A pandemia mudou radicalmente a forma de vivir e relacionarse dunha mocidade galega que afronta con incerteza a nova crise cando aínda padece os efectos da anterior, pois xa antes da Covid-19 até 6 de cada 10 menores de 34 anos vivían coas súas nais ou pais e 19.996 persoas entre 16 e 34 anos emigraron da Galiza en 2019, segundo os datos do Instituto Galego de Estatística.
Esta situación e as prioridades de actuación dos Gobernos en materia xuvenil son enxergadas de maneira diferente polas formacións políticas. O presidente de Novas Xeracións, Adrián Pardo, sinala que "na última década o saldo migratorio con respecto á poboación moza foi positivo, viñeron vivir a Galiza 26.000 mozos máis dos que saíron, e en 2019 instaláronse 9.000 máis dos que se foron".
Nunha análise oposta está o secretario xeral de Galiza Nova e deputado do BNG, Paulo Ríos, para quen "a mocidade está a ser expulsada do país" cun "PP que aspira a facer da Galiza un parque temático de turismo de baixo custo", ao tempo que exclama que "do Xacobeo, o que máis importa a Feixoo, non se come".
Paloma Castro, portavoz parlamentar de xuventude do PSdeG, urxe a consolidación de emprego, pois "o traballo xuvenil é precario e non estábel, e isto incide na emigración, xa que a xente marcha en busca de estabilidade", di sobre unha temporalidade que no último trimestre de 2020 alcanzou unha taxa de 58% na mocidade.
Soportar a precariedade
A pandemia deixa datos duros no emprego. A Enquisa de Poboación Activa (EPA) do terceiro trimestre de 2020 amosa que na Galiza a taxa de desemprego xuvenil está en 28%; aumentando dous puntos respecto ao trimestre anterior e case oito respecto en comparación co mesmo trimestre de 2019.
Para Pardo os datos non son comparábeis coa situación que vivía Galiza antes da crise, e destaca que é "a sexta comunidade con menos desemprego xuvenil, con 5 puntos" por baixo da media estatal. "A mellor política social", di o popular, está nas medidas destinadas a crear emprego, e salienta as políticas da Xunta para evitar a destrución de postos de traballo así como o plan do Goberno galego de axudas a profesionais autónomos e pemes.
Pola contra, Ríos acredita en que estes problemas xa existían antes e que a Covid-19 os agravou. "Non se pode usar a pandemia como escusa dos malos datos de emprego e emancipación xuvenil", argumenta.
"O fechamento da hostalaría fixo que moita mocidade, que sobrevivía traballando no sector servizos, sufra agora dobremente", di o nacionalista, chamando a "mudar o modelo", investir en innovación e desenvolvemento, e que "Galiza decida sobre os seus recursos e aposte por rexenerar o tecido industrial para desenvolver traballo de calidade.
"Non existe ningún plan de choque para as principais problemáticas que atravesa a mocidade: emprego e vivenda", lamenta a voceira socialista. Castro exixe á Xunta "un plan de vivenda que mellore o existente, por ineficaz", así como subvencionar empresas que contraten xente nova para mellorar a empregabilidade, pór en marcha axudas á mocidade para optar a financiamento de proxectos, e investir en I+D+i para dar continuidade á formación e poder investigar na Galiza.
Co idioma nas súas mans
"Nos últimos anos logramos o maior índice de coñecemento do galego da nosa historia, cunha comprensión oral case 100% e escrita do 83%", sinala Pardo sobre a situación do galego entre a mocidade.
Para Ríos, porén, "a Xunta relega o noso idioma a unha suposta elección libre que non é, xa que 99,9% dos estímulos que recibimos e están en español, cun peso importante do decretazo de Feixoo no ensino para apartar o galego". Paloma Castro bota en falta que se potencie o galego, cunha TVG "sen contidos atractivos para a mocidade".
Responsábeis
Os tres políticos concordan en que o comportamento da mocidade foi e é exemplar na pandemia. Porén, tanto Ríos como Castro acusan Feixoo de ter apuntado inxustamente a mocidade como responsábel dos contaxios. A socialista reprende Feixoo por “botar balóns fóra contra a xuventude e os Concellos” en lugar de a Xunta responsabilizarse da falla de rastrexadores.
