O Sergas está a negar a atención sanitaria a embarazadas, menores e mulleres en situación de prostitución

De xaneiro a marzo e nunha investigación informal feita en colaboración cunha rede de organizacións con que traballan a miúdo, Médicos do Mundo recibiu até 30 casos documentados de vulneración do dereito á Sanidade relacionados con persoas inmigrantes.

Tal e como confirmou Ana Mateo, activista desta ONGD, a meirande parte das negativas á atención médica afectaron a mulleres en situación de prostitución. Explicou que "foi unha campaña pequena" para tentear como estaba a aplicarse a norma en Galiza, e os resultados "son significativos, mais non un reflexo da realidade, que será moito máis grave aínda".

Dereitos restrinxidos
Os dous decretos que regulan o acceso ao sistema sanitario na Galiza --un aprobado pola Xunta vixente desde setembro de 2011 e outro redactado en Madrid que será efectivo a partir de setembro deste ano-- "restrinxen" este dereito "a moitas persoas e colectivos, mais de xeito especial @s inmigrantes en situación irregular". Informar sobre estas dúas normas e denunciar "o claro compoñente racista" agochado 'na letra pequena' será unha das liñas de debate en que se centrará a VII asemblea xeral galega de inmigración, de que farán parte, ademais de Médicos do Mundo, o Foro Galego de Inmigración --FGI--, Esculca e a Asociación sen Papeis.

Os dous decretos que regulan o acceso ao sistema sanitario na Galiza teñen ''un claro compoñente racista''

As denuncias que chegaron até Médicos do Mundo, referidas sempre ao decreto galego, único en vigor arestora, refírense a tres supostos. Así, alén da falta de accesibilidade por criterios administrativos, as persoas inmigrantes que se achegaron até centros do Sergas atoparon a porta fechada tamén ante a "negación" do dereito á información, facilitando "unha información incompleta, cando non incorrecta", segundo constata a documentación que folleou Mateo nunha rolda de prensa conxunta en que foi presentada a asemblea, baixo o lema É racismo, non é austeridade.

"Traballamos cunha liña de atención a prostitutas, e moitas das alertas chegaron precisamente delas", contou Ana Mateo. E o problema con que se atoparon estas traballadoras nos centros de saúde galegos foi "a negación da profilaxe" despois da rotura do preservativo durante unha relación sexual. Médicos do Mundo deu conta tamén de supostos en que as persoas enfermas non foron atendidas "porque lles dixeron que despois terían que pagar pola consulta, para que a rexeitasen, ou porque @ médic@ considerou que tiñan bo aspecto".

A poboación inmigrante representa ao redor do 3% na Galiza, ao sumar un total de 111.600 persoas. Delas, 30.000 viñeron de Portugal

O terceiro dos blocos que agrupa casos denunciados de vulneración do dereito á atención médica pasa por alto a propia redacción do decreto galego, que contempla a exixencia de 183 días de empadroamento para as persoas que queiran dispor de cartón sanitario, a excepción das mulleres embarazadas e d@s menores. Pois ben, até catro das persoas que non foron atendidas eran mulleres embarazadas "ás que se reclamou a documentación, cando non é necesaria", aclarou Miguel Fernández, voceiro do FGI, quen falou de "discriminación cun contido xenófobo que é moi difícil de demostrar".

As mulleres teñen máis dificultades para regularizar a súa situación
A poboación inmigrante, que na Galiza representa ao redor do 3% ao sumar un total de 111.600 persoas --e perto de 30.000 chegaron desde Portugal-- poden regularizar a súa situación polo vieiro do arraigamento despois de tres anos no país e coa condición de dispor dun emprego remunerado. Esta posibilidade deixa fóra de maneira especial ás mulleres, ao traballar moitas delas como empregadas do fogar, na economía somerxida.

"Por cada consulta en urxencias o Sergas emite unha factura"

Ademais das embarazadas e d@s menores, a lexislación vixente contempla tamén como excepción os casos de urxencia, que deberán ser atendidos sempre. Mais non de balde. "Por cada consulta en urxencias o Sergas emite unha factura", explicou Miguel Fernández. Se a persoa non pode pagar o servizo acumulará unha débeda co Instituto español da Seguridade Social "que pode impedir a regularización", aínda que @ paciente non teña recursos. "El@s sábeno, por iso teñen moito coidado de ir a urxencias", queixouse o voceiro do FGI.

O decreto que regula o acceso ao sistema sanitario na Galiza deixa outro panorama "grave e perigosísimo" en que as persoas inmigrantes son tamén protagonistas: o uso do cartón doutr@ paciente. Perante esta situación, "@ titular pode acumular pagos por consultas de varias persoas, que serán diagnosticadas en base a un historial médico alleo". Para evitar esta e o resto de situacións expostas, as catro organizacións --Médicos do Mundo, FGI, Esculca e a Asociación sen Papeis-- chaman á obxección o persoal sanitario e administrativo, e lembran que "curar non é unha obriga, é un dereito" que non pode estar cinguido a persoas con emprego remunerado.

Máis tres mesas de debate: reparto de alimentos, persecución policial e emprego no fogar
Ademais da cuestión sanitaria, hai outras tres mesas de diálogo en que se tratarán o cambio de lexislación para as empregadas do fogar --que representa "unha mellora moi insuficiente" na liña de que depende da persoa empregadora a potestade de dar de alta a traballadora na Seguridade Social ou non--; o reparto de alimentos --que supón a día de hoxe "un problema de xestión importante" para as ONGD, que reclaman que esta "necesidade evidente" sexa asumida polas administracións públicas--; e a política de persecución policial.

O cambio de lexislación para as empregadas do fogar supón "unha mellora moi insuficiente"

Sobre esta última cuestión falou Rosa Verdugo en representación de Esculca. E sinalou que tal política obedece a unha campaña "de criminalización da migración" que ten na Coruña o punto máis álxido de toda Galiza. Alí desenvolve a súa actividade a Asociación sen Papeis, encamiñada a evitar os controis "intolerábeis e baseados en criterios raciais" que a Policía española chamou a "limitar" recentemente nunha circular que, a xuízo de Verdugo "é a mellor proba de que, efectivamente, eses controis que nós denunciamos estaban a se facer".

Convencidas de que "a solidaridade meirande é a loita contra a discriminación", as catro organizacións chaman a cidadanía galega a facer parte da mobilización convocada para o vindeiro domingo, 27 de Maio, na Coruña, cun percorrido que irá do Campo de Marte até o Obelisco e baixo unha proclama rotunda: É racismo, non é austeridade.