O golpe de estado fascista de xullo de 1936 tronzou toda posibilidade de actividade política pública na terra. Prohibida polo franquismo calquera manifestación de galeguidade, perseguidas sen contemplacións a lingua e cultura galegas, ilegalizadas as organizacións comprometidas coa restauración da nosa identidade nacional, encarcerados, exiliados ou mortos os seus cadros e militantes, a Galiza emancipada viuse obrigada ao desterro.
Se ben unha parte daqueles patriotas formados nas Irmandades da Fala e no Partido Galeguista mantiveron a celebración do 25 de Xullo na esfera privada ou clandestina, participando co tempo na misa de Rosalía en San Domingos de Bonaval, o centro de gravidade do noso día nacional e da actividade nacionalista pasará ás colectividades galegas do exterior. Non houbo recuncho da Galiza expatriada onde o 25 de Xullo deixara de conmemorarse, sinalándose os actos organizados naquelas repúblicas americanas de maior presenza galega.
O faro: A Arxentina
O núcleo arxentino operou como unha sorte de faro para o nacionalismo nas décadas que seguiron a sublevación fascista. O peso cualitativo e cuantitativo da comunidade emigrada, a propia fortaleza e tradición das formacións patrióticas con cadros prestos para a acción política e, sobre todo, a chegada de Daniel Castelao outorgáronlle unha referencialidade confirmada pola práctica política.
[Podes ler a información íntegra no número 305 de Sermos Galiza, á venda na loxa e nos quiosques]
