Ao espertar só sei que soñei por eses fíos imprecisos que delatan a madeixa.
Vivo nunha vila que seica quixo ser cidade, nunha familia que veu do agro e traballou toda a vida, soñando. No barrio xoguei c@s outr@s nen@s un número infinito de tardes logo dos deberes e as merendas. A saltar a corda. A futbolear naquel estadio improvisado onde máis ancheaba a beirarrúa, entre coche e coche, os poucos que pasaban. E soñabamos. E certos días invádeme a saudade daquela casca inocente para tanta fame de futuro.
Mensualmente publícanse novas cifras de desempregad@s. Na EPA hai uns días 6,2 millóns de mulleres e homes no estado español, 287.900 en Galiza, un país no que cada día perdemos 305 empregos máis, onde en 93.000 fogares ninguén ten emprego. E onte o paro rexistrado, que di o ministro do ramo que baixou algo, que as cousas comezan a remontar, que está sendo eficaz o conxunto de medidas económicas tomadas para rematar coa crise.
"Mais sei que un número importante de conveciñ@s traspasaron esa difícil fronteira na que unh@ pode pensar que perde o orgullo por pedir axuda, por recoñecer que xa non poden sustentarse nin el@s nin ás súas familias".
Mais sei que un número importante de conveciñ@s traspasaron esa difícil fronteira na que unh@ pode pensar que perde o orgullo por pedir axuda, por recoñecer que xa non poden sustentarse nin el@s nin ás súas familias. Ese día no que din, “non temos para comer, axúdanos”. Non nos escandalicemos se outr@s non son tan mans@s e afrontan ese momento doutro xeito diferente. Ou escandalicémonos de que inda non o fixeran.
Houbo un tempo no que quizais camiñaramos cara o noso soño, e o tiveramos próximo. Incluso había días que a fraxilidade inherente á nosa humanidade era como a ficción que ves ou les cando tomas aire e te deixas levar mentres o sono che vai comendo os pés. Ata que dormes, e quizais soñas.
Moitos grandes titulares eran positivos e todo ía, digamos, razoablemente ben. As doenzas recibían tratamento gratuíto e de cada vez maior calidade nos hospitais públicos, moitas tiñan curación ou volvíanse crónicas. En todo caso, a nova era que esixiamos maior calidade no servizo e nos escandalizabamos se había episodios onde non acontecía así.
@s nos@s nen@s seguramente estudarían na universidade e con sorte e esforzo poderían ser prof@s, médic@s, avogad@s; en moitos casos, @s primeir@s na familia. Era posible. Certo que eramos e seguimos a ser humanos e sabemos o que hai ao final. Pero iso non ía pasar mañá, nin pasado; cada vez pasaba máis tarde.
Agora, hoxe, tod@s presenciamos atónit@s un ataque sistemático aos instrumentos que aportan cohesión social e benestar. A redución do investimento público non busca só crear nichos de negocio en lugares onde antes non os había nin ten porque habelos nunca. Subliño a palabra “sistemático” porque as cifras de paro que mencionei non son un efecto non desexado das políticas de “adelgazamento” do sistema público sanitario e de ensino, entre outros servizos públicos, que se están a poñer en práctica coa escusa da crise.
" Como en “crises” anteriores, como xa fixo a falecida Maggie Thatcher, búscase tamén restar membr@s da sociedade política, ese conxunto de persoas que decide votar cada vez que se convocan eleccións, ese conxunto de persoas ao que lle pode dar por dicir NON".
As políticas que “crean” paro son un elemento básico do esquema. Como en “crises” anteriores, como xa fixo a falecida Maggie Thatcher, búscase tamén restar membr@s da sociedade política, ese conxunto de persoas que decide votar cada vez que se convocan eleccións, ese conxunto de persoas ao que lle pode dar por dicir NON.
Terry Eagleton, en Sobre o mal (2010), fai unha brincadeira ao dicir que “hai quen di que algunhas persoas ofrecen a súa mellor cara nas crises; unha virtude ao parecer moi d@s británic@s, que pasan o tempo entre crise e crise agardando pacientemente a oportunidade de volver a dar mostras de extraordinario heroísmo.”
Sen embargo, el mais eu cremos que as preocupacións e as perspectivas negativas tenden a facer ao conxunto da poboación máis insolidaria, precisamente cando máis solidariedade lle viría ben. Máis violenta, precisamente cando máis vulnerable é a unha violencia superior á que poida exercer. Máis depresiva, precisamente cando máis ilusión e forza para mudar as cousas teriamos que atesourar.
Co tempo aprendemos a escoitar e a discernir canto de verdade hai no que oímos. Temos tod@s a sensación de que hai tempo que nos menten. Sabemos que non camiñamos cara os nosos soños. Percibimos que ven a noite, que case está aquí. E xa non somos @s protexid@s.
Agora toca volver soñar, buscando nos cascallos que está deixando detrás o derrubo. Temos que procurar e confiar en quen desexe construír un soño verdadeiro. Un que se basee na sólida fraxilidade do que somos, criaturas efémeras e sociais, con capacidade de empatía e solidariedade abondo para construír unha sociedade xusta.
E toca facelo porque, segundo @s m@s amig@s, o antónimo de soñar é renderse, morrer, durmir, vexetar, conformar coa realidade. E iso claro que non. Non podemos nunca deixar de soñar o que somos e nos pertence. Esa é a primeira etapa do camiño.