Opinión

Plantar unha flor, medrar un xardín

Hai uns días lin nunha desas publicacións de instagram que habitualmente incapacitamos á milésima de segundo, necesitadxs como estamos de estímulos constantes, unha frase que me fixo pensar ou que –mellor dito– confirmou algo que xa pensaba, esa outra cousa que tamén nos produce un mórbido pracer. Dicía esta publicación algo así como que plantar unha flor era acreditar no xardín do mañá. Fíxome graza porque en primeira instancia, con esa présa que lle entregaba ao lecer, ao scrolling (eu e todo o mundo, hei de dicir ao meu favor) realicei unha lectura disléxica aínda que igualmente pracenteira. Lin: plantar un xardín é acreditar na flor do mañá. Esbocei un sorriso aí e outro, pode que máis grande, cando reparei no meu erro de transcrición mental. Pero ambas me pareceron afirmacións honestas e poderosas. Plantar unha flor é sentir que hai algo que pode medrar; medrar un xardín é darlle á flor un lugar para ser.

Non sei se aquela frase acompañada dunha ilustración en liñas simples dunha muller cunha flor na man significaría aquilo, se sería iso o que pensarían as súas autoras (non sei quen é a súa autora ou autoras; é unha desas cousas anónimas e xenerosas que ás veces a xente regala a internet), pero a min quixo dicirme iso: somos porque nos facemos nunha simbiose tan necesaria como inevitábel. E nese mesmo lugar, onde conviven parasitos e predadores, reside tamén a esperanza dun xardín que é, case sempre, o único que nos move. Non sei se aquela frase quería dicir iso. Pero si sei que Antese, o poemario que acabo de publicar (Premio Victoriano Taibo), trata un pouco sobre iso.

En Antese unha nai e unha filla fican nunha casa durante os tres meses de confinamento de 2020. A miña intención non era escribir un libro sobre unha nai e unha filla, pero en Antese hai unha nai e hai unha filla, con todo o que significan unha nai e unha filla. Nesa casa, neses meses, onde conviven os medos de ambas –distantes e compartidos, como repetimos case sempre o xesto das nosas nais aínda sen querelo– conviven a comunicación e a incomunicación, os distintos códigos cos que se relacionan as diferentes xeracións e a vontade de aprender a compartilos; Antese, podería dicir, é un poemario sobre como facer unha lingua común. E tamén é un poemario sobre dúas mulleres, non só unha nai e unha filla, que se atopan xuntas nun lugar que teñen que reconstruír seu. Hai fases de dó nesa reconstrución, porque hai sempre moita mancadura antes dos pétalos. Pero hai tamén alianzas, cómplices inusitadas, músicas, ollos, silencios.

Nesa flor que se planta para facer un xardín hai, antes de máis, unha semente. Eu non quería fotografar a flor: o mundo fotografa constantemente a flor. Interésame o proceso, o timelapse da metamorfose, todo o que acontece nos camerinos dunha flor. Antese é un poemario sobre o crecemento, un poemario sobre medrar na carencia e atopar o nutritivo nas cousas máis próximas pero tamén máis insospeitadas. E é, ao tempo, un poemario sobre o desamor, sobre a falta de expectativa, sobre a frustración e sobre o illamento, e iso non se romantiza, porque sufrir non ten nada de romántico. Hai dor, porque medrar doe (doen as mans, as pernas, os estames). Interésame tamén iso, moito. Hai algo bonito e violento en medrar. Pero como en todas as cousas violentas, é moi difícil mirar o bonito nas mazaduras do ventre, no resollo das bombas.

Antese é un poemario sobre o agora, sobre este agora de filme de ciencia ficción: sobre os confinamentos e tamén sobre os confíns dos lugares nosos, sobre os medos novos, sobre a incerteza invisíbel. Non sei se envellecerá ben; tampouco me preocupa: ás veces as realidades pasan de moda, como os vestidos dos oitenta. Quixen facer un agora porque aí está medrando a flor, nesa inmundicia. Pero tamén –quero pensar– Antese é un poemario sobre os medos vellos, sobre os lugares que redescubrimos nosos e os que se nos fan lugares outros, sobre as cousas que fan as primaveras.

No lugar onde escribín había un ermo. Antese é un poemario sobre facer un xardín.

Comentarios