ceo aberto2. Mesmo pode rematar paralizada pola Xustiza3. Onde ficaría a credibilidade dos actores favorables mentres isto ocorre, despois de subscribiren cos ollos pechados todas as premisas da empresa, comprometendo así o bo uso dos seus coñecementos -e a súa palabra- coa idoneidade do proxecto.

Por outra parte, visto que o PE recoñece probado desde 2010 que a catástrofe ambiental derivada do emprego de cianuro a grande escala é só “cuestión de tempo”4, cando esta chegue sería un golpe mortal non só para todo o sector primario da bisbarra, senón para a minaría galega a nivel de opinión pública. Se engadimos que a empresa non contempla a contratación dun seguro RC para este suposto, e que a súa constitución legal permitiría eludir dita responsabilidade, a recuperación dos danos sería un lastre económico sen precedentes para a Administración. E se temos en conta que o máis probable é que a prohibición total da minaría a ceo aberto con lixiviación por cianuro se faga efectiva na UE antes de rematar a vida útil da mina, esta faise a todas luces inviable. Mais non haberá que agardar a que a catástrofe ambiental por mor do cianuro se produza para percibir a afectación doutras actividades, e non se trata só de custes económicos como a eterna hipoteca do mantemento das balsas, senón tamén de custes sanitarios: unha vez comprobada a relación entre as escavacións na zona e os niveis de arsénico nas augas5, pódese afirmar que en poucos anos se multiplicarían na cunca hidrográfica do Anllóns as patoloxías ligadas á exposición ao arsénico, clasificado como canceríxeno para os seres humanos polo CIIC6.

Poñendo a vista nos e nas profesionais que avalan este proxecto non se encontran argumentos técnicos integrais senón pouco rigor e xustificacións evasivas do mal menor; como se a impermeabilización das balsas impedise unha eventual fractura por corremento, desprazamento tectónico ou descarga de material. Débese sospeitar dos grupos de presión que afirman con lixeireza “non contemplar riscos”.

"En poucos anos se multiplicarían na cunca hidrográfica do Anllóns as patoloxías ligadas á exposición ao arsénico, clasificado como canceríxeno para os seres humanos polo CIIC"

Poñendo a vista na Administración non se encontran observancia nin responsabilidade senón curtopracismo e intereses opacos; como mostra, a Xunta vén de emitir unha Declaración de Impacto Ambiental favorable para un proxecto insostible en canto a uso do recurso Auga por exemplo, cunha redacción pouco profesional e perlas como considerar residuos non inertes “non perigosos” 4.500 toneladas de cianuro7.

Poñendo a vista, en definitiva, no noso sector mineiro, non se encontra ningunha estratexia de futuro que lle permita propoñer un modelo extractivo sostible.

E a raíz da multiplicación exponencial nos últimos anos de concesións de explotación, con proxectos irracionais, en localizacións inverosímiles -véxase LIC Anllóns, Fragas do Eume, Serra do Galiñeiro, etc- estase a crear un movemento social que comeza a facerse preguntas incómodas sobre a minaría en xeral, como aconteceu nun recente encontro amplo e multidisciplinar sobre esta problemática8...

-Por que temos o 4% da superficie do Estado e o 14% das minas?
-Por que temos o 50% do País en réxime de concesión mineira?
-Por que a Xunta subvenciona as catas e empresas foráneas levan a produción?
-Por que antes non se permitían estes proxectos e agora si?
-Que beneficio obtén a poboación local da especulación co produto?
-Que xustifica a perda de calidade de vida no entorno dunha mina?
-Que futuro lle agarda a un lugar onde antes había unha mina?
-Por que máis da metade da lousa que se vende no mundo sae de explotacións galegas a ceo aberto mentres os países desenvolvidos as traballan subterráneas ou directamente protexen o territorio?
-É certo que na reciclaxe dun kg de lixo informático se obtén a mesma cantidade de ouro que en 5 toneladas de Corcoesto?


1 “Alegacións á mina de ouro de Corcoesto”, Sociedade Galega de Historia Natural, 31-5-2012.
2 “Aprobada a mina subterránea de Salave sen balsa de cianuro”, El Comercio, 28-11-2012.
3 “O Parlamento galego reclama unha garantía mínima suficiente á mina de ouro de Corcoesto en base á Lei 26/2007 de responsabilidade medioambiental e á lei de minaría de Galicia". El País, 7-2-2013. Precedente: “A Xustiza e a Consellaría de Medio Ambiente non permiten que Erimsa explote o seixo da Terra Chá”, Sindicato Labrego Galego, 28- 2-2013.
4 “Debate sobre a prohibición das tecnoloxías mineiras que usan cianuro”, Parlamento Europeo, 21-4-2010.
5 “Land–ocean contributions of arsenic through a river–estuary–ria system (SW Europe) under the influence of arsenopyrite deposits in the fluvial basin”, Costas et al., 2011.
6 “Centro Internacional de Investigacións sobre o Cáncer. Arsénico”, OMS, 2012.
7 “Alegacións á DIA do proxecto de Corcoesto”, SGHN, 20-12-2012.
8 “I Encontro galego sobre o impacto da minaría”, 16-2-2013.